HIV: όλα όσα πρέπει να γνωρίζουμε
Ήταν γύρω στο 1981 όταν στις Η.Π.Α., κάποιοι νεαροί άνδρες εμφάνισαν ασυνήθιστες μολύνσεις και σπάνια είδη καρκίνων. Παράλληλα ο ερευνητής Δρ M. S. Gottlieb του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας διέγνωσε ένα διαφορετικό είδος πνευμονίας (Pneumonkystic Carinii) σε κάποιον ασθενή του, πάθηση η οποία μέχρι τότε εμφανίζονταν μόνο σε ανθρώπους με αρκετά ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα. Σταδιακά, τα κρούσματα τέτοιων παράξενων ασθενειών άρχισαν να αυξάνονται ανησυχητικά ενώ την ίδια εποχή έκαναν την εμφάνισή τους και στην Ευρώπη. Το πιο δυσάρεστο όμως απ’όλα ήταν πως πλέον αυτός, ο μέχρι τότε πρωτοφανής ιός, περνούσε από τις μέλλουσες μητέρες στα έμβρυα με αποτέλεσμα να γεννιούνται άρρωστα παιδιά.
Το 1983 ο Γάλλος καθηγητής του Ινστιτούτου Παστέρ στο Παρίσι Luc Montagnier, έκανε την πρώτη απομόνωση του ιού, ο οποίος και ονομάστηκε LAV. Λίγους μήνες αργότερα, ο διευθυντής του Αμερικάνικου Αντικαρκινικού Ινστιτούτου Robert Gallo ανακοίνωσε πως απομόνωσε και ο ίδιος τον περίεργο ιό, τον οποίο ονόμασε HTLV-III. Σήμερα, μετά από δεκαετίες μελετών και δημοσιεύσεων γνωρίζουμε πως πρόκειται για τον ιό HIV ενώ η ασθένεια η οποία προκαλεί είναι το λεγόμενο AIDS.
«Ιός της Ανθρώπινης Ανοσοεπάρκειας»
Τα αρχικά του ιού HIV προέρχονται από τις λέξεις Human Immunodeficiency Virus, δηλαδή «Ιός της Ανθρώπινης Ανοσοεπάρκειας».
Οι ιοί είναι μία μεγάλη κατήγορια μικροοργανισμών, οι οποίοι διακρίνονται ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους. Έτσι υπάρχουν ιοί που μπορούν να ζήσουν λίγες μέρες μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ άλλοι που δεν φεύγουν ποτέ. Ο HIV ανήκει στην δεύτερη κατηγορία. Ένα άλλο στοιχείο που διακρίνει τους ιούς, είναι το είδος του γενετικού υλικού που φέρουν με τους περισσότερους από αυτούς να διαθέτουν DNA. Οι υπόλοιποι, ανήκουν στην κατηγορία των ρετροϊών, δηλαδή έχουν RNA ως γενετικό υλικό.
Ο HIV είναι ένας ρετροϊός, ο οποίος προκειμένου να ενσωματωθεί στο DNA του οργανισμού που έχει μολύνει, χρησιμοποιεί ένα ένζυμο, την αντίστροφη μεταγραφάση η οποία μετατρέπει το RNA σε DNA. Με αυτό τον τρόπο, ο Ιός της Ανθρώπινης Ανοσοεπάρκειας, γίνεται κομμάτι του ανθρώπινου γονιδιώματος προκαλώντας έτσι πληθώρα προβλημάτων στον πάσχοντα οργανισμό.
Η μόλυνση ξεκινά με την εισαγωγή του ιού στον ξενιστή του και με την εγκατάστασή του μέσα στο γενετικό υλικό. Από εκείνη τη στιγμή, ο ασθενής χαρακτηρίζεται ως «HIV οροθετικός» όντας για πάντα HIV οροθετικός, αφού ο ιός δεν φεύγει ποτέ. Από τη στιγμή της μόλυνσης, ο ανθρώπινος οργανισμός κινητοποιεί τους αμυντικούς του μηχανισμούς με αποτέλεσμα τη δημιουργία αντισωμάτων εναντίον του ιού. Περίπου έξι εβδομάδες μετά την ενσωμάτωση του HIV στο ανθρώπινο DNA, μπορεί να γίνει διάγνωση της ασθένειας, μιας και τα αντισώματα εναντίον του ιού είναι πλέον αρκετά ώστε να γίνουν αντιληπτά από την εξέταση αίματος.
Με την πάροδο του χρόνου, η νόσος προσβάλλει και εξοντώνει τα λευκά αιμοσφαίρια που ανήκουν στην κατηγορία των Τ λεμφοκυττάρων, με αποτέλεσμα ο οργανισμός να καθίσταται σταδιακά ανίκανος να αντιμετωπίσει απειλές όπως μολύνσεις από μικροοργανισμούς ή καρκινογενέσεις.
Πώς προκαλείται η μόλυνση
Κατά κανόνα, o HIV είναι ένας πολύ μεταδοτικός ιός, ο οποίος κυριώς μεταδίδεται από τρεις βασικές κατηγορίες σωματικών υγρών: αίμα, σπέρμα και κολπικές εκκρίσεις. Η πλειόνοτητα των περιπτώσεων που έχουν μολυνθεί από τον Ιό Ανθρώπινης Ανοσοεπάρκειας, είναι μέσω της σεξουαλικής επαφής χωρίς τη χρήση προφυλακτικού ενώ άλλοι τρόποι μετάδοσης είναι η έκθεση σε μολυσμένο αίμα από σύριγγες ή μεταγγίσεις και τέλος η μετάδοση από τη μητέρα στο παιδί κατά την κύηση, τον τοκετό ή τον θηλασμό.
Έτσι λοιπόν, αντιλαμβανόμαστε πως η χρήση προφυλακτικού σε κάθε σεξουαλική επαφή ανεξαιρέτως κρίνεται απαραίτητη, ειδικά όταν οι ερωτικοί σύντροφοι δεν είναι σταθεροί. Επιπλέον, θεωρείται αυτονόητο πως ο καθένας από εμάς οφείλει να είναι απόλυτα ειλικρινής προς τον σύντροφό του σε ό,τι αφορά το ερωτικό του παρελθόν και το αν υπάρχει περίπτωση να είναι φορέας του HIV.
Τι είναι το AIDS;
Η ονομασία AIDS προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Acquired Immune Deficiency Syndrome, δηλαδή Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσοανεπάρκειας και είναι η ασθένεια που προκαλείται από τον ιό HIV.
Στο μυαλό των περισσότερων από εμάς, οι λέξεις AIDS και HIV είναι ταυτόσημες και δικαιολογημένα εφόσον περιγράφουν την ίδια παθολογική κατάσταση. Στην πραγματικότητα το AIDS προκαλείται όταν ο Ιός της Ανθρώπινης Ανοσοεπάρκειας έχει προχωρήσει σε τέτοιο σημείο όπου ο οργανισμός να πάσχει συνεχώς από μία ή περισσότερες ευκαιριακές λοιμώξεις, απώλεια μνήμης ή καρκίνους. Αυτή η κατάσταση δεν εκδηλώνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά την μόλυνση ενώ συνήθως χρειάζονται 5-10 χρόνια για να προκύψει.
Θεραπεία
Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο ιός HIV ζει για πάντα στον ανθρώπινο οργανισμό άπαξ και τον μολύνει, πράγμα που σημαίνει πως δυστυχώς η θεραπεία δεν είναι –ακόμα- εφικτή. Στις μέρες μας όμως, και μετά τα άλματα της φαρμακευτικής στον τομέα αυτό, υπάρχουν φάρμακα για τους φορείς της νόσου, τα οποία είναι αρκετά αποτελεσματικά χωρίς ιδιαίτερες παρενέργειες. Έτσι λοιπόν, ένας ασθενής με ΗΙV έχει πολύ σημαντικές πιθανότητες να ζήσει για πολλά χρόνια μία αρκετά ποιοτική ζωή εφόσον λαμβάνει με τυπικότητα τη φαρμακευτική του αγωγή και τηρεί ευλαβικά τις οδηγίες του γιατρού του. Επιπλέον, μία διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστικά, σωστές συνθήκες υγιεινής, αρκετή ξεκούραση και ένα υγιές οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον είναι κάποιοι από τους παράγοντες που θα τον βοηθήσουν να παλέψει την ασθένεια και να ζήσει έκτοτε με ελπίδα και αισιοδοξία.
