Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές απόψεις για τις διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Μία από τις πιο δημοφιλείς είναι ότι οι …
Γιατί γυναικοκτονία και όχι ανθρωποκτονία;
Βρισκόμαστε στην καρδιά του καλοκαιριού και οι περισσότεροι άνθρωποι ήδη έχουν ξεκινήσει τις καλοκαιρινές τους διακοπές, τις οποίες ανέμεναν τόσο καιρό ώστε να απολαύσουν μερικές μέρες χαλάρωσης και ξεγνοιασιάς από τη δύσκολη καθημερινότητα που είχε προηγηθεί λόγω της πανδημίας. Δυστυχώς, τα γεγονότα που διαδραματίζονται με επίκεντρο την έμφυλη βία δεν κρύβουν τον θυμό και την ανασφάλεια μεγάλου μέρους του πληθυσμού, κυρίως γυναικών, οι οποίες παρακολουθούν με φόβο να εκτυλίσσονται πράξεις βίας εις βάρος του φύλου τους.
Δεν έχει περάσει λίγος καιρός που σημειώθηκε η τελευταία γυναικοκτονία και ενώ θα έπρεπε να ληφθούν μέτρα για την προστασία των γυναικών από πράξεις βίας εναντίον τους, αυτές οι βιαιοπραγίες όχι μόνο δεν μειώνονται αλλά λαμβάνουν και διαφορετικές μορφές. Για παράδειγμα, η ψυχολογική, η λεκτική και η σωματική βία ξεχωριστά ή και ταυτόχρονα καταλαμβάνουν πρώτη θέση στις σκληρές αυτές πράξεις.
Γιατί όμως χρησιμοποιούμε τον όρο γυναικοκτονία και όχι ανθρωποκτονία;
Το 1976 η Diana E. H. Russell, η οποία ήταν συγγραφέας και ακτιβίστρια, εισήγαγε τον όρο γυναικοκτονία (femicide) εξηγώντας τον ως το φαινόμενο στο οποίο οι γυναίκες σκοτώνονται από τους άντρες λόγω του φύλου τους, δίνοντας πολλά παραδείγματα από θύτες άνδρες προς τις γυναίκες διάφορων κουλτουρών στον κόσμο. Σκοπός της ήταν να πολιτικοποιήσει τον όρο, αλλά και να στρέψει την προσοχή στον μισογυνισμό ως την αιτία που οδηγεί τους άντρες να διαπράττουν τέτοιου είδους θανατηφόρα εγκλήματα. Από τότε μέχρι σήμερα πέρασαν 43 χρόνια και ο όρος αυτός προξενεί έντονο προβληματισμό για τη δεινή θέση στην οποία βρίσκεται το γυναικείο φύλο.
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ), η βία εναντίον των γυναικών περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα πράξεων, από λεκτική παρενόχληση και άλλες μορφές ψυχολογικής βίας μέχρι την επί καθημερινής βάσεως φυσική και σεξουαλική κακοποίηση. Η γυναικοκτονία, σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ, συνιστά «ανθρωποκτονία γυναικών» και εκτελείται κατά κύριο λόγο από το ανδρικό φύλο, επειδή είναι γυναίκες. Κάποιες φορές μπορεί να εμπλέκονται και γυναίκες που αποτελούν μέλη της ίδιας οικογένειας. Για να κατανοήσουμε καλύτερα τον όρο, οι περισσότερες υποθέσεις γυναικοκτονίας διαπράττονται από συντρόφους των γυναικών ή πρώην συντρόφους και περιλαμβάνει μακρόχρονη κακοποίηση στο σπίτι, όπως απειλές ή εκφοβισμό, σεξουαλική βία ή καταστάσεις στις οποίες οι γυναίκες βρίσκονται σε θέση φυσικής ή και οικονομικής αδυναμίας.
Υπάρχει και το ερώτημα: εάν πρέπει να διαχωριστεί ο όρος γυναικοκτονία από τον όρο ανθρωποκτονία. Η ελληνική νομοθεσία αναγνωρίζει την ανθρωποκτονία εκ προθέσεως και τη θανατηφόρα σωματική βλάβη ως πράξεις ενδοοικογενειακής βίας και μάλιστα η ανθρωποκτονία εκ προθέσεως τιμωρείται με τη βαρύτερη ποινή, που είναι η ισόβια κάθειρξη.
Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί για την έμφυλη βία δεν είναι αρκετές. Όπως είπε και η Diana E. H. Russell, «για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τα εγκλήματα σε βάρος των γυναικών είναι απαραίτητο να τα αναγνωρίσουμε όπως τα εγκλήματα μίσους που έχουν ως βάση τις ρατσιστικές αντιλήψεις. Οι γυναικοκτονίες είναι θανατηφόρα εγκλήματα μίσους και οι περισσότεροι θάνατοι γυναικών αποτελούν ακραίες εκδηλώσεις της ανδρικής κυριαρχίας και του σεξισμού».
Για να αποσοβήσουμε τον κίνδυνο που λαμβάνει όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις, σημαντικό είναι να στοχεύσουμε στην πρόληψη της βίας υποστηρίζοντας τις γυναίκες από τα πρώτα στάδια εκδήλωσης οποιασδήποτε βίαιης συμπεριφοράς σε βάρος τους. Να δημιουργήσουμε υποστηρικτικά δίκτυα στις πόλεις, ώστε καμία γυναίκα να μην αισθάνεται φόβο και ανασφάλεια. Μόνο με συλλογική δράση και ενημέρωση θα καταφέρουμε να «δαμάσουμε» τις ανεξέλεγκτες διαστάσεις που λαμβάνει το τέρας της βίας έναντι των γυναικών.
