Αφήστε τα παιδιά σας να κοιμηθούν το μεσημέρι… για να συγκρατούν περισσότερες πληροφορίες στη μνήμη τους! Πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ …
Η σπουδαιότητα του ύπνου σε σχέση με τη μνήμη βρέθηκε μετά από 7ωρο παιχνίδι… Tetris – Μελετώντας τον ύπνο, Α’ μέρος
Το αγαπημένο βιντεοπαιχνίδι των ‘80s, το Tetris αποδείχθηκε βοηθητικό εργαλείο για τη μελέτη του ύπνου σε σχέση με τη μνήμη μας. Έκτοτε, οι μελέτες δεν σταματούν να μας εκπλήσσουν σε σχέση με το τι συμβαίνει στο σώμα μας όσο κοιμόμαστε.
Κάποτε ο ύπνος δεν ήταν τόσο «της μόδας»
Επί αιώνες, οι επιστήμονες πίστευαν πως κατά τη διάρκεια του ύπνου είμαστε ψυχικά και σωματικά αδρανείς. Σε ένα δοκίμιο του 1719, με τίτλο «Vigilius» ή «The Awakener», ο επιδραστικός τότε διανοούμενος Cotton Mather χαρακτήριζε την υπερβολική διάρκεια ύπνου «αμαρτωλή» και εξέφραζε την αντίθεσή του για τις ώρες που χάνουμε καθώς κοιμόμαστε, αντί να εργαζόμαστε.
Για πολύ καιρό, ο ύπνος, ως φαινομενικά άχρηστος, διασκέδαζε ακόμη και τους επιστήμονες που τον μελετούσαν. Ο ερευνητής του Harvard, Robert Stickgold, ανέφερε τον πρώην συνεργάτη του J. Allan Hobson να αστειεύεται πως «η μόνη ωφέλιμη λειτουργία του ύπνου είναι να θεραπεύει τη νύστα».
Την τελευταία 15ετίας ο ύπνος έχει μελετηθεί όσο ποτέ άλλοτε
Όμως, τουλάχιστον τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, οι επιστήμονες έχουν ρίξει αρκετό φως στο γιατί περνάμε ένα τόσο σημαντικό μέρος της ζωής μας (φαινομενικά) αδρανείς, με τα μάτια μας κλειστά, χωρίς να κάνουμε τίποτα που να μοιάζει ιδιαίτερα χρήσιμο. Βασικό εργαλείο και επιστημονική απόδειξη της επιδραστικότητας του ύπνου στον οργανισμό μας, αποτέλεσαν όσα συμβαίνουν όταν διαταράσσεται ο ύπνος μας.
Σχέση ύπνου και νευροεκφυλιστικών ασθενειών
Για παράδειγμα, στη διαταραχή ύπνου κατά το στάδιο REM (REM sleep behavior disorder – RBD), η συνήθης παράλυση που κρατά υπό έλεγχο το σώμα μας όταν κοιμόμαστε, παύει να υφίσταται και οι άνθρωποι βιώνουν σωματικά τα όνειρά τους. Η εν λόγω διαταραχή έχει αποδειχθεί πως αποτελεί έναν αρκετά αξιόπιστο προγνωστικό παράγοντα νευροεκφυλιστικών ασθενειών (Parkinson ή άνοια). Η σχέση μεταξύ των διαταραχών ύπνου και των νευροεκφυλιστικών ασθενειών ή άλλων μορφών γνωστικής εξασθένησης, υποδηλώνει ότι η σημασία του ύπνου είναι ζωτική για τη γνωστική συντήρηση και λειτουργία του οργανισμού.
Μελετώντας τα όνειρα: Τetris επί 7 ώρες
Ήταν το 2000, όταν ο Robert Stickgold δημοσίευσε μια μελέτη στο περιοδικό «Science», που αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες επιστημονικές αποδείξεις της σπουδαιότητας του ύπνου και των ονείρων για την ενδυνάμωση της μνήμης. Στο τριήμερο πείραμα που πραγματοποίησε, τρεις ομάδες ανθρώπων έπαιζαν στον υπολογιστή Tetris για επτά ώρες κάθε μέρα. Μερικοί, δεν είχαν παίξει ποτέ προηγουμένως αυτό το παιχνίδι, άλλοι ήταν εξοικειωμένοι με αυτό, ενώ μια τρίτη ομάδα δεν διέθετε αναμνήσεις και δεν ήξερε πώς να ενεργήσει, επειδή ήταν αμνησιακοί με εκτεταμένη βλάβη στους έσω κροταφικούς λοβούς και στον ιππόκαμπο. Η ιδιαίτερη αυτή μορφή αμνησίας, καθιστούσε αδύνατο για τους πάσχοντες τον σχηματισμό νέων επεισοδιακών αναμνήσεων.
Κάθε βράδυ, όσο οι συμμετέχοντες κοιμόντουσαν, οι βοηθοί του Stickgold τους ξυπνούσαν επανειλημμένα και τους ζητούσαν να θυμηθούν τι ονειρεύονταν – όσοι ονειρεύονταν. Αποδείχθηκε λοιπόν ότι ονειρεύονταν το παιχνίδι Tetris. Αυτό που προκάλεσε έκπληξη ήταν ότι ακόμη και οι άνθρωποι με αμνησία έβλεπαν τέτοια όνειρα. Παρόλο που δεν είχαν ιδέα τι ήταν αυτό που έβλεπαν και το επόμενο πρωί δεν θυμόντουσαν ούτε το παιχνίδι ούτε τον βοηθό που τους ξύπνησε, θυμόντουσαν τα όνειρα που είχαν δει, στα οποία πρωταγωνιστούσαν σχήματα όμοια με τα μοτίβα του Tetris.
Έκτοτε, τα στοιχεία που υποστηρίζουν ότι οι λειτουργίες του ύπνου (και ειδικότερα των ονείρων) σχετίζονται με τη μνήμη, αυξήθηκαν καταλυτικά.
