Μία από τις μεγαλύτερες Δυναστείες που πέρασαν από τη γη

Η δυναστεία Χαν (25-220 μ.Χ.) ήταν μία αυτοκρατορική δυναστεία της Κίνας όπου ιδρύθηκε από τον επαναστατικό ηγέτη Λιόου Μπανγκ, γνωστό μετά θάνατον ως αυτοκράτορα Γκαοτζού και μετρούσε πληθυσμό 57.671.400 ανθρωπών!

Ο  Γκαοτζού με την άνοδό του στο θρόνο όρισε ως νέα πρωτεύουσα το Τσανγκ-αν (σημερινή Σιάν). Η περίοδος της  δυναστείας των Χαν είχε διάρκεια πάνω από τέσσερις αιώνες  και θεωρείται ως η χρυσή εποχή στην ιστορία της Κίνας. Οι σημερινοί κινέζοι εξακολουθούν να αυτοαποκαλούνται «άνθρωποι Χαν».

Επιτεύγματα και ανακαλύψεις κατά τη διάρκεια της δυναστείας

Οι εξελίξεις κατά την περίοδο των Χαν περιλάμβαναν εφευρέσεις όπως το χαρτί και το σεισμοσκόπιο. Οι ηγέτες των Χαν ήταν τόσο πλούσιοι που θάφτηκαν σε κοστούμια από τετράγωνα κομμάτια νεφρίτη ραμμένα μαζί με χρυσό ή ασημένιο νήμα.

Επίσης, ο υδάτινος τροχός εμφανίστηκε για πρώτη φορά στη δυναστεία των Χαν, με πολλές άλλες μορφές δομικής μηχανικής – οι οποίες έχουν καταστραφεί κυρίως λόγω της εύθραυστης φύσης του κύριου συστατικού τους: του ξύλου. Ακόμα, τα μαθηματικά και η λογοτεχνία, καθώς και οι κομφουκιανικές ερμηνείες του νόμου και της διακυβέρνηση  επηρέασαν μετέπειτα τα έργα Κινέζων μελετητών και επιστημόνων.

Ακόμη και  σημαντικές εφευρέσεις όπως ο στροφαλοφόρος τροχός ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά σε αρχαιολογικά μέρη που υποδεικνύουν τη δυναστεία των Χαν. Ο χάρτης οδομέτρων, ο οποίος μετρά τα μήκη διαδρομής, εφευρέθηκε επίσης για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η τεχνολογία αυτή εξακολουθεί να χρησιμοποιείται σήμερα για να μετρήσει τα οδόμετρα και τα μίλια.

Η οικονομία ευημερούσε επίσης υπό την δυναστεία των Χαν, με αποτέλεσμα ένα μακροπρόθεσμο θησαυροφυλάκιο που – παρά την τελική του πτώση – θα οδηγούσε τους μελλοντικούς κυβερνήτες να εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το ίδιο νόμισμα μέχρι τη δυναστεία των Τανγκ του 618!

Η πάταξη των Σιονγκνού

Η αυτοκρατορία των Χαν χωρίστηκε σε περιοχές που ελέγχονταν άμεσα από την κεντρική κυβέρνηση και μια σειρά από ημι-αυτόνομα βασίλεια. Αυτά τα βασίλεια έχασαν σταδιακά τη ανεξαρτησία τους, ιδιαίτερα μετά την εξέγερση των επτά κρατών. Οι Χαν νικήθηκαν από τους Σιονγκνού, μια νομαδική συνομοσπονδία που κυριάρχησε στην ανατολική ευρασιατική στέπα, σε μάχη το 200 π.Χ..

Μετά την ήττα, ένας γάμος μεταξύ των Χαν και των Σιονγκού  αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης κατά την οποία οι Χαν έγιναν οι κατώτεροι εταίροι της κυριαρχικής «συμμαχίας».  Παρά τη συνθήκη ειρήνης μεταξύ τους , οι Χαν συνέχισαν τις αντεπιθέσεις τους και στο τέλος νίκησαν αναγκάζοντας τελικά τους Σιονγκού  να γίνουν υποτελείς τους. Οι εκστρατείες αυτές θα επεκτείνουν την κυριαρχία των Χαν στη Λεκάνη Ταρίμ της Κεντρικής Ασίας και θα βοηθήσουν  να δημιουργηθεί το τεράστιο δίκτυο του εμπορίου που είναι γνωστό ως Δρόμος του Μεταξιού, το οποίο έφτανε ως τη Μεσόγειο.

Ο Κομφουκιανισμός ως βασικό στοιχείο συγκρότησης

Εκτός από την επεκτατική πολιτική των Χαν, άλλα βασικά χαρακτηριστικά της περιόδου υπήρξαν η ανάπτυξη μιας οικονομίας που βασιζόταν στην αγροτική παραγωγή και η επικράτηση του Κομφουκιανισμού έναντι των άλλων φιλοσοφικών σχολών που είχαν αναπτυχθεί στην περίοδο των Ταοϊστών που όμως συνέχισαν να συνυπάρχουν  και την περίοδο των Χαν. Η επικράτηση του Κομφουκιανισμού προσδιόρισε τους δεσμούς ανάμεσα στην μορφωμένη ελίτ, στην κοινωνία και το κράτος.

Παράλληλα, στην εποχή των Χαν αναπτύχθηκαν μια σειρά από αντιλήψεις και μύθους για πνεύματα, οιωνούς  και άλλα μαγικά ή υπερφυσικά στοιχεία. Οι αντιλήψεις αυτές είχαν πηγή τον πολιτισμό των Τσου, περιοχή από την οποία προέρχονταν οι πρώτοι Χαν αυτοκράτορες.

Η παρακμή και η πτώση

Μετά από το 92 μ.Χ., στο παλάτι οι ευνούχοι εμπλέκονται όλο και περισσότερο στα πολιτικά δικαστήρια, προκαλώντας βίαιες διαμάχες για την εξουσία μεταξύ των διαφόρων φυλών της συζύγου του αυτοκράτορα και των αυτοκρατορικών παλλακίδων, προκαλώντας την τελική πτώση των Χαν. Η αυτοκρατορική εξουσία ήταν επίσης υπό αμφισβήτηση από τις μεγάλες τότε σχολές Ταοϊσμού, οι οποίες προκάλεσαν την Εξέγερση των Κίτρινων Τουρμπανιών (184 μ.Χ.).

Παράλληλα, καταγράφηκε ύφεση της οικονομίας, καθώς η προσπάθεια των Χαν να περιορίσουν την δύναμη της παλαιάς αριστοκρατίας μέσω νόμων για την κληρονομιά, οδήγησε μακροπρόθεσμα σε συρρίκνωση του αριθμού των ανεξάρτητων μικρών γαιοκτημόνων που αποτελούσαν τη φορολογική βάση του κράτους. Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Λινγκ οι ευνούχοι του παλατιού σφαγιάστηκαν από αξιωματικούς του στρατού, επιτρέποντας στα μέλη της αριστοκρατίας και τους στρατιωτικούς διοικητές να γίνουν πολέμαρχοι και να διαιρέσουν την αυτοκρατορία. Όταν ο Κάο Πι, ο βασιλιάς του Βέι, σφετερίστηκε το θρόνο από τον αυτοκράτορα Ξιάν, η Δυναστεία Χαν έπαψε να υπάρχει.

Οι αιώνες που ακολουθούν είναι μια περίοδος διαίρεσης της Κίνας.

Συντάκτης: Βασιλική Γεωργαντά,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.