Η γυναίκα, μετά από πολλούς αγώνες, κατέκτησε τη θέση που έχει σήμερα. Προσπάθησε και προσπαθεί να αποδείξει ότι έχει όλα …
Η θέση της γυναίκας στην Αρχαία Αθήνα
Ποια ήταν η θέση της γυναίκας στην Αρχαία Αθήνα; Πόσο περιορισμένος ήταν ο ρόλος της σε μια τόσο ισχυρή και ανεπτυγμένη πόλη –κράτος;
Η Αρχαία Αθήνα ήταν μια από τις σημαντικότερες πόλεις–κράτη του αρχαίου κόσμου. Οι Αθηναίοι κυριαρχούσαν με τον στόλο τους έχοντας αποικίες τόσο στα νησιά του Αιγαίου όσο και στα παράλια της Μικράς Ασίας.
Η πόλη που γεννήθηκε η Δημοκρατία ήταν φημισμένη για την μεγάλη ανάπτυξη των τεχνών και των γραμμάτων. Αποτέλεσε μοναδικό παράδειγμα πολιτιστικής ανέλιξης, κάτι που οφείλονταν τόσο στο πολίτευμα όσο και στη μεγάλη εισροή πλούτου, αλλά και στην επαφή με άλλους πολιτισμούς και λαούς, μια απόρροια της εμπορικής ανάπτυξης. Ήταν η πόλη που πρωτοστάτησε στο θέατρο, στη φιλοσοφία, στη ρητορική, στην αρχιτεκτονική και στη γλυπτική.
Υπήρξε γενέτειρα σημαντικών προσωπικοτήτων όπως ήταν ο Σωκράτης, ο Πλάτωνας, ο Θουκυδίδης, ο Ξενοφώντας, ο Δημοσθένης , ο Λυσίας, ο Ισοκράτης, ο Φειδίας, αλλά και η πόλη που έζησαν και ανέπτυξαν τη φιλοσοφική τους σκέψη ο Αριστοτέλης, ο Επίκουρος και ο Ζήνων.
Παρόλη όμως την ύψιστη πολιτιστική της ανάπτυξη η Αθήνα δεν «έδινε» στη γυναίκα μια αντίστοιχη θέση. Η θέση της ήταν εμφανώς κατώτερη από εκείνη του άντρα, κάτι που υπήρχε από την Ομηρική εποχή, όπου η αρετή μιας γυναίκας αποδεικνύονταν όταν φρόντιζε επαρκώς τα «του οίκου της».
Έτσι και στην αρχαία Αθήνα από την παιδική ηλικία τα κορίτσια έμεναν στο σπίτι με τη μητέρα τους και σε ελάχιστες περιπτώσεις μορφώνονταν. Στη συνέχεια ο στόχος της γυναίκας ήταν ο γάμος, με βασική προϋπόθεση την προίκα, και η απόκτηση παιδιών. Ο γάμος γινόταν μάλιστα σε πολύ νεαρή ηλικία ακόμα και στα 12 ή στα 13 χρόνια και συχνά η εγκυμοσύνη ήταν μια δύσκολη περίοδος λόγω του νεαρού της ηλικίας της. Μια έγγαμη γυναίκα απαγορευόταν να πάρει τον λόγο δημόσια ενώ από το σπίτι μπορούσε να βγει με συνοδεία μιας υπηρέτριας.
Σε όλη της διάρκεια της ζωής η γυναίκα είχε έναν κηδεμόνα ή τον πατέρα της ή τον σύζυγό της, με συνέπεια να μην είναι ποτέ ανεξάρτητη. Όσον αφορά τα πολιτικά της δικαιώματα ήταν ανύπαρκτα, δεν κατείχε ιδιοκτησία και μπορούσε να συμμετέχει μόνο σε θρησκευτικές τελετές, όπως ήταν τα Λήναια και στα Ανθεστήρια προς τιμήν του θεού Διονύσου, στην μεγάλη πομπή των Παναθηναίων προς τιμήν της θεάς Αθηνάς και στα Θεσμοφόρια που τελούνταν προς τιμή της θεάς Δήμητρας.
Όπως είναι γνωστό οι γυναίκες εκείνες που αποτελούσαν μια ξεχωριστή κατηγορία στην Αρχαία Αθήνα ήταν οι Εταίρες. Ήταν όμορφες, φιλότεχνες, παρακολουθούσαν θέατρο και οι περισσότερες είχαν υψηλή μόρφωση. Ήταν ετοιμόλογες και πνευματώδεις και είχαν ιδιαίτερη θέση στην Αθηναϊκή κοινωνία αλλά και στην κοινωνία των ανδρών.
Οι ασχολίες των γυναικών στην Αρχαία Αθήνα
Περιορισμένες στο χώρο του σπιτιού τους, οι γυναίκες στην Αρχαία Αθήνα ασχολούνταν αποκλειστικά με τα θέματα του νοικοκυριού και την παρακολούθηση του υπηρετικού προσωπικού. Παράλληλα ήταν υπεύθυνες για την ανατροφή των παιδιών. Ειδικά έπρεπε να διαπαιδαγωγήσουν τα κορίτσια τους με τέτοιο τρόπο ώστε να διακρίνονται από την πρέπουσα αρετή, βάσει της οποίας θα υποτάσσονται στο μέλλοντα σύζυγό τους και θα αποτελούν μια διακριτική παρουσία που δεν θα προκαλεί. Όσον αφορά τα αγόρια μέχρι τα εφτά τους χρόνια μεγάλωναν μαζί με τα κορίτσια στο γυναικωνίτη και μετά απομακρύνονταν από την μητέρα και με τη συνοδεία παιδαγωγού πήγαιναν σχολείο.
Πέρασαν πολλοί αιώνες από την εποχή της αρχαίας Αθήνας μιας πόλης που παρά την απαράμιλλη ανάπτυξη της δεν αντιμετώπιζε τη γυναίκα ως ισότιμο μέλος της κοινωνίας. Όπως πέρασαν και πολλοί αιώνες και χρειάστηκαν συνεχείς αγώνες για να αναγνωριστεί η αξία του γυναικείου φύλου. Η γυναίκα απέδειξε και αποδεικνύει καθημερινά την αξία της σε ένα κόσμο ακόμα ανδροκρατούμενο και είναι ένα μοναδικό πλάσμα με προσωπικότητα και πυγμή που αξίζει το σεβασμό και την αναγνώριση.
