Μάθημα δημιουργικής γραφής
«Μπορώ να μιλήσω ξεκάθαρα για το θέμα αυτό; Αν δεν έχετε χρόνο να διαβάσετε, δεν έχετε τον χρόνο (ή τα εργαλεία) για να γράψετε. Τόσο απλά.»
Stephen King
Ακόμα κι αν δεν είστε συγγραφέας, το γράψιμο είναι μία πρακτική ωφέλιμη. Σε αδρές γραμμές σε ένα πρώτο επίπεδο λειτουργεί ως κάθαρση, βοηθά να εκφράζετε τα συναισθήματά σας, υιοθετείτε μία θετική στάση ζωής και εκφράζετε τις σκέψεις σας μέσω της εξάσκησης με μεγαλύτερη σαφήνεια. Για εκείνους όμως που θέλουν να ξετυλίξουν το ταλέντο τους, οι συγγραφείς συστήνουν περισσότερη γραφή και περισσότερη ανάγνωση. Όσο περισσότερο κανείς γράφει και διαβάζει τόσο περισσότερο βελτιώνεται. Πράγματι, η γραφή δίχως ανάγνωση είναι γραφή στο κενό.
Αν είχατε λοιπόν ένα τηλεσκόπιο που θα άνοιγε ένα ολόκληρο σύμπαν μπροστά σας, θα είχατε λόγο να μην δείτε μέσα από αυτό; Γιατί αυτό ακριβώς προκαλεί και το διάβασμα. Ανοίγει το σύμπαν της γνώσης, του χιούμορ, της περιπέτειας, του ρομαντισμού, της αναρρίχησης στο ψηλότερο βουνό, τις καταδύσεις στη βαθύτερη θάλασσα, στα λόγια που δεν ακούσατε ποτέ. Είναι τελικά το εργαλείο που οδηγεί σε άλλες μορφές, σε άλλες φωνές και σε άλλα είδη γραφής.
Ας δούμε λοιπόν τέσσερις αντισυμβατικούς τρόπους για να γίνουμε καλύτεροι συγγραφείς αλλάζοντας τον τρόπο που διαβάζουμε.
1. Προσπεράστε ενότητες
Ο όγκος των πληροφοριών αυξάνει τα επίπεδα του άγχους μας και μειώνει το διαθέσιμο χρόνο μας. Καταναλώνουμε πολύ περισσότερο από ό, τι δημιουργούμε, διαβάζουμε πολύ περισσότερο από ό, τι νομίζουμε και γι’ αυτό θα πρέπει να υιοθετήσουμε έναν άλλον τρόπο. Πολλοί αναγνώστες αισθάνονται άσχημα αν προσπεράσουν μία ενότητα ενός βιβλίου, ένα τμήμα ενός άρθρου και ούτω καθεξής. Ήρθε η ώρα να απαλλαχθούμε από το αίσθημα αυτό. Προφανώς, η παράκαμψη ανιαρών και αδιάφορων αποσπασμάτων κρίνεται απαραίτητη. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι γινόμαστε δέκτες πληροφοριών που πραγματικά μας ενδιαφέρουν. Τελικά, μόνο έτσι θα αξιοποιήσουμε δημιουργικά τον χρόνο μας, θα αποφύγουμε την υπερφόρτωση του εγκεφάλου μας με άσχετες πληροφορίες, ενώ θα καταφέρουμε να συγκρατήσουμε πληροφορίες σημαντικές για εμάς. Το διάβασμα δεν είναι καταναγκασμός, αλλά πηγή ευχάριστης περιπλάνησης.
2. Γίνετε ποιοτικοί και όχι ποσοτικοί αναγνώστες
Ο διάσημος συγγραφέας Henry Miller υποστηρίζει στο έργο του The Books in My Life τα εξής: «Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της αυτοεξέτασης –αυτός άλλωστε είναι ο στόχος της συγγραφής αυτού του βιβλίου– είναι η επιβεβαίωση της πεποίθησης ότι πρέπει κανείς να διαβάζει όλο και λιγότερο με την έννοια του ποιοτικού διαβάσματος, όχι όλο και περισσότερο… Δεν έχω διαβάσει όσο ένας λόγιος, ένας βιβλιοφάγος ή ένας «μορφωμένος» άνθρωπος, αλλά έχω αναμφίβολα διαβάσει εκατό φορές περισσότερο από ό, τι θα έπρεπε να είχα διαβάσει για το δικό μου καλό». Η ανάγνωση είναι μια διασκεδαστική δραστηριότητα. Ο εγκέφαλός σας δεν πρέπει να προοδεύει αργά μέσα από κάτι που βρίσκει βαρετό. Σεβόμενοι πραγματικά τον χρόνο μας, ας τον αφιερώσουμε για γνώση ωφέλιμη για εμάς.
3. Βελτιώστε τη γραφή διαβάζοντας νέα αντικείμενα
Διαβάστε τα πάντα, κλασικά έργα, μυθιστορήματα, επιστημονικά βιβλία, φιλοσοφία, ποίηση, συνταγές, περιοδικά για μόδα, κόμικς. Δείτε πώς γράφουν, προσέξτε τη διατύπωση, την έκφραση, το λεξιλόγιο, την οπτική, το ύφος, την πλοκή, τη γέννηση των χαρακτήρων, την τεχνοτροπία, τη σχολή που ανήκει ο εκάστοτε συγγραφέας, μάθετε για τη ζωή του, τις επιρροές του…
Ο Nicholas Sparks γράφει ότι όλοι οι συγγραφείς θα πρέπει να διαβάζουν και να στρέφονται σε όλα τα είδη. Κάθε βιβλίο έχει να μας διδάξει κάτι. Ορισμένοι συγγραφείς είναι επιδέξιοι στο χτίσιμο της αγωνίας, άλλοι συγγραφείς μας προκαλούν γέλιο, άλλοι έχουν την ικανότητα άρτιας περιγραφής σκηνών, ψυχογραφίας ηρώων. Και φυσικά δεν διαπρέπουν όλοι οι συγγραφείς σε όλους τους τομείς.
Ένας καλός αναγνώστης, ενεργός και δημιουργικός, ξαναδιαβάζει τα βιβλία. Και αυτό γιατί; Η ανάγνωση ενός βιβλίου για πρώτη φορά απαιτεί προσήλωση στην κάθε αράδα, γνωριμία με τους ήρωες και προσαρμογή μας με αυτούς και τον χωροχρόνο που ξετυλίγεται η ιστορία, κλπ. Στην ουσία κατά τη δεύτερη ανάγνωση πρόκειται να επιτευχθεί η ουσιαστική επαφή μας με την καλλιτεχνική ευαισθησία του συγγραφέα, ενώ μέχρι πρότινος η πρώτη ανάγνωση την περιόριζε.
4. Κρατήστε σημειώσεις
Παράλληλα με την ανάγνωση είναι σημαντικό να σημειώνετε αποσπάσματα που σας άρεσαν. Μία λέξη, ένα απόφθεγμα, μία περιγραφή. Η΄ στο τέλος του εκάστοτε κεφαλαίου μπορείτε να γράφετε την περίληψή του. Το εγχείρημα αυτό σας βοηθά να αφομοιώσετε όλες τις πληροφορίες, προτού προχωρήσετε. Πράγματι, η έρευνα δείχνει ότι οι άνθρωποι που ακολουθούν τη στρατηγική B [διαβάστε δέκα σελίδες ταυτόχρονα, στη συνέχεια κλείστε το βιβλίο και γράψτε μία περίληψη μιας σελίδας] θυμούνται κατά 50% περισσότερο υλικό μακροπρόθεσμα από ό,τι οι άνθρωποι που ακολουθούν τη στρατηγική A [διαβάστε δέκα σελίδες, επαναλάβετε τέσσερις φορές και προσπαθήστε να τις απομνημονεύσετε].
Και όπως είπε ο Paul Graham: «Η γραφή δεν επικοινωνεί απλά τις ιδέες, τις δημιουργεί». Έτσι, ξεκινήστε την ανάγνωση και το γράψιμο, και δείτε τις ιδέες σας απλά να ρέουν!
