Η εκπαίδευση γονέων και παιδιών για τη χρήση της τουαλέτας
Είναι απολύτως σαφές πως για να επιτευχθεί έλεγχος των σφικτήρων πρέπει να υπάρχει η ανάλογη ανάπτυξη κάποιων συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου του παιδιού μας. Η ανάπτυξη αυτή έχει διάφορα στάδια εξέλιξης ανάλογα με την ηλικία του παιδιού:
- στα βρέφη η διαδικασίας της ούρησης είναι αντανακλαστική, χωρίς να απαιτείται η αναγνώριση αυτής της κατάστασης από τον εγκέφαλο
- 1-2 ετών έχουμε αύξηση της χωρητικότητας της κύστης και ωρίμανση του αισθήματος πληρότητάς της
- 2-3 ετών παρατηρείται η κατάκτηση της εκούσιας ούρησης και της αναστολής της επιθυμίας
- 4-5 ετών έχουμε αντίστοιχο έλεγχο της ούρησης με αυτό των ενηλίκων
Αρχικά το παιδί μας κατακτά τον νυκτερινό έλεγχο του εντέρου και μετά ακολουθεί ο ημερήσιος έλεγχος του, ενώ σε ότι αφορά στον έλεγχο της κύστης , πρώτα κατακτάται ο ημερήσιος έλεγχος της και τελευταίος ακολουθεί ο νυκτερινός.
Οι γονείς είναι λογικό να νιώθουν ανασφάλεια για το πότε είναι η κατάλληλη περίοδος να αρχίσουν την εκπαίδευση του παιδιού τους στην τουαλέτα. Ας δώσουμε κάποια «σημάδια» λοιπόν που θα βοηθήσουν τους γονείς προς αυτή την κατεύθυνση:
- Το παιδί σας μπορεί να εκτελέσει απλές οδηγίες
- Το παιδί σας μπορεί να εκφράσει λεκτικά την επιθυμία του να πάει τουαλέτα
- Το παιδί σας μπορεί να κάθεται στο δοχείο
- Το παιδί σας μπορεί να κρατά στεγνή την πάνα του για τουλάχιστον δύο ώρες
Θα πρέπει όμως εκτός από τα παιδιά και οι γονείς να είναι έτοιμοι:
- Οι γονείς να μπορούν να προβλέπουν τη συχνότητα των κενώσεων, ώστε να αποφευχθούν τυχόν ατυχήματα
- Οι γονείς θα πρέπει να εξοικειώσουν το παιδί τους με το δοχείο, να το τοποθετήσουν στην τουαλέτα και να δώσουν στο παιδί τη δυνατότητα να το περιεργαστεί
- Οι γονείς θα πρέπει να αφήνουν το παιδί να τους ακολουθεί στην τουαλέτα, να το εκπαιδεύσουν να ανάβει το φως, να κάθεται σωστά στο δοχείο, να σκουπίζεται και να πλένει τα χέρια του μετά
- Οι γονείς θα πρέπει να βάζουν το παιδί να κάθεται στο δοχείο σε σταθερά χρονικά διαστήματα, κάθε 1.5-2 ώρες
- Οι γονείς θα πρέπει να μάθουν να αναγνωρίζουν πότε το παιδί τους έχει κάποια κένωση και να το παροτρύνουν να καθίσει στο δοχείο
- Οι γονείς τουλάχιστον το διάστημα της προσαρμογής δε θα πρέπει να αφαιρούν την πάνα κατά την περίοδο του βραδινού ύπνου
Η εκπαίδευση για τη χρήση της τουαλέτας είναι μία διαδικασία που απαιτεί διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών κατά τη διάρκεια του οποίου οι γονείς θα πρέπει να είναι υπομονετικοί, να στέκονται δίπλα στο παιδί τους υποστηρικτικά και να μην το αποθαρρύνουν σε περίπτωση κάποιου ατυχήματος. Επίσης, θα πρέπει να έχουν κατά νου πως η διαδικασία της εκπαίδευσης στη χρήση της τουαλέτας απαιτεί σκληρή προσπάθεια και υπομονή. Ακόμη, είναι απαραίτητο να έχουν διαλέξει την κατάλληλη χρονική περίοδο για να συμβεί αυτό, δηλαδή μια περίοδο απαλλαγμένη από το στρες, συνήθως τους καλοκαιρινούς μήνες και όταν δε θα υπάρχουν άλλες πιέσεις στην οικογένεια (όταν βρίσκεστε εκτός της μόνιμης κατοικίας, η γέννηση ενός νέου μέλους, αλλαγή από τη κούνια στο κρεβάτι, αλλαγή κατοικίας, ενδεχόμενη αρρώστια του παιδιού).
Νίνα Φ. Καραμολέγκου, MSc, Ψυχοθεραπεύτρια-Συμβουλευτική Ψυχολόγος
