Η συναρπαστική ιστορία του Santa Claus μέσα στο χρόνο

”Santa Claus is Coming to Town” ακούμε στα ραδιόφωνα, ξέρουμε όμως για ποιον Άγιο μιλάμε; Η ιστορία του ξεκινάει από τη θρησκεία, περνάει στην φαντασία και την ποίηση και καταλήγει στην πιο επιτυχημένη ίσως διαφημιστική καμπάνια όλων των εποχών!

Οι γιορτές είναι προ των πυλών και τι πιο ευχάριστο από το να αναφερθούμε στον Santa Claus ή αλλιώς Άγιο Νικόλαο. Εορτάζεται και από τους Καθολικούς και από τους Ορθόδοξους στις 6 Δεκεμβρίου και είναι προστάτης πολλών, όπως των ναυτικών, των εμπόρων αλλά και των φτωχών, των ανύπαντρων, των μαθητών και των παιδιών.

Οι Ολλανδοί πρώτοι έδιναν δώρα στα παιδιά του Αγ.Νικολάου

Εξαιτίας της αγάπης του για τα παιδιά και για τα απροστάτευτα πλάσματα, συνδέθηκε το όνομά του με τον μύθο του Santa Claus, και σ’ αυτό συνέβαλαν αρκετά και οι Ολλανδοί. Οι Ολλανδοί μετανάστες της Αμερικής, κάθε χρόνο τον τιμούσαν με ευσέβεια στις 6 Δεκεμβρίου και έδιναν δώρα στα παιδιά εκείνη την ημέρα. Το πραγματικό του όνομα, όπως το ξέρουμε και εμείς είναι Saint Nicholas (Άγιος Νικόλαος) αλλά εν συντομία τον έλεγαν Santa Claus και αυτό γιατί στα Ολλανδικά είναι Sinter Klaas, εν συντομία του  Sint Nikolaas. 

Πώς φθάσαμε στον ηλικιωμένο, αξιαγάπητο ασπρομάλλη Santa Claus.

Η ​​εικόνα του Άγιου Νικόλαου όπως αγιογραφείται, δεν έχει καμιά σχέση με αυτή του Santa Claus. Η εικόνα του Santa Claus πέρασε από πολλά στάδια μέχρι να καταλήξει στη σημερινή μορφή. Τα βασικά στάδια στα οποία  μπορούμε να σταθούμε είναι κυρίως τέσσερα.

1) Clement Clarke Moore: Ένα ποίημα κάνει τον Santa Claus  δημοφιλή

Ο Santa Claus υπήρχε και πριν το 1800 αλλά το 1823 ο Clement Clarke Moore με το ποίημα «An Account of a Visit from St. Nicholas» ή «Twas The Night Before Christmas»  εισάγει μια διαφορετική εικόνα για τον Santa και τον κάνει αρκετά δημοφιλή. Τον περιγράφει κοντό, παχουλό, ηλικιωμένο αλλά αρκετά γρήγορο και ευκίνητο. Είχε ένα έλκηθρο, γεμάτο με σάκους με παιχνίδια, το οποίο οδηγούσαν οκτώ γρήγοροι τάρανδοι. Πήγαινε όλο χαρά στις κορυφές των σπιτιών και έμπαινε από την καμινάδα. Με μάτια σπινθηροβόλα, μαγουλάκια και μύτη κατακόκκινα, κάτασπρη γενειάδα, αφού άφηνε τα δώρα στις κάλτσες και κάτω από το έλατο, έφευγε χαρίζοντας ευχές.

Ο Moore ήταν από τους πρώτους που δημιούργησαν τον μύθο του Αγίου που έρχεται το βράδυ στα σπίτια με το έλκηθρο και αφήνει δώρα. Πιθανότατα δανείστηκε κάποια στοιχεία από άλλες πηγές όπως το βιβλίο A New Year’s present (1821), το οποίο είχε αναφερθεί πρώτο στο έλκηθρο με ταράνδους και στο σάκο με δώρα. Όμως το ποίημά του είχε τεράστια απήχηση και από τότε συνέδεσαν όλη την εικόνα του Αγίου με αυτό. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι και σήμερα υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες ως προς το ποιος πραγματικά έγραψε το ποίημα. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Henry Livingston, Jr. είναι ο αυτός που πραγματικά το έγραψε.

2) Thomas Nast: Η πρώτη εικονογράφηση του Santa Claus είχε πολιτική χροιά

Ο πολιτικός σκιτσογράφος Thomas Nast, ο οποίος καυτηρίαζε τα γεγονότα της εποχής μέσα από τα σκίτσα του, αποφάσισε να αποτυπώσει στο χαρτί την εικόνα του Santa Claus. Στηριζόμενος στο ποίημα του Moore, εικονογράφησε για πρώτη φορά τον Santa Claus στο Harper’s Weekly, στις 3 Ιανουαρίου του 1863. Φυσικά ως πολιτικός σκιτσογράφος δεν θα μπορούσε να μην να κάνει μια μικρή νύξη στον εμφύλιο πόλεμο της Αμερικής. Στην πρώτη του απεικόνιση τοποθετεί τον Άγιο σ’ ένα στρατόπεδο του Στρατού της Ένωσης, να μοιράζει δώρα στους στρατιώτες κα τα παιδιά. Απεικόνιζε τον Άγιο ως έναν παχουλό ηλικιωμένο, με λευκή γενειάδα να είναι ντυμένος με τα σχέδια της Αμερικανικής σημαίας (φορούσε ένα σακάκι με αστέρια και παντελόνι με ρίγες).  Στα χέρια του έχει μια μαριονέτα με ένα σχοινί και η μαριονέτα παρίστανε τον τότε πρόεδρο των Συνομόσπονδων Πολιτειών της Αμερικής, Jefferson Davis. Πολύ γνωστό είναι και το σκίτσο που έκανε το 1881, που ονομάστηκε «Merry Old Santa Claus».

3) Norman Rockwell: Η σημαντική συμβολή του στην εικονογράφηση του Santa

Φεύγουμε από τον Εμφύλιο Πόλεμο και πηγαίνουμε στον Δεκέμβριο του 1913 και στο εξώφυλλο του BoysLife, με τίτλο «Santain Snow with Scouts». Ο πολύ γνωστός εικονογράφος Norman Rockwell έκανε ένα σκίτσο του Santa που έπαιξε μεγάλο ρόλο στην δημιουργία του μετέπειτα προφίλ του. Αυτή ήταν η πρώτη του διασκευή ενώ ακολούθησαν και πολλές άλλες.

4) Haddon Sundblom: Ο άνθρωπος που καθιέρωσε τον Santa Claus που ξέρουμε και αγαπάμε

Το 1931, η πολυεθνική Coca-Cola αντιμετώπιζε δύο θέματα. Αρχικά, ήθελε να προωθήσει το προϊόν της σε παιδιά μικρότερης ηλικίας. Δεύτερον, πλησίαζε ο χειμώνας και το προϊόν δεν είχε μεγάλη απήχηση τους κρύους, χειμερινούς μήνες. Ήθελαν λοιπόν να δημιουργήσουν την κατάλληλη διαφημιστική καμπάνια  έτσι ώστε να λυθούν τα παραπάνω θέματα. Γι’ αυτό προσέλαβαν τον εικονογράφο Haddon Sundblom να ζωγραφίσει τον Santa Claus. Ο Sunblom εμπνεύστηκε και αυτός από το ποίημα του Moore και από τις εικόνες του Rockwel και χρησιμοποίησε πολλά χαρακτηριστικά τους. Όμως ο Sundblom χρησιμοποίησε και ως «μοντέλο»  έναν υπαρκτό άνθρωπο, τον συνταξιούχο πωλητή Lou Prentiss.

Η δύναμη ενός καλού marketing

Ο Santa του Sundblom είχε κατακόκκινα μάγουλα και μύτη, ήταν χαρούμενος, είχε μεγάλη άσπρη γενειάδα, φορούσε την κόκκινη στολή και τον κόκκινο σκούφο με το άσπρο γουνάκι. Φυσικά, στο δεξί του χέρι κρατούσε ένα  γυάλινο μπουκάλι της Coca-Cola. Επειδή τα χρώματα του Αγίου και του λογότυπου της Coca-Cola ταυτίζονταν (κόκκινο και άσπρο), αυτό διευκόλυνε ακόμη περισσότερο τα πράγματα. Μ’ αυτό το μάρκετινγκ πέτυχαν να συνδέσουν τον Santa Claus και τα Χριστούγεννα με την Coca-Cola. Η συγκεκριμένη καμπάνια είχε τεράστια επιτυχία και οι πωλήσεις εκτοξεύτηκαν στα ύψη. Ο Sundblom και Coca-Cola συνέχισαν την συνεργασία τους για τα επόμενα 35 χρόνια! 

Πριν την coca–cola, ο Santa είχε «προωθήσει» μπύρα και μεταλλικό νερό!

Πρέπει να τονιστεί ότι η εταιρεία White Rock Beverages είχε χρησιμοποιήσει για πρώτη φορά τον Santa Claus για να προωθήσει το 1915 μεταλλικό νερό και μπύρα. Αλλά δεν είχε την απήχηση της διαφήμισης της Coca-Cola. Και αυτό διότι, η εταιρεία Coca-Cola και ο Sundblom πέτυχαν να καθιερώσουν την εικόνα του, την προώθησαν σ’ όλο τον κόσμο και ακόμη και σήμερα όλοι βασίζονται στην δουλειά τους.

Συντάκτης: Μαρία Μάμαλη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.