Η θετική σκέψη αποτελεί το εργαλείο με τον οποίο βλέπουμε αισιόδοξα τον έξω κόσμο. Ας δούμε πως μπορούμε να την …
Ευημερία: Το πηγάδι του είναι
Σε έναν κόσμο γεμάτο ταχύτητα, άγχος, εξάντληση και εξωτερική επιβεβαίωση, η λέξη «ευημερία» έχει αναδειχθεί ως φάρος για όσους αναζητούν κάτι περισσότερο από την απλή επιβίωση.
Τι είναι πραγματικά η ευημερία; Είναι η απουσία ασθένειας; Είναι η ευτυχία; Είναι η ισορροπία; Ή μήπως είναι κάτι βαθύτερο —το πηγάδι του «είναι» που αναβλύζει από μέσα μας και μας στηρίζει σε μια ζωή με νόημα και πληρότητα;
Τι είναι ακριβώς η ευημερία;
Η ευημερία είναι κάτι πολύ ευρύτερο από τη σωματική υγεία ή την απουσία κάποιας νόσου. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η υγεία ορίζεται ως «μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλώς η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας».
Η σύγχρονη επιστήμη κατανοεί πλέον την ευημερία ως μια πολυδιάστατη έννοια που περιλαμβάνει τη συναισθηματική ευεξία, τη σωματική υγεία, την πνευματική διαύγεια, την κοινωνική σύνδεση και την πνευματική γαλήνη. Με άλλα λόγια, πρόκειται για το πόσο καλά «είσαι» σε κάθε στιγμή —σωματικά, ψυχολογικά και πνευματικά— και πώς σχετίζεσαι με εσένα και τον κόσμο γύρω σου.
Η ευημερία ως το “πηγάδι του είναι”
Η μεταφορά της ευημερίας ως το «πηγάδι του είναι» είναι ποιητική αλλά και ουσιαστική. Το πηγάδι είναι μια πηγή —μια βαθιά δεξαμενή που προσφέρει νερό και ζωή. Ομοίως, η ευημερία αναβλύζει από μια εσωτερική δεξαμενή παρουσίας, ισορροπίας και αυθεντικότητας. Δεν είναι κάτι που κυνηγάς, είναι κάτι που αποκαλύπτεις. Δεν τη βρίσκεις αποκτώντας περισσότερα πράγματα, αλλά συνδεόμενος πιο βαθιά με τον εαυτό σου.
Ο αρχαίος φιλόσοφος Λάο Τσε είπε:
«Όταν δεν υπάρχει επιθυμία, όλα τα πράγματα βρίσκονται σε ειρήνη».
Αυτό υποδηλώνει ότι η ευημερία δεν προέρχεται από το εξωτερικό, αλλά είναι μια εσωτερική κατάσταση. Όσο περισσότερο επιστρέφεις σε εκείνο το ήσυχο, ειρηνικό σημείο μέσα σου, τόσο περισσότερο πίνεις από το πηγάδι.
Δείτε ακόμα: Πώς βρίσκουμε λίγη χαρά σε κάθε φάση της ζωής μας
Επιστημονικά δεδομένα: Τα θεμέλια της ευημερίας
Η σύγχρονη ψυχολογία και νευροεπιστήμη επιβεβαιώνουν ότι η ευημερία μπορεί να καλλιεργηθεί και να προστατευτεί.
Η θετική ψυχολογία, όπως αναπτύχθηκε από τον Martin Seligman, προσδιορίζει πέντε βασικά στοιχεία που συνθέτουν την ευημερία: θετικά συναισθήματα, ενασχόληση, ποιοτικές σχέσεις, νόημα στη ζωή και αίσθημα επιτεύγματος.
Η μελέτη του Harvard, που διήρκεσε πάνω από 80 χρόνια, αποκάλυψε ότι ο πιο ισχυρός δείκτης ευτυχίας και μακροχρόνιας υγείας είναι η ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων.
Έρευνα του Dr. Jon Kabat-Zinn έδειξε ότι η τακτική πρακτική του διαλογισμού μειώνει την κορτιζόλη (την ορμόνη του στρες), ενισχύει το ανοσοποιητικό και αυξάνει την υποκειμενική ευημερία.
Μια μελέτη του 2012 στο Journal of Health Psychology απέδειξε ότι η καθημερινή πρακτική ευγνωμοσύνης συνδέεται με μεγαλύτερη ποικιλομορφία καρδιακού ρυθμού —ένδειξη καλύτερης διαχείρισης του άγχους.
Έρευνα του 2020 στο Nature Human Behaviour κατέδειξε ότι το νόημα στη ζωή σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο θνησιμότητας και βελτιωμένη ψυχική υγεία.
Πώς να βρεις απεριόριστη ευημερία μέσα σου
Αν η ευημερία είναι ένα πηγάδι, το ερώτημα είναι: πώς το προσεγγίζεις;
Ο διαλογισμός και η ενσυνειδητότητα εκπαιδεύουν τον νου να μένει παρών, μειώνοντας το στρες, ηρεμώντας το νευρικό σύστημα και ενισχύοντας τη σύνδεση με τον εσωτερικό σου εαυτό. Ακόμα και 10 λεπτά ημερησίως φέρνουν μετρήσιμες αλλαγές στη δομή του εγκεφάλου.
Η καθημερινή καταγραφή ευγνωμοσύνης βοηθά στην καλλιέργεια θετικής σκέψης και ευημερίας, μειώνοντας παράλληλα τα καταθλιπτικά συμπτώματα.
Η σωματική δραστηριότητα, η γιόγκα, οι περίπατοι στη φύση και η συνειδητή αναπνοή ενεργοποιούν το σώμα και αυξάνουν τις ενδορφίνες —τις φυσικές μας ορμόνες ευχαρίστησης.
Η συναισθηματική σύνδεση με τους άλλους μάς υπενθυμίζει ότι ανήκουμε κάπου. Η Brené Brown λέει: «Η σύνδεση είναι ο λόγος που υπάρχουμε. Δίνει νόημα και σκοπό στη ζωή μας».
Η σύνδεση με τον σκοπό μας ενισχύει την εσωτερική ευθυγράμμιση. Όταν ζούμε σύμφωνα με τις αξίες μας, η ζωή αποκτά νόημα και ευημερία.
Ο ποιοτικός ύπνος είναι ουσιαστικός για την αποκατάσταση σώματος και πνεύματος. Η χρόνια έλλειψή του σχετίζεται με κακή διάθεση, εξασθενημένο ανοσοποιητικό και καρδιοπάθειες.
Η θρέψη τού σώματος και της ψυχής —μέσω υγιεινής διατροφής αλλά και μέσω τέχνης, σιωπής, μουσικής, παιχνιδιού και δημιουργίας— ενισχύει την καθημερινή αίσθηση πληρότητας.
Πώς να προστατεύεις την ευημερία σου
Η ευημερία είναι ταυτόχρονα ευαίσθητη και ανθεκτική. Ανθίζει όταν τη σέβεσαι και τη φροντίζεις.
Θέσε ξεκάθαρα όρια με ό,τι σε εξαντλεί ή σε αποδυναμώνει. Προστάτευσε την ενέργειά σου όπως θα προστάτευες τον τραπεζικό σου λογαριασμό.
Περιόρισε την έκθεσή σου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία συχνά ενισχύουν τη σύγκριση και την αποσύνδεση.
Απομακρύνσου από τοξικά περιβάλλοντα —είτε είναι πρόσωπα, συνήθειες ή χώρους.
Κάνε τακτικά εσωτερικό έλεγχο. Ρώτα τον εαυτό σου: πώς νιώθω; Τι χρειάζομαι τώρα;
Δώσε χώρο στη χαρά. Μην αφήνεις την ευτυχία στην τύχη. Δημιούργησε χρόνο για ευχάριστες δραστηριότητες, χόμπι, ξεκούραση και γέλιο.
Έμπνευση από διαχρονική σοφία
«Ο μεγαλύτερος πλούτος είναι να ζεις ικανοποιημένος με λίγα» —Πλάτων
«Η ευτυχία δεν είναι κάτι έτοιμο. Έρχεται από τις πράξεις σου» —Δαλάι Λάμα
«Η αληθινή ευτυχία είναι… να απολαμβάνεις το παρόν, χωρίς αγωνία για το μέλλον» —Σενέκας
«Μέσα σου υπάρχει μια σιγή και ένα καταφύγιο στο οποίο μπορείς να επιστρέψεις ανά πάσα στιγμή» —Χέρμαν Έσσε
Αυτά τα λόγια μας θυμίζουν πως η ευημερία δεν είναι θέμα ποσότητας, αλλά ποιότητας και παρουσίας.
Γίνε ο φύλακας του δικού σου πηγαδιού
Η ευημερία δεν είναι κάτι που αποκτάς. Είναι ένας ιερός χώρος μέσα σου —ένα βαθύ πηγάδι ύπαρξης που αναβλύζει φυσικά, όταν ζεις με εναρμόνιση. Ο κόσμος γύρω σου μπορεί να είναι ασταθής, αλλά το εσωτερικό σου πηγάδι μπορεί να παραμένει γεμάτο, ήσυχο και ζωντανό.
Για να ζήσεις πραγματικά καλά, χρειάζεται πρώτα να είσαι καλά.
Η πρόσκληση είναι ανοιχτή: Πιες από το πηγάδι. Καθημερινά. Βαθιά. Συνειδητά.
