Εμμηνόπαυση: συμπτώματα και αντιμετώπιση

Η εμμηνόπαυση είναι η μία φυσιολογική διαδικασία που αφορά τις γυναίκες. Συγκεκριμένα, είναι η περίοδος, κατά την οποία το σώμα της γυναίκας σταματά να παράγει τις αναπαραγωγικές ορμόνες, τα οιστρογόνα και την προγεστερόνη.

Η εμμηνόπαυση συνοδεύεται από μία σειρά “διαταραχών”, τις οποίες συμπεριλαμβάνει η κλιμακτήριος, η οποία συνοδεύεται από φυσιολογικές, ενδοκρινολογικές και ψυχολογικές αλλαγές.

Τι είναι η εμμηνόπαυση

Η εμμηνόπαυση είναι η οριστική διακοπή της εμμήνου ρύσης (περιόδου). Όταν οι ωοθήκες σταματούν την παραγωγή οιστρογόνων και προγεστερόνης, σταματά η ωοθυλακιορρηξία και η έμμηνος ρύση. Μία γυναίκα βρίσκεται σε εμμηνόπαυση όταν δεν έχει έμμηνο ρύση για ένα έτος. Η συνήθης ηλικία της εμμηνόπαυσης είναι μεταξύ 45 κι 55 ετών. Στην Ελλάδα, η μέση ηλικία εμμηνόπαυσης είναι 47 έως 51 έτη. Ωστόσο, στο 1% των γυναικών η εμμηνόπαυση μπορεί να έρθει νωρίτερα από τα 40 έτη.

Η εμμηνόπαυση έρχεται σε μία φάση που η σύγχρονη γυναίκα βρίσκεται στην πλέον παραγωγική φάση της, τόσο στην οικογένεια όσο και στον επαγγελματικό της χώρο. Οι γυναίκες μετά τα 50 έτη θέλουν  να είναι ενεργές και αποδοτικές σε όλους τους τομείς της ζωής τους. Καθώς το προσδόκιμο επιβίωσης έχει αυξηθεί, οι γυναίκες ζουν γύρω στα 30 χρόνια με την εμμηνόπαυση! Αυτός είναι ένας σοβαρός λόγος για τον οποίο τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης πρέπει να αντιμετωπίζονται άμεσα και αποτελεσματικά.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα ξεκινούν με την αλλαγή των ορμονών (απότομη ή σταδιακή) σε μια γυναίκα και συγκεκριμένα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης.Τα πιο συχνά H μεταβατική περίοδος της κλιμακτηρίου μπορεί να διαρκέσει ακόμη και 15 χρόνια.

Και κατά την κλιμακτήριο αλλά και μετά την οριστική παύση της περιόδου τα επίπεδα των οιστρογόνων αρχίζουν να μειώνονται. Παρατηρούνται διαταραχές στον κύκλο της περιόδου με κύριο χαρακτηριστικό την ανισορροπία των οιστρογόνων με την ορμόνη προγεστερόνη. Η μείωση στα επίπεδα των οιστρογόνων επηρεάζει αρνητικά τον μεταβολισμό, μειώνει τις καύσεις, προκαλεί απώλεια μυϊκής μάζας και ενδεχομένως να οδηγήσει σε αύξηση βάρους.

Σε αρκετές περιπτώσεις επηρεάζονται και τα επίπεδα χοληστερίνης ενώ ενδεχομένως να παρουσιαστούν προβλήματα με τη ρύθμιση του σακχάρου και τον μεταβολισμό των υδατανθράκων. Σχεδόν το 60% και παραπάνω των γυναικών βιώνει μια σειρά από συμπτώματα όπως οι εξάψεις, η νυχτερινή εφίδρωση, η κακή ποιότητα ύπνου και οι απότομες αλλαγές στη διάθεση έως και κατάθλιψη.

Οι αλλαγές στην ορμονική ισορροπία συχνά επηρεάζουν και το μυοσκελετικό μας σύστημα. Συχνά παρατηρείται μείωση οστικής πυκνότητας, οστεοπενία αλλά και οστεοπόρωση με αυξημένο ρίσκο κατάγματος. Συμπτώματα είναι ο άστατος και ακανόνιστος κύκλος, οι εξάψεις, η εφίδρωση και οι απότομες μεταπτώσεις στη διάθεση. Συνήθως το πρώτο σύμπτωμα που εμφανίζετε (πριν τη διαταραχή του κύκλου) είναι οι εξάψεις.

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων – Θεραπείες

• Θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης με οιστρογόνα ή υποκατάστατα οιστρογόνων για την ανακούφιση των υποκείμενων συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης ή διατήρηση της περιόδου σε πρώιμη εμμηνόπαυση. Λόγω των σημαντικών ανεπιθύμητων ενεργειών και κινδύνων που συνεπάγεται η μακροχρόνια λήψη ορμονικών σκευασμάτων, θα πρέπει να λαμβάνονται για μικρό χρονικό διάστημα και στη μικρότερη δυνατή δοσολογία, υπό αυστηρή ιατρική παρακολούθηση. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται, καθώς παρατηρείται αύξηση τόσο στην εμφάνιση νεοπλασίας του μαστού, όσο και καρδιακών επεισοδίων ή θρομβώσεων.
• Θεραπεία οστεοπόρωσης που στοχεύει στην αύξηση της οστικής μάζας και στην αναστολή της περαιτέρω οστικής απώλειας. Απαραίτητη κρίνεται βέβαια και η συμβουλή του θεράποντος ιατρού σε συνδυασμό με τον έλεγχο μέσω της μέτρησης της οστικής πυκνότητας των οστών και των αιματολογικών παραμέτρων (ασβέστιο, παραθορμόνη, βιταμίνη D). Μια καλά ισορροπημένη διατροφή με τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, καθώς και συμπληρώματα ασβεστίου και βιταμίνης D, μπορεί να μην είναι αρκετή για την προστασία των οστών και για την πρόληψη της οστεοπόρωσης σε όλες τις γυναίκες. Τα συγκεκριμένα θεραπευτικά σχήματα που χορηγούνται μειώνουν σημαντικά την πιθανότητα οστεοπορωτικών καταγμάτων.

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων – Φυσικοί τρόποι

• Άσκηση

Η άσκηση είναι το σημαντικότερο ίσως βήμα για να εξομαλυνθεί αυτή η ιδιαίτερη περίοδος στη ζωή μίας γυναίκας. Δύο τύποι άσκησης που βοηθούν εξαιρετικά τη γυναίκα κατά την εμμηνόπαυση είναι η αεροβική άσκηση και η yoga.

Από τη μία, η αερόβια άσκηση συμβάλλει ποικιλοτρόπως. Προσφέρει ενδυνάμωση και εκτόνωση, όμως, το σημαντικότερο προτέρημά της είναι ότι βοηθά στην απώλεια βάρους. Όπως προαναφέρθηκε ένα από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι η επιβράδυνση του μεταβολισμού και άρα ή αύξηση του βάρους. Το λίπος λειτουργεί σαν μονωτικό υλικό, με αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος και η αύξηση των δυσάρεστων εξάψεων. Για τον παραπάνω λόγο είναι σημαντικό να ενταχθεί στη ρουτίνα μίας γυναίκας στην εμμηνόπαυση η αερόβια άσκηση σε τακτική βάση. Συν των άλλων, η αεροβική άσκηση συμβάλλει στη βελτίωση του ύπνου και την ανακούφιση του άγχους.

Από την άλλη μεριά, έχει αποδειχθεί, ότι η γιόγκα συμβάλλει δραστικά στη διαχείριση αλλά και τη μείωση των εξάψεων, αλλά και της νυχτερινής εφίδρωσης. Παράλληλα φαίνεται να ρυθμίζει τις ορμόνες, να ενισχύει τη σεξουαλική επιθυμία και ναι περιορίζει το αίσθημα λιγούρας και πείνας. Τέλος η τακτική, ήπια πρακτική της Yoga μειώνει το στρες και ανακουφίζει από πόνο και δυσφορία στην περιοχή της μέσης και του λαιμού.

• Διατροφή

Η διατροφή κατέχει εξέχοντα ρόλο στη διατήρηση της υγείας όλων των ανθρώπων. Στην περίπτωση δε της εμμηνόπαυσης μπορεί να σταθεί σαν πραγματικός σύμμαχος για την αντιμετώπιση των ενοχλητικών συμπτωμάτων, καθώς παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση των ορμονών. Μία διατροφή πλούσια σε λαχανικά, φρούτα, σπόρους δημητριακών, όσπρια και ξηρούς καρπούς συμβάλλει ποικιλοτρόπως, καθώς πρόκειται για τροφές με φυτοστερόλες, που έχουν ορμονορυθμιστικές ιδιότητες.

Καλό είναι να αποφεύγουμε τα πικάντικα φαγητά, καθώς αυτά αυξάνουν τη θερμοκρασία του σώματος με αποτέλεσμα την επιδείνωση των εξάψεων. Η καφεΐνη αλλά και το αλκοόλ έχουν επίσης συσχετιστεί με αύξηση των εξάψεων.

• Αναπνοές

Οι ασκήσεις αναπνοής ή διαλογισμού είναι ευρέως γνωστό, ότι μειώνουν το στρες, το οποίο δε μας χρειάζεται καθόλου σε αυτή τη φάση. Αφιερώστε κάποια λεπτά μέσα στη μέρα, για να χαλαρώσετε μέσα από αναπνοές. Έτσι, θα μειώσετε τις εξάψεις, αλλά θα μπορείτε να τις διαχειριστείτε και καλύτερα.

• Ενυδάτωση

Λόγω των συχνών εφιδρώσεων και εξάψεων χάνεται σημαντική ποσότητα υγρών από το σώμα. Έτσι, πίνοντας ένα ποτήρι νερό περίπου κάθε δύο ώρες, αποκαθιστάτε την ισορροπία των υγρών στο σώμα σας.

• Δροσερό περιβάλλον/αποφυγή υψηλής θερμοκρασίας

Καλό είναι να αποφεύγουμε να περνάμε πολύ χρόνο σε χώρους όπου έχει πολλή υγρασία ή ζέστη για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα. Τέτοια στοιχεία μπορεί να πυροδοτήσουν ένα επεισόδιο έξαψης και να το κάνουν ιδιαίτερα αισθητό. Επιπλέον, είναι σημαντικό να ρυθμίζεται τη θερμοκρασία του χώρου στον οποίο κοιμάστε. Πολλές γυναίκες ισχυρίζονται ότι ο βραδινός ύπνος είναι δύσκολος λόγω των εφιδρώσεων και των εξάψεων. Φροντίστε να υπάρχει δροσιά στο δωμάτιο, απομονώστε το από υγρασία και επιλέξτε βαμβακερά σεντόνια για την ώρα του ύπνου.

Συντάκτης: Ευαγγελία Μποζαντζόγλου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.