Μελέτη: Οι θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές κρίνονται ανεπαρκείς
Νέα μελέτη διαπιστώνει ότι η επέκταση των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών είναι αναγκαία για την προστασία των ειδών των ψαριών που εκτελούν βασικές οικολογικές λειτουργίες. Σύμφωνα με ερευνητές από τη Wildlife Conservation Society και άλλες οργανώσεις, οι προηγούμενες προσπάθειες για την προστασία των ψαριών έχουν επικεντρωθεί στη διάσωση του μεγαλύτερου αριθμού των ειδών συχνά εις βάρος των ειδών αυτών που παρέχουν βασικές οικολογικές λειτουργίες.
Πολλές ζωτικές οικολογικές λειτουργίες του ωκεανού εκτελούνται από είδη ψαριών που αποτελούν επίσης τροφή για εκατομμύρια ανθρώπους. Η μελέτη αποκαλύπτει ένα σημαντικό πρόβλημα: οι περισσότερες οικολογικά πολύτιμες κοινότητες των ψαριών στον κόσμο είναι σήμερα ευάλωτες. Εάν αυτοί οι τροπικοί πληθυσμοί των ψαριών και οι οικολογικές υπηρεσίες που παρέχουν διασφαλιστούν, λένε οι συγγραφείς, τότε το υπάρχον δίκτυο των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών του κόσμου θα πρέπει να επεκταθεί.
«Αναγνωρίστηκε ότι όλα τα είδη δεν είναι το ίδιο και ότι ορισμένα παίζουν πιο σημαντικό ρόλο και αναλαμβάνουν διαφορετικούς ρόλους στην οικολογία του ωκεανού. Η μελέτη αναμένεται να προσδιορίσει περιοχές με πληθυσμούς ευάλωτων ψαριών» σημείωσε ο Δρ Tim McClanahan, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. «Αν χάσετε είδη με βασικές λειτουργίες, τότε θα υπονομεύσετε την ικανότητα των ωκεανών να παρέχουν τροφή και άλλες οικολογικές υπηρεσίες, μια κλήση αφύπνισης για την προστασία αυτών των ευπαθών ειδών και των τόπων. Η ανάλυσή μας προσδιορίζει αυτά τα κενά παρέχοντας τη βάση για την επιτάχυνση της προστασίας των λειτουργιών του ωκεανού».
Οι συγγραφείς της μελέτης συνέταξαν μια παγκόσμια βάση δεδομένων για τους τροπικούς παράκτιους πληθυσμούς ψαριών από 169 τοποθεσίες σε όλο τον κόσμο, εστιάζοντας σε είδη που απαντούν σε 50 μέτρα νερού ή λιγότερο. Η ομάδα συνέκρινε τα στοιχεία αυτά με χάρτες κατανομής για 6.316 τροπικά είδη ψαριών που κατοικούν σε κοραλλιογενείς υφάλους. Οι ανθρώπινες απειλές όπως η αλιεία, η ρύπανση και η κλιματική αλλαγή έχουν επίσης συμπεριληφθεί στις αναλύσεις.
Αυτό που εντόπισαν οι συγγραφείς ήταν ότι πολλές περιοχές με απειλούμενα αλλά λειτουργικά σημαντικά ψάρια εντοπίστηκαν έξω από τις υπάρχουσες προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές. Επίσης, η μελέτη εξέτασε άλλα τρωτά σημεία, όπως την ταξινομική ευαισθησία (τον αριθμό των απειλούμενων ειδών σε μια συνάθροιση των ψαριών ή την κοινότητα) και τη λειτουργική ευαισθησία (τον αριθμό των λειτουργιών που κινδυνεύουν να χαθούν λόγω εξωτερικών απειλών).
Περιοχές υψηλής ευαισθησίας περιλαμβάνονται στα παράκτια ύδατα της Χιλής, στον ανατολικό τροπικό Ειρηνικό και τον ανατολικό Ατλαντικό Ωκεανό, περιοχές όπου λίγα είδη ψαριών εκτελούν τις ζωτικές περιβαλλοντικές λειτουργίες.
«Η προστασία των οικολογικών υπηρεσιών που παρέχουν οι πληθυσμοί των ψαριών σε παράκτιους οικότοπους είναι εξίσου σημαντική με την προστασία των ειδών της άγριας ζωής» είπε ο Δρ Caleb McClennen. «Αυτό το πλαίσιο μπορεί να βοηθήσει τους ειδικούς να κάνουν συστάσεις σχετικά με το πού να τοποθετήσουν τις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές και να προστατεύσουν την ικανότητα των ωκεανών να παρέχουν βασικές υπηρεσίες.»
