Η εσωτερική ισορροπία είναι χρέος μεταξύ γονέα και παιδιού

Μέσα στον πολύβουο κόσμο της σύγχρονης ζωής, τα παιδιά μεγαλώνουν ανάμεσα σε απαιτήσεις, οθόνες, ερεθίσματα και άγχος. Κι όμως, το πιο μεγάλο τους μάθημα δεν είναι τα γράμματα ή οι δεξιότητες· είναι η εσωτερική ισορροπία. Εκεί γεννιέται η δύναμη, εκεί θεμελιώνεται ο χαρακτήρας.

Η αυτορρύθμιση: μια αθόρυβη τέχνη

Η αυτορρύθμιση είναι κάτι βαθύτερο από την υπακοή. Είναι η ικανότητα να γνωρίζεις τον εαυτό σου, να κατανοείς το συναίσθημά σου και να το οδηγείς, αντί να σε οδηγεί.

Το παιδί που μαθαίνει να σταματά, να σκέφτεται, να εκφράζεται χωρίς να πληγώνει, κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα προς την ωριμότητα. Δεν γίνεται «πειθαρχημένο» –γίνεται ελεύθερο. Γιατί μόνο όποιος γνωρίζει τον εαυτό του μπορεί να τον ελέγξει χωρίς να τον φυλακίσει.

Τα όρια ως πράξη αγάπης

Τα όρια δεν είναι τιμωρία. Είναι αγάπη με μορφή σταθερότητας. Είναι εκείνο το «ως εδώ» που λέγεται ήσυχα, αλλά με σιγουριά.

Το παιδί που μεγαλώνει χωρίς όρια, δεν νιώθει ελευθερία –νιώθει απουσία προσανατολισμού. Το όριο είναι σαν τον φάρο: δεν φυλακίζει το πλοίο, απλώς το προστατεύει από τα βράχια.

Κάθε όριο που τίθεται με αγάπη, γίνεται θεμέλιο αυτοπεποίθησης. Κάθε «όχι» που συνοδεύεται από φροντίδα, χτίζει εμπιστοσύνη.

Από τον φόβο του ενήλικα στην πίεση των συνομηλίκων

Παλαιότερα, τα παιδιά πειθαρχούσαν μέσα από τον φόβο. Οι σωματικές ποινές ήταν μια πραγματικότητα που πόνεσε γενιές ολόκληρες. Σήμερα, η βία έχει αλλάξει πρόσωπο.

Εκεί που κάποτε υπήρχε ο αυστηρός ενήλικας, υπάρχει τώρα η κρίση των συνομηλίκων. Η απόρριψη, η ειρωνεία, ο εκφοβισμός, γίνονται τα νέα «μέτρα πειθαρχίας» ανάμεσα στα παιδιά.

Όσο πιο αρρύθμιστο είναι ένα παιδί, τόσο πιο ευάλωτο γίνεται –είτε ως θύμα είτε ως θύτης. Όταν δεν ξέρει να κατανοεί τα συναισθήματά του, το συναίσθημα το παρασύρει. Κι όταν δεν του έχουν μάθει τι σημαίνει όριο, αναζητά την εξουσία μέσα από τη βία.

Ο ρόλος των ενηλίκων

Η ευθύνη ανήκει σε εμάς –τους μεγάλους. Το παιδί δεν μαθαίνει από τα λόγια μας, αλλά από τη στάση μας. Μαθαίνει από τον τρόπο που θυμώνουμε, από τον τρόπο που συγχωρούμε, από τον τρόπο που το ακούμε.

Ο γονιός ή ο παιδαγωγός που δείχνει ηρεμία, που αναγνωρίζει τα λάθη του και βάζει όρια με αγάπη, διδάσκει χωρίς να το ξέρει τη σπουδαιότερη αρετή: την εσωτερική αρμονία.

Η γαλήνη μέσα στην καταιγίδα

Η αυτορρύθμιση δεν είναι μάθημα· είναι πορεία ζωής. Το παιδί που μαθαίνει να στέκεται ήρεμο μέσα στη δίνη των συναισθημάτων του, γίνεται ένας άνθρωπος με δύναμη και ενσυναίσθηση.

Η κοινωνία μας δεν χρειάζεται περισσότερη πειθαρχία. Χρειάζεται περισσότερη κατανόηση. Χρειάζεται παιδιά που ξέρουν να γαληνεύουν μέσα στην καταιγίδα τους –γιατί εκεί, μέσα στη σιωπή του εαυτού, αρχίζει η αληθινή ειρήνη.

Συντάκτης: Χρυσούλα Μουλαρτζή, Πτυχιούχος Φιλοσοφικής με ειδίκευση στην Ψυχολογία, Ειδική Παιδαγωγός

Influence:

Είμαι απόφοιτος του Τμήματος Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Ιωαννίνων και κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος…