Από μικροί περιμέναμε εκείνη τη στιγμή που θα ακούγαμε από το στόμα των μεγάλων φράσεις όπως «Μπράβο σου!» , «Φοβερή …
Η επιβράβευση στην παιδική ψυχολογία και ανάπτυξη
Βασικό στοιχείο στη διαπαιδαγώγηση των παιδιών είναι η ενθάρρυνση μέσω του επαίνου και της εντός ορίων επιβράβευσης. Αυτά θα δώσουν στο παιδί το αίσθημα αυτοπεποίθησης που τόσο χρειάζεται για να ανοίγει σιγά-σιγά τα φτερά του προς τον ενήλικο, υγιή συναισθηματικά εαυτό του.
Η επιβράβευση αποτελεί μια από τις βασικότερες τακτικές μέσω της οποίας ενισχύεται η παιδική αυτοεκτίμηση. Στα πρώτα χρόνια της ζωής του ένα παιδί χρειάζεται τη στήριξη των ατόμων που το περιβάλλουν και ειδικά των γονιών και των δασκάλων του. Χτίζοντας την προσωπικότητά του και ενισχύοντας τόσο τη γνωστική όσο και τη συναισθηματική του νοημοσύνη, θα μετασχηματιστεί σε ένα ώριμο ενήλικα. Κρίνεται απαραίτητη λοιπόν η επιβράβευση των προσπαθειών του, τακτική που θα επιφέρει μελλοντικά οφέλη στο ίδιο.
Ποια είναι όμως αυτά τα οφέλη που καρπώνεται ένα παιδί με την επιβράβευση;
Αρχικά, επιβραβεύοντας τα παιδιά μας δίνουμε κίνητρο ώστε να συνεχίσουν την προσπάθειά τους σε διάφορους τομείς. στον αθλητισμό, στην επίδοση τους στο σχολείο ακόμα και στο παιχνίδι.
Παράλληλα αποκτούν αυτοπεποίθηση και θάρρος. Ειδικά παιδιά ντροπαλά ή με χαμηλή αυτοεκτίμηση χρειάζονται ακόμα περισσότερο τον έπαινο και την επιβράβευση ώστε να «πατήσουν» γερά στα πόδια τους.
Μέσω της επιβράβευσης και καθώς θέτουν καινούργιους στόχους, εντείνουν την προσπάθειά τους και καλλιεργούν τις νοητικές τους λειτουργίες. Ενισχύεται ιδιαίτερα η επινοητικότητα και η δημιουργικότητά τους, βασικές παράμετροι για την επίτευξη των στόχων που θέτουν.
Καθώς το παιδί δέχεται επιβράβευση νιώθει χαρά για τον κόπο που έχει καταβάλει, προκειμένου να επιτύχει έναν στόχο. Ο φόβος και τα αισθήματα της ανασφάλειας παραγκωνίζονται και δίνουν τη θέση τους στο θάρρος. Το καθιστούν δυνατό ψυχικά και το γεμίζουν σιγουριά. Αναμφίβολα όταν ένα παιδί μάθει να αγωνίζεται και να μην πτοείται στα δύσκολα θέτει τις βάσεις για αντίστοιχο μέλλον. Θα γίνει ένας έφηβος που θα συνεχίζει να προσπαθεί για να εκπληρώσει τα όνειρά του, θα αγωνίζεται γι΄ αυτά με σθένος, υπομονή και επιμονή.
Προσοχή στην υπερβολή
Παρόλα τα θετικά που επιφέρει η επιβράβευση είναι αναγκαίο να γίνει με μέτρο και να μην φτάνει στα όρια της υπερβολής. Όταν επαινούμε ή επιβραβεύουμε ένα παιδί δεν πρέπει να θέτουμε όρους του είδους «αν είσαι καλός μαθητής θα είσαι επιτυχημένος». Είναι απαραίτητο το παιδί να συνειδητοποιήσει ότι αυτό που μετράει είναι η ειλικρινής προσπάθεια και όχι μια υψηλή σχολική επίδοση. Μόνο έτσι θα τεθούν γερά θεμέλια ώστε να ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή του. Παράλληλα μια επιβράβευση καλό είναι να μην σχετίζεται με την παροχή υλικών αγαθών. Επιβραβεύοντας ένα παιδί δείχνουμε ότι εκτιμάμε την προσπάθεια που κατέβαλε και αναγνωρίζουμε τον κόπο του.
Ό,τι ο ήλιος για τα λουλούδια
Με την επιβράβευση επιδιώκουμε να πλάσουμε καλύτερους ανθρώπους ηθικά και όχι άτομα που θα επιζητούν για κάθε τι, ως αντάλλαγμα, υλικό «δώρο». Άτομα ολοκληρωμένα που και στην ενήλικη ζωή τους θα νιώθουν ηθική πληρότητα όταν επιτυγχάνουν τους στόχους τους πρώτα απ΄ όλα και στη συνέχεια θα καρπώνονται τα υλικά αγαθά του κόπου τους. Με τον έπαινο και την επιβράβευση όταν και όπου πρέπει, χωρίς υπερβολές, θα συμβάλλουμε στη διάπλαση υγιών προσωπικοτήτων που θα ανθίσουν μεγαλώνοντας, κάνοντας πράξη τη φράση του Μ. Γκάντι ότι «ο σωστός έπαινος για τα παιδιά, είναι ό,τι ο ήλιος για τα λουλούδια»!
