Γάνδη, η πρωτεύουσα της χορτοφαγίας
Κάθε εβδομάδα, για μια ημέρα, είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς κρέας στη Γάνδη. Οι κάτοικοί της άλλωστε, φαίνεται πως για αυτή τη μέρα της εβδομάδας έχουν πάψει να το αναζητούν. Η «Πέμπτη των Χορτοφάγων» είναι γεγονός εδώ και εννέα μήνες στη βελγική πόλη, γνωρίζοντας τεράστια απήχηση καθώς οι υποστηρικτές της πιστεύουν πως με αυτόν τον τρόπο μπορούν να κάνουν τη διαφορά για το περιβάλλον αλλά και την δημόσια υγεία. Ο επικεφαλής της καμπάνιας, Τομπίας Λέεναερτ, μεταξύ άλλων, δίνει συμβουλές και για μια ελληνική «Ημέρα χωρίς Κρέας».
Γάνδη, η πρωτεύουσα των χορτοφάγων
Η Πέμπτη έχει καθιερωθεί ως ημέρα χωρίς κρέας στην βελγική πόλη
Η αρχή έγινε από τα σχολεία, το πανεπιστήμιο και τις δημόσιες υπηρεσίες. Ακολούθησαν οι καντίνες και τα μικρά εστιατόρια στα κεντρικά και τουριστικά σημεία της πόλης, πλέον όμως η συνήθεια έχει εισβάλει στα ταχυφαγεία, ακόμα και στα σπίτια των κατοίκων. Η Γάνδη έχει κάθε λόγο να διεκδικεί τον άτυπο τίτλο της «παγκόσμιας πρωτεύουσας της χορτοφαγίας». Οι κάτοικοί της εξ άλλου φαίνεται πως είναι ιδιαίτερα υπερήφανοι για αυτόν καθώς τηρούν με σχεδόν θρησκευτική ευλάβεια τις επιταγές μίας από τις πιο περίεργες «αργίες» που έχουν καθιερωθεί ποτέ στον κόσμο.
Από την περασμένη άνοιξη για τους πολίτες της Γάνδης, η Πέμπτη είναι μία μέρα αφιερωμένη εξ ολοκλήρου στην υγιεινή και χωρίς ίχνος κρέατος διατροφή. «Η ιδέα μας είχε εξ αρχής φιλο-περιβαλλοντικά κίνητρα. Πιστεύαμε πως ήταν ένας τρόπος για να αλλάξουν οι ανθυγιεινές συνήθειες διατροφής των συμπολιτών μας, που καταναλώνουν σε σχεδόν καθημερινή βάση λουκάνικα, χάμπουργκερ και αλλαντικά. Μετά την σύμπραξη των δυνάμεών μας με τις τοπικές αρχές όμως, η ανταπόκριση ήταν πολύ μεγαλύτερη από ότι θα φανταζόμασταν ποτέ», δηλώνει στη «R» ο Τομπίας Λέεναερτ, επικεφαλής της EVA, μια βελγικής οργάνωσης που προωθεί τη φυτική διατροφή. Όντως, η εκστρατεία ξεκίνησε τον περασμένο Μάιο, με το δημοτικό συμβούλιο της Γάνδης να αποφασίζει την αντικατάσταση του κρέατος με χορτοφαγικά εδέσματα στα εστιατόρια και τις καντίνες όλων των δημοσίων κτιρίων. Η «Χορτοφαγική Πέμπτη» όμως ενθουσίασε τόσο πολύ τους κατοίκους της Γάνδης που την μετέτρεψαν σε θεσμό.
Μπέργκερ λαχανικών
«Το ποσοστό των μαθητών και των φοιτητών που κάθε Πέμπτη επιλέγουν πλέον χορτοφαγικά εδέσματα φτάνει το 95%. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι αυτό αποτέλεσε έμπνευση και για τους υπόλοιπους κατοίκους», λέει ο κ. Λέεναερτ, τονίζοντας ότι το μεγάλο στοίχημα που κερδήθηκε αφορούσε τα εστιατόρια της Γάνδης. «Τα εστιατόρια είναι πρώτα από όλα εμπορικές επιχειρήσεις και γι’ αυτό στην αρχή ήταν αρκετά διστακτικοί να μας ακολουθήσουν. Βλέποντας όμως πως ο κόσμος ήθελε να διατηρήσει την αποχή από το κρέας κάθε Πέμπτη, άρχισαν σταδιακά να συμμετέχουν και αυτοί και σήμερα όλα τα εστιατόρια της πόλης έχουν συμπεριλάβει αρκετές χορτοφαγικές επιλογές στο μενού τους. Ακόμα και στα εστιατόρια φαστ-φουντ η ζήτηση για μπέργκερ λαχανικών ή πίτσες χωρίς αλλαντικά έχει αυξηθεί καθοριστικά».
Εκστρατεία του δήμου
Για να γίνει βέβαια αυτό πραγματικότητα, οι δημοτικές αρχές και η EVA διεξάγουν εδώ και εννέα μήνες μια διαρκή εκστρατεία ευαισθητοποίησης του κοινού. Έχουν μοιράσει πάνω από 80.000 φυλλάδια για τα πλεονεκτήματα της φυτικής διατροφής, ενώ στους τουριστικούς χάρτες της Γάνδης υπάρχουν πλέον σημειωμένα τα σημεία της πόλης όπου πωλούνται χορτοφαγικά εδέσματα. Στα ενημερωτικά φυλλάδια που διανέμονται υπάρχουν ακόμα και συνταγές για ολοκληρωμένα γεύματα χωρίς κρέας.
Ποιό είναι όμως το αποτέλεσμα της «Χορτοφαγικής Πέμπτης»; «Υπολογίζεται πως κάθε Βέλγος θα καταναλώσει σε όλη του τη ζωή περίπου 1.800 ζώα. Μία μέρα χωρίς κρέας την εβδομάδα σημαίνει περίπου 200 ζώα λιγότερο», σημειώνει ο κ. Λέεναερτ. Βέβαια, σε μια εποχή που οι κλιματική αλλαγή βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, η χορτοφαγία έχει ξεφύγει πλέον από τα όρια της ζωοφιλίας και της υγιεινής διατροφής. Σήμερα, υπολογίζεται πως το ένα πέμπτο των εκπομπών αερίων ρύπων οφείλονται στη βιομηχανία της κτηνοτροφίας. «Αν όλοι οι κάτοικοι της Γάνδης απέχουν από το κρέας μία μέρα την εβδομάδα για έναν ολόκληρο χρόνο, η μείωση των αερίων του θερμοκηπίου θα είναι αντίστοιχη με το να αφήσουμε 18.000 αυτοκίνητα στο γκαράζ για ένα έτος», αναφέρει το σχετικό ενημερωτικό φυλλάδιο της EVA.
«Ημέρα Χορτοφαγίας» και στην Ελλάδα
Το παράδειγμα της Γάνδης έχει ήδη βρει μιμητές. Από το περασμένο καλοκαίρι μέχρι σήμερα, ημέρες χωρίς κρέας έχουν καθιερωθεί ακόμη στις βελγικές πόλεις Χάσελτ και Μέχελεν, στη γερμανική Βρέμη αλλά και το Σάο Πάολο της Βραζιλίας. Θα μπορούσε άραγε να καθιερωθεί κάτι ανάλογο και στην Ελλάδα; «Κάθε χώρα έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, ειδικά στο θέμα της διατροφής. Η εμπειρία μας έχει δείξει ότι για να έχει επιτυχία το εγχείρημα, θα πρέπει αρχικά να εφαρμοστεί σε μικρές πόλεις με υψηλά ποσοστά νεανικού και φοιτητικού πληθυσμού. Επιπλέον, τα χορτοφαγικά γεύματα που αντιπροτείνονται θα πρέπει να φτιάχνονται από τοπικά γεωργικά προϊόντα και να είναι συνδεδεμένα με την διατροφική παράδοση, ώστε να βρουν ανταπόκριση στο κοινό», δηλώνει ο Τομπίας Λέεναερτ.