Ναρκισσιστές: Είναι “κακοί” άνθρωποι;

Έχοντας αναφερθεί σε κατηγορίες ανθρώπων που έχουν προσωπικότητες συνδεδεμένες με τη μεγαλομανία, την έλλειψη ανθρωπιάς και την έλλειψη ηθικής, έχουμε να απαντήσουμε σε ένα ερώτημα. Οι άνθρωποι αυτοί θεωρούνται “κακοί”. Είναι όμως πραγματικά;

Με ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 5% η Ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας είναι ένα ανησυχητικό πρόβλημα. Για αυτό και θα δώσουμε έμφαση σε ένα σχετικά μεγάλο ποσοστό ανθρώπων.

Ναρκισσισμός και συμπεριφορά

Χαρακτηριζόμενοι από μια αίσθηση ανωτερότητας σε σχέση με τους άλλους, οι ναρκισσιστές διακατέχονται από απρόβλεπτη αντίδραση στην κριτική. Θυμίζουν κάπως τα μικρά παιδιά που δεν μπορούν να αντέξουν χωρίς την προσοχή των ανθρώπων τους και αντιδρούν όταν αυτή χάνεται. Ο ναρκισσισμός ως στοιχείο χρειάζεται για την επιβίωση των νεογνών, όμως προς την ενηλικίωση μειώνεται. Και ενώ όλοι μας έχουμε έναν βαθμό ναρκισσισμού, αυτός δεν είναι επιβλαβής αν δεν είναι υπερβολικός.

Ας δούμε τις τάσεις των ανθρώπων με παθολογικό ναρκισσισμό:

1) Χειρίζονται τις καταστάσεις μόνο για προσωπικό τους όφελος, ώστε να φαίνονται σημαντικοί και αναγκαίοι

2) Έχουν μειωμένη ενσυναίσθηση, αλλά προβάλλουν ότι είναι φιλικοί, βοηθητικοί και συμπονετικοί για τους άλλους.

3) Έχουν υπερβολική γοητεία και αυτοπεποίθηση. Κλείνουν τα αυτιά στην αρνητική κριτική.

4) Δεν παραδέχονται ποτέ τα λάθη τους, μετακυλώντας την ευθύνη στους άλλους.

5) Χειραγωγούν τους ανθρώπους καταλλήλως, γοητεύοντας και κολακεύοντας και στη συνέχεια απαξιούν για αυτούς ή τους φέρονται με κακό τρόπο.

6) Κινούν τα νήματα, δημιουργώντας συμμαχίες εναντίων άλλων ανθρώπων και βάζουν λόγια αν θέλουν να καταστρέψουν κάποιον.

7) Δεν δέχονται την απόρριψη και κυνηγούν όποιον τους απορρίψει, εμφανίζοντας απρόβλεπτες και εμμονικές συμπεριφορές.

Όπως μπορούμε να καταλάβουμε, οι παθολογικοί ναρκισσιστές είναι επικίνδυνοι κυρίως για ανθρώπους που δεν γνωρίζουν για τον ναρκισσισμό. Η ναρκισσιστική διαταραχή είναι συνδεδεμένη με την εγκληματικότητα κυρίως όταν συνοδεύεται και από άλλα προβληματικά στοιχεία όπως η διαταραχή κατάχρησης ουσιών. Πέρα από την παρανομία όμως, πολλοί από αυτούς προκαλούν σημαντικά ψυχολογικά προβλήματα μέσω της χειραγωγίας και της κακομεταχείρισής τους.

Ναρκισσισμός και ηθική

Από ηθικής απόψεως, οι ναρκισσιστές δεν φαίνονται να είναι και πολύ “καλοσυνάτοι”. Ψεύδονται, δίνουν μια ψεύτικη εικόνα για τον εαυτό τους και υποτιμούν τους άλλους. Δεν διστάζουν μάλιστα να κακομεταχειρίζονται τους ανθρώπους που βρίσκουν στο διάβα τους και επιδίδονται ενίοτε σε εγκληματικές πράξεις.

Το θέμα όμως με τα προβληματικά στοιχεία της προσωπικότητας είναι ότι δεν διάλεξαν οι ίδιοι να γίνουν έτσι, ακόμα και αν θεωρούν ότι είναι καλύτεροι έτσι όπως είναι. Όπως και με άλλα παθολογικά προβλήματα, ο ναρκισσισμός δημιουργείται από την ανάμειξη γενετικών, βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Πολλά γονίδια έχουν βρεθεί να επηρεάζουν την προσωπικότητα του ατόμου, ενώ συχνά οι ναρκισσιστές έχουν συχνά ναρκισσιστές γονείς, ή γονείς με παρεμφερή χαρακτηριστικά.

Αξίζει να τους αντιμετωπίζουμε ειδικά;

Το γεγονός ότι τέτοιου είδους άτομα πάσχουν από κάποια διαταραχή προσωπικότητας δεν σημαίνει ότι πρέπει να καθόμαστε και να αποδεχόμαστε τις πράξεις τους. Χρειάζονται σημαντική θεραπεία σε συνεργασία με ειδικό, κάτι που συχνά δεν συμβαίνει. Σε καμία περίπτωση δεν χρειάζεται να δείχνουμε συμπόνια και ενσυναίσθηση αν βρίσκονται στη ζωή μας όσο και αν ελπίζουμε ότι κάποτε θα την ανταποδώσουν, αφού δεν έχουν μια τέτοια πιθανότητα.

Η καλύτερη τακτική είναι αν βλέπουμε ότι κάποιος έχει τέτοιου είδους στοιχεία, να μην μπαίνει καθόλου στη ζωή μας. Αν όμως έχει υπάρξει ήδη στη ζωή μας, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να βγει όσο πιο γρήγορα γίνεται. Δεν αξίζει να προσπαθήσετε να τους αλλάξετε, ούτε να διαμάχεστε μαζί τους.

Αν σας έχει βλάψει κάποιος ναρκισσιστής, μιλήστε με έναν ειδικό. Η ψυχολογική ζημιά που αφήνουν είναι μερικές φορές μεγάλη, και χρειάζεται καθοδήγηση.

Συντάκτης: Μιχαήλ Παναγιωτόπουλος,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.