Ο ύπνος είναι απαραίτητος καθημερινά προκειμένου να είμαστε ξεκούραστοι. Είναι ένας από τους τέσσερις βασικότερους πυλώνες για καλή υγεία στον …
Καλύτερος ύπνος σημαίνει ξεκούραστο, πιο υγιή εγκέφαλο και λιγότερη πίεση- Μελετώντας τον ύπνο, Β’ μέρος
Τα τελευταία χρόνια οι έρευνες έχουν ρίξει φως στη σημασία του καλού ύπνου, τόσο για τη λειτουργία του εγκεφάλου, όσο γενικά για τη σωματική μας υγεία. Τα αποτελέσματα είναι εδώ και θα σας καταπλήξουν.
Μετά τα αποκαλύπτικά αποτέλεσματα των επιστημόνων σε μελέτη του 2000, στην οποία μελετήθηκαν άνθρωποι κατά τη διάρκεια του ύπνου τους και αφού είχαν παίξει Tetris επί 7 ώρες, το 2013, ο ίδιος επικεφαλής επιστήμονας Robert Stickgold δημοσίευσε μια περίληψη της έρευνας εξετάζοντας επίσης τις παράλληλες προόδους άλλων ερευνητών στον τομέα.
Ύπνος: Ο σπουδαίο επιλεκτικό μηχανισμό
Σε αυτή, υποστήριξε ότι ο ύπνος δεν είναι ζωτικός μόνο για την εδραίωση της μνήμης, αλλά αποτελεί ταυτόχρονα έναν σπουδαίο επιλεκτικό μηχανισμό: Δεν θυμόμαστε όλα όσα μας συμβαίνουν σε μία δεδομένη μέρα. Μερικές φορές, θυμόμαστε κάτι απλώς επειδή αυτό συνδέεται με έντονα συναισθήματα, ενώ άλλες φορές εκτελούμε σύνθετες διεργασίες για να καταλάβουμε γιατί κάτι έχει σημασία για εμάς και παραμένει αποτυπωμένο στη μνήμη μας. Καθώς λοιπόν κοιμόμαστε, ο εγκέφαλός μας επαναλαμβάνει καταστάσεις που έχουμε βιώσει, τις επεξεργάζεται, μαθαίνει από αυτές και εξάγει τα δικά του νοήματα.
Ύπνος και λειτουργία του εγκεφάλου
Η σημασία του ύπνου για τη λειτουργία του εγκεφάλου μας, έχει αποδειχθεί ανά τα χρόνια ακόμη πιο καταλυτική. Εκτός από τις λειτουργίες μνήμης και επίλυσης προβλημάτων, ο ύπνος μπορεί να βοηθήσει τον εγκέφαλό μας να παραμείνει διαυγής, νέος και υγιής. Το 2013, η νευροεπιστήμονας του Πανεπιστημίου του Rochester, Maiken Nedergaard, δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας πολυετούς έρευνας αναφορικά με τη λειτουργία του ύπνου. Αφού χρησιμοποίησε νέες τεχνικές για να παρατηρήσει τους εγκεφάλους των ποντικών όταν βρίσκονταν σε εγρήγορση κατά τη διάρκεια της ημέρας και όταν βρίσκονταν σε συνθήκη ύπνου αντίστοιχα, ανακάλυψε ότι ο ύπνος ήταν το σύστημα εκείνο που διατηρούσε την ισορροπία του εγκεφάλου.
Δείτε ακόμα: Εγκέφαλος: Έξι πράγματα που εκπλήσσουν την επιστήμη
Πνευματική και σωματική υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ποιότητα του ύπνου
Πιο συγκεκριμένα, όταν είμαστε ξύπνιοι, οι δραστηριότητές μας οδηγούν στη συσσώρευση υπολειμμάτων στον εγκέφαλο: σχηματίζουμε πολλές τοξίνες, όπως το βήτα-αμυλοειδές, μια πρωτεΐνη που σχετίζεται με τη νόσο του Αλτσχάιμερ. Αντίθετα, όταν κοιμόμαστε, συγκεκριμένα κανάλια στον εγκέφαλό μας επεκτείνονται για να επιτρέψουν στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό να κυλήσει μέσα του και να «καθαρίσει» αυτά τα υπολείμματα. Όταν λοιπόν ο εγκέφαλός μας δεν διαθέτει αρκετό χρόνο για να ξεκουραστεί, συσσωρεύονται τοξίνες, η συσσώρευση των οποίων συνδέεται στενά με νευροεκφυλιστικές ασθένειες. Ακόμη, η διαταραχή του ύπνου αποτελεί ένα από τα πρώτα σημάδια επικείμενης άνοιας, ενώ ορισμένα από τα γονίδια που ρυθμίζουν τη διάρκεια του ύπνου, σχετίζονται επίσης με τη σχιζοφρένεια.
Η λειτουργία της καρδιάς μας επηρεάζεται από τον ύπνο μας
Πέρα όμως από τις γνωσιακές λειτουργίες, η σωματική μας υγεία φαίνεται επίσης να είναι στενά συνδεδεμένη με τον ύπνο. Σε μια μελέτη που σχεδιάστηκε για να ελέγξει τον αντίκτυπο που έχει η καρδιακή λειτουργία στον ύπνο και αντίστροφα, μια ομάδα φυσιολόγων υπέβαλε υγιείς άνδρες, χωρίς ιστορικό καρδιακών παθήσεων, σε στέρηση ύπνου. Σε διάφορα σημεία της διαδικασίας, έλεγχαν τους καρδιακούς παλμούς, την αρτηριακή τους πίεση και τα επίπεδα ορισμένων πρωτεϊνών που παραδοσιακά σχετίζονται με καρδιακά προβλήματα. Μέσα σε δύο ημέρες, σχεδόν κάθε δείκτης ήταν ανυψωμένος.
Αντίθετα, σε μια μελέτη που εξέτασε την άπνοια του ύπνου – sleep apnea (σ.σ. υφίσταται όταν η αναπνοή μας διακόπτεται καθώς κοιμόμαστε, με αποτέλεσμα το σώμα μας να ξυπνάει για λίγο ώστε να εκκινήσει εκ νέου τη διαδικασία της αναπνοής), η οποία συνδέεται στενά με την καρδιαγγειακή νόσο, η θεραπεία της άπνοιας αποδείχθηκε πως βελτιώνει την αγγειακή λειτουργία σε σύντομο χρονικό διάστημα. Όταν οι ασθενείς κατάφεραν να κοιμηθούν ήσυχοι με το πέρας της θεραπείας, η ένταση των καρδιακών τους παλμών και το αγγειακό στρες, ανακουφίστηκαν.
