Φεστιβάλ Καννών: Όλες οι ιστορικές ελληνικές συμμετοχές
Στις 16 Μαΐου, ξεκινά στις Κάννες το πιο σπουδαίο κατά πολλούς κινηματογραφικό φεστιβάλ. Τα φλας θα αστράψουν, όμορφες τουαλέτες θα φορεθούν, ωστόσο αυτό που μένει είναι οι ταινίες και τα βραβεία. Φέτος, η Ελλάδα εκπροσωπείται απ’ την μικρού μήκους ταινία “Compulsion” του Κωνσταντίνου Γιαλλουρίδη. Επ’ ευκαιρία αυτής της συμμετοχής ας θυμηθούμε στο πέρας των χρόνων τις Ελληνικές συμμετοχές από καταβολής θεσμού. Οι συνήθεις εκπρόσωποι του Ελληνικού σινεμά ήταν ο Μιχάλης Κακογιάννης και ο Theo, όπως λένε οι ξένοι, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο. Ωστόσο, δεν ήταν μόνο αυτοί. Ας δούμε ανά χρονολογία τις ταινίες που συμμετείχαν:
1947
Η πρώτη Ελληνική συμμετοχή ήταν το Ντοκιμαντέρ του Ηλία Παρασκευά και η «Ηρωική Κρήτη». Θέμα της η ερειπωμένη Κρήτη και η απελευθέρωση. Η ταινία έλαβε τιμητική διάκριση.
1951
Με νωπές τις εικόνες του εμφυλίου η Ελλάδα συμμετέχει με την «Τελευταία Αποστολή» του Νίκου Τσιφόρου. Επρόκειτο για ένα μελόδραμα της εποχής με τη Σμαρούλα Γιούλη. Την παραγωγή είχε αναλάβει η Φίνος Φιλμ.
Εν τω μεταξύ, στην Ελλάδα έπεσε «θύμα» λογοκρισίας. Θεώρησαν πως «ήτο βέβηλη για το ένδοξο σώμα των Ελλήνων αξιωματικών.» Στην ιστορία η σύζυγος ενός αξιωματικού τολμά να συνάψει σχέση με έναν Γερμανό…! Τελικά η Φίνος βρήκε τη λύση κι έκανε την απαραίτητη αλλαγή, κάνοντας τη μοιχαλίδα…Ουγγαρέζα!
1954
Ο Κυπριακής καταγωγής Μιχάλης Κακογιάννης για πρώτη φορά εμφανίζεται στις Κάννες. Πρώτη απόπειρα, το «Κυριακάτικο Ξύπνημα», με τους Δημήτρη Χορν και Έλλη Λαμπέτη. Μια σειρά ανατροπών «οδηγεί» τους δυο ήρωες στο αναπόφευκτο του έρωτα…
Η επόμενη συμμετοχή του είναι με τη θρυλική Στέλλα (1955). Η ατίθαση Στέλλα, το ελεύθερο «αγρίμι» που το υποδύεται η Μελίνα της καρδιάς μας. Πλάι της, ο Γιώργος Φούντας, το «ομορφόπαιδο του Πειραιά». Το «Στέλλα, φύγε, κρατάω μαχαίρι» στο φινάλε της ταινίας έχει αποτυπωθεί βαθιά στη συνείδηση του Νεοέλληνα χρησιμοποιώντας την παραπάνω φράση στην καθημερινότητά του.
Έπειτα ακολούθησαν «Το κορίτσι με τα μαύρα» (1956) και «Το τελευταίο Ψέμα» (1958). Το 1960 επιστρέφει με το «Χαμένο Κορμί». Το ’62 με την «Ηλέκτρα», τελικά βραβεύεται, με την Ειρήνη Παπά και τον Μάνο Κατράκη να πρωταγωνιστούν.
1960
Το «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασσέν με τη Μερκούρη να κερδίζει το βραβείο ερμηνείας, και τον Χατζιδάκι το Όσκαρ τραγουδιού για «Τα παιδιά του Πειραιά». Αργότερα η ταινία διασκευάζεται σε μιούζικαλ και παρουσιάζεται με τον τίτλο «Ίλια ντάρλινγκ» στο Μπρόντγουεϊ σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία.
1961
Η Βουγιουκλάκη με την «Μανταλένα» μαγεύει τις Κάννες. Ο Μάριος Πλωρίτης αναφέρει «Δεν είναι βέβαια έργο Τέχνης, αλλά ταινία εμπορική που δείχνει όμως τι μπορεί να επιτευχθεί όταν οι δημιουργοί της σέβονται το κοινό και μοχθούν πραγματικά για ν’ ανεβάσουν τη στάθμη του ελληνικού κινηματογράφου» Το κοινό στις Κάννες την περίμενε, η ίδια όμως δεν πηγαίνει τελικά, αφού ο Φίνος της το απαγορεύει από φόβο μη τη χάσει από ξένους συναδέλφους!
1963
Για άλλη μία φορά στο διαγωνιστικό τμήμα των Καννών υπάρχει Ελληνική Συμμετοχή. Αυτή τη φορά είναι ο «Ουρανός» του Τάκη Κανελλόπουλου. Πρόκειται για πολεμικό δράμα με τον πρωτοεμφανιζόμενο Φαίδωνα Γεωργίτση.
1964
«Τα κόκκινα φανάρια» πηγαίνουν στο διαγωνιστικό τμήμα των Καννών. Ο Βασίλης Γεωργιάδης διασκευάζει το θεατρικό έργο «Το σπίτι με τα κόκκινα φώτα» του Αλέκου Γαλανού. Παίζουν: οι Τζένη Καρέζη, Δημήτρης Παπαμιχαήλ κ.α.
1973
Στο παράλληλο τμήμα συστήνεται ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, με τις «Μέρες του ‘36».
1975
Στο παράλληλο τμήμα του Φεστιβάλ των Καννών παρουσιάστηκε το 1975 η ταινία «ο Θίασος» του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Η ταινία δεν πήγε στις Κάννες ως πρόταση της Ελλάδος αφού θεωρήθηκε πολύ «αριστερή» για την εποχή.
1978
Επιστροφή στο Φεστιβαλικό τοπίο των Καννών του Μιχάλη Κακογιάννη με άλλη μία ελεύθερη διασκευή από τραγωδία του Ευριπίδη, την «Ιφιγένεια».
1984
Επανέρχεται ο Αγγελόπουλος, στο διαγωνιστικό μέρος με την ταινία του «Ταξίδι στα Κύθηρα». Με αυτή του την ταινία ο «Theo» κάνει μία στροφή στο κινηματογραφικό του ύφος. Γίνεται πιο ανθρώπινος, πιο ζεστός.
Ο Αγγελόπουλος συνεργάζεται με τον Κατράκη. Εκείνος νοσηλευόταν σε νοσοκομείο εκείνη τη περίοδο. Οι δύο άντρες ήξεραν πως έπαιρναν μεγάλο ρίσκο με αυτή τους την απόφαση, αφού η υγεία του ηλικιωμένου Κατράκη ήταν ιδιαιτέρως επιβαρημένη. Τα γυρίσματα έγιναν με υγρασία, βροχή, ομίχλη. Σαν αποτέλεσμα η υγεία του επιδεινώθηκε. Πολλοί κατηγόρησαν τον Αγγελόπουλο ως υπαίτιο του θανάτου του, λίγους μήνες αργότερα.
1991
«Το μετέωρο βήμα του πελαργού», συμμετείχε στο διαγωνιστικό των Καννών. Αποτελεί μία ψυχολογική περιπλάνηση. Η συγκεκριμένη ταινία ακολουθεί την πάγια τακτική του Αγγελόπουλου, με τις εικόνες για την προώθηση της αφήγησης.
1995
Άλλη μία άγονη τριετία για την ελληνική παραγωγή. Και πάλι ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και «το βλέμμα του Οδυσσέα» βγάζουν το Ελληνικό σινεμά απ’ την αφάνεια.
1998
Η μεγάλη χρονιά για τον Αγγελόπουλο και το Ελληνικό σινεμά έφτασε! Το «Μια αιωνιότητα και μια μέρα» κατάφερε να κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα! Ένα ταξίδι μνήμης και προδομένων ονείρων για ένα συγγραφέα που πάσχει από ανίατη ασθένεια.
«Μόνο όταν δεχθεί κανείς το δικό του θάνατο, ένα θάνατο όμως που να έχει νόημα, ρυθμό και ανάγκη, τότε μπορεί να ξαναδεί τη ζωή και να τη δει αλλιώς», λέει ο Αγγελόπουλος.
2003
Τέσσερα χρόνια ξηρασίας για να επανέλθει η Ελλάδα στις Κάννες. Αυτή τη φορά συμμετέχει στις μικρού μήκους με «Το Ταμένο» της Μάρσας Μακρή.
2009
Ο Κυνόδοντας του Γιώργου Λάνθιμου κερδίζει στην κατηγορία «Ένα κάποιο βλέμμα» του Φεστιβάλ Καννών. Μίλησε για τον υπερπροστατευτικό οικογενειακό κλοιό που οδηγεί σε εκμηδένιση και ισοπέδωση της προσωπικότητας. Το Ελληνικό σινεμά είναι εδώ. Αρθρώνει φρέσκο, οργισμένο λόγο. Παρά τα προβλήματα οι νέοι κινηματογραφιστές δε το βάζουν κάτω, και φτιάχνουν ταινίες που ταξιδεύουν στα φεστιβάλ του κόσμου.
