Ξεπέρασε το φόβο και μάθε για τους πρόσφυγες
Η προσφυγική κρίση έχει φέρει στο φως ανεπάρκειες σε σχέση με τη μεταναστευτική πολιτική και την πολιτική ασύλου. Τα κράτη δεν ήταν προετοιμασμένα να δεχθούν τέτοια κύματα προσφύγων και να εφαρμόσουν πολιτικές ένταξης των προσφύγων και των μεταναστών στις κοινωνίες τους.
Οι πολίτες
Υπάρχουν άνθρωποι που βοηθούν καθημερινά συνανθρώπους τους, γιατί νιώθουν την ανάγκη να παράσχουν τη βοήθεια που οι ίδιοι θα χρειάζονταν σε αντίστοιχη περίπτωση. Η ανθρωπιά και η αλληλεγγύη, η φιλοξενία και η άκριτη καλοσύνη είναι στοιχεία αυτών των ανθρώπων.
Τα πράγματα, ωστόσο, δεν είναι πάντοτε ρόδινα: τα ποσοστά ρατσισμού και ξενοφοβίας αυξάνονται. Κάποιοι υποστηρίζουν πως οι μετανάστες και οι πρόσφυγες μας κάνουν κακό, πως υφαρπάζουν επιδόματα, θέσεις εργασίας και προνόμια, πως είναι «παράνομοι», πως αυξάνουν την εγκληματικότητα.
Σε μια τέτοια κρίση, πώς γίνεται να μετρά κάτι άλλο από τον ανθρωπισμό; Πώς γίνεται οι άνθρωποι να φοβούνται τόσο άλλους ανθρώπους; Πώς γίνεται να απομονώνεται κανείς αντί να παράσχει βοήθεια, ή έστω, συμπαράσταση;
Ο φόβος να μη χάσουμε ό,τι ήδη έχουμε είναι απόλυτα κατανοητός. Ο φόβος του αγνώστου επίσης: δε γνωρίζει κανείς πού θα βγάλει αυτή η οικονομική και προσφυγική κρίση και πότε ή πώς θα λήξει ο πόλεμος αυτός. Πολλοί δε γνωρίζουν την ιστορία και την κουλτούρα των χωρών της Μέσης Ανατολής και του ισλαμικού πολιτισμού. Η άγνοια μεγαλώνει το φόβο και την αδιαφορία. Ακόμη, η Ελλάδα περνά παράλληλα τη δική της κρίση. Μετά το φόβο, όμως, έρχεται η ώρα της λογικής.
Οι πρόσφυγες αναζητούν ασφάλεια. Οι μετανάστες αναζητούν καλύτερες συνθήκες διαβίωσης (όπως πολλοί Έλληνες που μετανάστευσαν στο εξωτερικό). Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες βοηθούν, ώστε να αναπτυχθεί μια χώρα: εργάζονται σκληρά, συνεισφέρουν με τον πολιτισμό τους, καλύπτουν δημογραφικές ανάγκες και ανάγκες εργατικού δυναμικού, συνεισφέρουν με φόρους και κατανάλωση.
Νιώθουμε υπερήφανοι όταν μαθαίνουμε πως κάποιος Έλληνας ή κάποια Ελληνίδα κατάφερε κάτι αξιοθαύμαστο. Νιώθουμε άσχημα σε αντίθετη περίπτωση. Σε καιρούς δύσκολους, ας νιώσουμε υπερήφανοι όχι για την ιθαγένεια ή την εθνικότητά μας, αλλά για την ανθρωπιά μας. Ας παραμερίσουμε τους φόβους μας και ας μάθουμε τις ιστορίες αυτών των ανθρώπων. Ας βοηθήσουμε όπως μπορούμε. Ας γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι: δοτικοί, άνθρωποι που μοιράζονται ακόμη και αυτά που θα τους λείψουν αύριο. Σίγουρα οι επίσημοι φορείς πρέπει να εργαστούν εξίσου προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά και εμείς, ως πολίτες, έχουμε την υποχρέωση να στηρίξουμε ανάλογες προσπάθειες. Αντί να επιλέγουμε τον εύκολο δρόμο της απομόνωσης και του ρατσισμού, ας επιλέξουμε να ανοίξουμε το μυαλό και την καρδιά μας.
Οι πολίτες της Ελλάδας έχουν υποφέρει αφάνταστα κατά τη διάρκεια της κρίσης. Είναι φυσιολογικό να φοβάται κανείς για το μέλλον του και για αυτό της οικογένειάς του. Είναι συνειδητή επιλογή να επιρρίψει κανείς ευθύνες στους άλλους (στο κράτος, στους «ξένους», στο σύστημα, στην ΕΕ, κλπ.) και να παραμείνει εκεί, στις καταγγελίες. Είναι, από την άλλη, μια συνειδητή επιλογή κανείς να οργανωθεί και να δράσει.
*Εδώ θα βρείτε υπερσυνδέσμους και στοιχεία επικοινωνίας οργανώσεων που παρέχουν βοήθεια στους πρόσφυγες στην Ελλάδα.
*Έμπνευση για το άρθρο αποτέλεσε και η ιστορία των 151 μεταναστών που έφθασαν στη Γαύδο τον Απρίλιο του 2015. Φωτογραφικό υλικό του Βασίλη Μαθιουδάκη, που ήταν στο νησί και κάλυψε τα γεγονότα, υπάρχει εδώ. Ιστορίες προσφύγων που περιγράφουν το ταξίδι τους από τη Συρία και το Ιράκ προς την Ευρώπη μπορεί κανείς να βρει εδώ.
