Γιατί το ξέσπασμα του κορωνοϊού ακολουθεί εκθετική αύξηση και πώς θα ευθυγραμμιστεί η καμπύλη της εξάπλωσής του

Η εκθετική αύξηση των κρουσμάτων του νέου κορωνοϊού στις ΗΠΑ προκαλεί ανησυχία. Όπως αποδεικνύουν σχετικές προσομοιώσεις, το πιο αποτελεσματικό μέτρο ενάντια στη διασπορά ενός ιού στην κοινότητα είναι η εφαρμογή της εκτεταμένης κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Στις ΗΠΑ, μετά το πρώτο κρούσμα του Covid-19, της ασθένειας που προκαλείται από ένα νέο στέλεχος κορωνοϊού, οι αναφορές άλλων μολύνσεων έρχονταν με το σταγονόμετρο. Δύο μήνες μετά οι σταγόνες έχουν μετατραπεί σε σταθερό ρεύμα. Πλέον οι θάνατοι έχουν ανέλθει στις 10.335, ενώ ο ρυθμός εξάπλωσης αυξάνεται κατά 1.000 κρούσματα κάθε εικοσιτετράωρο.

Σε κινούμενο γράφημα απεικονίζεται η λεγόμενη εκθετική καμπύλη, η οποία προκαλεί ανησυχία στους επιστήμονες. Η συγκεκριμένη καμπύλη, όπως δημοσιεύθηκε στην Washington Post στις 14 Μαρτίου 2020, αναπαριστά την πορεία της εκθετικής αύξησης, όπως αυτή εξελίχθηκε ως τις 13 Μαρτίου του 2020. Αν ο αριθμός των κρουσμάτων εξακολουθήσει να διπλασιάζεται ανά τρεις ημέρες, τότε μέχρι τον Μάιο στις ΗΠΑ θα έχουν καταγραφεί σχεδόν 100.000.000 περιστατικά, πρόβλεψη που βασίζεται στα μαθηματικά και όχι σε προφητεία.

Σύμφωνα με τους επαγγελματίες της υγείας, η εξάπλωση του ιού μπορεί να επιβραδυνθεί αν ο κόσμος εφαρμόσει την πρακτική της κοινωνικής αποστασιοποίησης αποφεύγοντας τους δημόσιους χώρους και, γενικά, περιορίζοντας τις μετακινήσεις. Ωστόσο, χωρίς μέτρα για την επιβράδυνση της εξάπλωσης του Covid-19, ο ιός θα εξακολουθήσει να διασπείρεται ακολουθώντας εκθετική αύξηση για μήνες.

Προσομοίωση

Για να καταλάβουμε γιατί συμβαίνει αυτό, μπορούμε να καταφύγουμε στην προσομοίωση διάδοσης στον πληθυσμό μιας μη πραγματικής ασθένειας, η οποία, υποθετικά, μεταδίδεται ακόμη πιο εύκολα από τον Covid-19: Κάθε φορά που ένας υγιής άνθρωπος έρχεται σε επαφή με κάποιον ασθενή αρρωσταίνει και ο ίδιος. Έτσι, στην προσομοίωση διάδοσης της ασθένειας σε εργαστηριακό περιβάλλον σε πληθυσμό μόλις πέντε ατόμων, δεν άργησαν να κολλήσουν όλοι τον ιό.

Βέβαια, στην πραγματική ζωή, οι άνθρωποι που νοσούν τελικά αναρρώνουν. Ένας άνθρωπος που έχει αναρρώσει ούτε μεταδίδει τον ιό, ούτε μολύνεται εκ νέου σε περίπτωση επαφής του με κάποιον φορέα.

Ελεύθερες μετακινήσεις

Ας δούμε τώρα τι συμβαίνει όταν η ασθένεια μεταδίδεται σε μια πόλη 200 ατόμων, τοποθετώντας τους κατοίκους σε τυχαίες θέσεις και κινούμενους υπό τυχαίες γωνίες, με την υπόθεση ότι ένας κάτοικος έχει αρρωστήσει.

Αν παρατηρήσουμε την κίνηση της κόκκινης καμπύλης η οποία αναπαριστά τον αριθμό των ασθενών, βλέπουμε ότι αυξάνεται ραγδαία καθώς η ασθένεια διασπείρεται, ενώ μειώνεται, καθώς οι ασθενείς αναρρώνουν. Η πόλη στην προσομοίωσή μας είναι μικρή, περίπου στο μέγεθος του Whittier στην πολιτεία της Αλάσκας, έχει δηλαδή πληθυσμό 208 κατοίκους και εμβαδόν 50,87 τετραγωνικά μέτρα. Η ασθένεια διαδόθηκε ραγδαία σε ολόκληρο τον πληθυσμό.

Σε μία χώρα 330 εκατομμυρίων ανθρώπων, όπως είναι οι ΗΠΑ, η καμπύλη θα μπορούσε να αυξάνεται για πολύ καιρό προτού αρχίσει να επιβραδύνεται.

Υποχρεωτική καραντίνα

Σε σχέση με την πραγματική ασθένεια του Covid-19, είναι προτιμότερο να επιβραδυνθεί η διασπορά του ιού προτού αυτός μολύνει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της χώρας. Για την επιβράδυνση της διάδοσης της ασθένειας στην προσομοίωση δημιουργήθηκαν συνθήκες υποχρεωτικής καραντίνας, παρόμοιες με εκείνες που εφαρμόστηκαν στην κινεζική επαρχία  Hubei, από όπου ξεκίνησε η εξάπλωση του ιού.

Σύμφωνα με τις προσδοκίες των εμπειρογνωμόνων, η πλήρης απομόνωση μεταξύ ασθενών και υγιών ατόμων αποδείχθηκε αδύνατη.

Τον Ιανουάριο, μία πρώην επίτροπος υγείας της Βαλτιμόρης, η Leana Wen, εξήγησε στη Washington Post τις πρακτικές δυσκολίες της υποχρεωτικής καραντίνας. Είπε χαρακτηριστικά: «Πολλοί είναι οι άνθρωποι που ενώ εργάζονται σε αστικά κέντρα μένουν στην ύπαιθρο, σε γειτονικές περιοχές των πόλεων, και το αντίστροφο. Θα χωρίζονταν οι άνθρωποι από τις οικογένειές τους; Πώς θα γινόταν να κλείσουν όλοι οι δρόμοι; Με ποιον τρόπο θα έφθαναν οι προμήθειες στον προορισμό τους;».

Ο Lawrence O. Gostin, καθηγητής Δικαίου της Παγκόσμιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο του Τζορτζτάουν, δήλωσε: «Είναι αλήθεια ότι αυτού του είδους τα περιοριστικά μέτρα εφαρμόζονται πολύ σπάνια και δεν είναι ποτέ αποτελεσματικά».

Κοινωνική αποστασιοποίηση: Όσο λιγότερες επαφές, τόσο το καλύτερο

Ευτυχώς, υπάρχουν άλλοι τρόποι για την επιβράδυνση της διασποράς του ιού. Πρωτίστως, οι αξιωματούχοι της υγείας παροτρύνουν τους πολίτες να αποφεύγουν τις δημόσιες συναθροίσεις, να παραμένουν περισσότερο στο σπίτι τους και να διατηρούν την κοινωνική απόσταση. Αν οι άνθρωποι μετακινούνται και αλληλεπιδρούν λιγότερο, τότε ο ιός έχει λιγότερες ευκαιρίες διασποράς.

Ορισμένοι άνθρωποι, ωστόσο, θα εξακολουθούν να κυκλοφορούν είτε επειδή πρέπει, λόγω της δουλειάς τους ή άλλων υποχρεώσεων, είτε απλώς επειδή αρνούνται να πειθαρχήσουν στις προειδοποιήσεις για τη δημόσια υγεία. Οι άνθρωποι αυτοί  αυξάνουν όχι απλώς τις πιθανότητες να μολυνθούν οι ίδιοι, αλλά και τις πιθανότητες να μεταδώσουν τον ιό.

Ας δούμε τι συμβαίνει όταν το ένα τέταρτο του πληθυσμού των ΗΠΑ εξακολουθεί να κυκλοφορεί, τη στιγμή του τα υπόλοιπα τρία τέταρτα συμμορφώνονται με τη στρατηγική της κοινωνικής αποστασιοποίησης.

Η αυστηρότερη κοινωνική αποστασιοποίηση κρατά και περισσότερους ανθρώπους υγιείς. Οι πολίτες μπορούν να κρατηθούν μακριά από τους δημόσιους χώρους αν οι τελευταίοι κλείσουν.

«Η επιθυμία της συνάθροισης σε δημόσιους χώρους ελέγχεται με το κλείσιμό τους. Η Ιταλία κλείνει όλα τα εστιατόρια. Στην Κίνα έχουν κλείσει τα πάντα, όπως συμβαίνει τώρα και εδώ», δήλωσε ο Drew Harris, ερευνητής δημόσιας υγείας και επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Thomas Jefferson. «Η μείωση των ευκαιριών συνάθροισης βοηθά τον κόσμο να τηρεί την κοινωνική αποστασιοποίηση».

Για την προσομοίωση μεγαλύτερης κοινωνικής αποστασιοποίησης, αντί για την ελεύθερη κυκλοφορία ενός τετάρτου του πληθυσμού, ας δούμε τι συμβαίνει όταν η κυκλοφορία επιτρέπεται σε μόλις ένα ανά οκτώ άτομα.

Συμπέρασμα

Οι τέσσερις προσομοιώσεις, της ελεύθερης κυκλοφορίας, της δοκιμαστικής καραντίνας, της μετριοπαθούς κοινωνικής αποστασιοποίησης και της εκτεταμένης αποστασιοποίησης, ήταν τυχαίες. Αυτό σημαίνει ότι τα αποτελέσματα της κάθε μιας είναι μοναδικά· αν τρέξετε πάλι κάθε προσομοίωση, τα αποτελέσματα θα είναι διαφορετικά.

Ακόμη και έτσι, η πρακτική της μετριοπαθούς κοινωνικής αποστασιοποίησης συνήθως υπερτερεί της δοκιμαστικής καραντίνας, ενώ η εκτεταμένη κοινωνική αποστασιοποίηση συνήθως είναι η πιο αποτελεσματική μέθοδος, όπως φαίνεται και στη σύγκριση των αποτελεσμάτων.

Η ασθένεια που προσομοιώθηκε δεν είναι ο Covid-19, ενώ, επιπλέον, αυτού του είδους οι προσομοιώσεις υπεραπλουστεύουν την περιπλοκότητα της πραγματικής ζωής. Μολαταύτα, όπως η ασθένεια της προσομοίωσης μεταδόθηκε στα δίκτυα των κινούμενων κουκκίδων στην οθόνη, έτσι και ο Covid-19 μεταδίδεται στα ανθρώπινα δίκτυα, στις χώρες, τις πόλεις, τους εργασιακούς χώρους και τις οικογένειές μας. Και όπως η κουκκίδα που μετακινείται στην οθόνη, έτσι και η συμπεριφορά ενός μόνο ατόμου μπορεί να ταράξει την επιφάνεια και να επιφέρει αλυσιδωτές αντιδράσεις, επηρεάζοντας ανθρώπους ακόμη και σε μακρινές αποστάσεις.

Ωστόσο, οι προσομοιώσεις διαφέρουν από την πραγματικότητα σε ένα κρίσιμο σημείο: Σε αντίθεση με την ασθένεια της προσομοίωσης, ο Covid-19 μπορεί να σκοτώσει. Παρ’ όλο που η θνητότητα δεν είναι επακριβώς γνωστή, είναι σαφές ότι οι μεγαλύτερης ηλικίας συνάνθρωποί μας διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου από τον ιό. Όπως λέει ο καθηγητής Harris, «Αν θέλετε η προσομοίωση να γίνει πιο ρεαλιστική, πρέπει να εξαφανιστούν μερικές από τις κουκκίδες».

Πηγή: The Washington Post (Άρθρο του Harry Stevens)

Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο εδώ.

Συντάκτης: Saky Koulibaly,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.