Το EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing – Αποευαισθητοποίηση και Επανεπεξεργασία Κινήσεων Οφθαλμών) είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που στοχεύει στην …
EMDR: αποτελεσματική θεραπεία για τα ψυχικά τραύματα
Θεωρείται γενικά ότι το έντονο συναισθηματικό στρες και τα ψυχικά τραύματα χρειάζεται πολύ χρόνο για να θεραπευθούν, όμως εμπεριστατωμένες μελέτες δείχνουν ότι το EMDR μπορεί να επιτύχει θεραπευτικά αποτελέσματα τα οποία κάποτε χρειάζονταν πολλά χρόνια ψυχοθεραπείας.
Τεκμηριωμένες μελέτες δείχνουν ότι το 84%-90% των ανθρώπων που έχουν υποστεί μόνο ένα τραυματικό γεγονός στη ζωή τους, απαλλάσσονται από τον ψυχικό πόνο μετά από τρεις συνεδρίες των 90 λεπτών.
Άλλες μελέτες δείχνουν ότι το 77% των ανθρώπων με πολλαπλά ψυχικά τραύματα, ελευθερώνονται πλήρως από τη Διαταραχή Μετατραυματικού Στρες (PTSD) μετά από έξι συνεδρίες 50 λεπτών. Σε μια άλλη μελέτη, το 77% των βετεράνων πολέμου ανακουφίζονται μόνιμα από τα συμπτώματα του PTSD μετά από 12 συνεδρίες.
Δεδομένης της παγκόσμιας αναγνώρισης του EMDR ως μία αποτελεσματική μέθοδο θεραπείας του έντονου ψυχικού τραύματος, γίνεται εμφανές το πως το EMDR μπορεί να είναι αποτελεσματικό για την θεραπεία των «καθημερινών» εμπειριών που γίνονται αιτία για την αίσθηση αδυναμίας, αβοηθητότητας, χαμηλή αυτοπεποίθηση, αδιεξόδου που μπορεί να βιώνουν οι άνθρωποι.
Όταν συμβεί κάτι τραυματικό στον άνθρωπο, το μυαλό μπορεί να συγκρατήσει μνήμες σε μορφή σκέψεων, εικόνων, συναισθημάτων, ήχων και άλλων αισθητηριακών πληροφοριών ή συνδυασμό των στοιχείων αυτών που συνοδεύουν το αρχικό γεγονός. Άλλες φορές το αρχικό γεγονός έχει «ξεχαστεί» από τον θεραπευόμενο. Όμως, η τραυματική ή δύσκολη εμπειρία εγκλωβίζεται στο μυαλό μας και συχνά πυροδοτείται από τις καθημερινές μας δραστηριότητες.
Γενικά, υπάρχουν τρεις κατηγορίες αρνητικών συναισθημάτων και πεποιθήσεων που μπορεί να προκύψουν από ένα τραυματικό γεγονός: αυτά είναι τα αισθήματα πως κάποιος δεν είναι αρκετά καλός, ότι δεν είναι ασφαλής, ή ότι χάνει τον έλεγχο.
Συχνά όταν κάποιος νιώθει ανασφαλής, φοβισμένος, αγχώδης ή παρατηρεί ότι δεν μπορεί να αντιμετωπίσει συγκεκριμένες καταστάσεις έχει την τάση να κατηγορεί τον εαυτό του. Κανείς δεν μπορεί να τον ανακουφίσει ή διαβεβαιώσει για το αντίθετο, γιατί το πρόβλημα οφείλεται σε προηγούμενες ριζωμένες εμπειρίες και μη-επεξεργασμένες αναμνήσεις που συνδέονται με τα αρνητικά συναισθήματα, σωματικές αισθήσεις και πεποιθήσεις.
Αυτές οι δύσκολες και αρνητικές εμπειρίες εγγράφονται στη μνήμη, κάνοντάς μας να νιώσουμε αδύναμοι να αντιμετωπίσουμε τα όσα συμβαίνουν σήμερα. Η πλειοψηφία των εμπειριών που σχετίζονται με την αυτοεικόνα μας, αφορούν βιώματα της παιδικής ηλικίας μας, οι οποίες επηρεάζουν άθελα μας και το παρόν και φυσικά το μέλλον.
Τι είναι το EMDR;
Το EMDR είναι μια αποτελεσματική μέθοδος ψυχοθεραπείας η οποία επιτρέπει στους ανθρώπους να θεραπευτούν από το φόβο, ανασφάλεια και τα συμπτώματα που έχουν προκύψει ως αποτέλεσμα δυσάρεστων γεγονότων ζωής, είτε αφορούν την ενήλικη ζωή μας, είτε την παιδική μας ηλικία. Στο EMDR το νόημα των επώδυνων γεγονότων αλλάζει τόσο σε συναισθηματικό αλλά και σε γνωσιακό επίπεδο.
Ο θεραπευτικός του στόχος είναι να προκαλέσει την ολοκλήρωση της επεξεργασίας «παγωμένων» συναισθημάτων, σκέψεων και αισθητικών εμπειριών (συνήθως εικόνων). Η αντίληψη των αναμνήσεων τροποποιείται, μειώνοντας τη ζωντάνια των εικόνων και τα συναισθήματα που απορρέουν από αυτές. Για παράδειγμα, ένα θύμα βιασμού μετακινείται ψυχολογικά από το αίσθημα τρόμου και αδυναμίας που βίωσε, στην πεποίθηση «είμαι δυνατή/δυνατός».
Η θεραπεία EMDR ενεργοποιεί με φυσικό τρόπο τις εγγενείς δυνατότητες του εγκεφάλου, ο οποίος όμως λόγω του σοκ έχει μπλοκάρει, έχει «κολλήσει» στο τραυματικό γεγονός και δεν μπορεί να το ξεπεράσει.
Τα θεραπευτικά αποτελέσματα στο ΕΜΔΡ δεν επιτυγχάνονται μέσα από τα λόγια και τις παρεμβάσεις του θεραπευτή (αντίθετα από την κλασική ψυχοθεραπεία), αλλά από τον ίδιο τον οργανισμό, χωρίς να είναι απαραίτητο να μιλήσει ο θεραπευόμενος λεπτομερώς για τα γεγονότα και χωρίς ασκήσεις που χρησιμοποιούνται σε άλλες θεραπείες (πχ Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία).
Το τελικό αποτέλεσμα της θεραπείας με EMDR είναι ότι τα ψυχικά τραύματα επουλώνονται, ο θεραπευόμενος νιώθει πιο δυνατός, οι σκέψεις, τα συναισθήματά του και η συμπεριφορά του αντανακλούν πλέον την συναισθηματική υγεία που έχει κατακτήσει μέσα από τη θεραπεία.
Τα αρχικά E.M.D.R. σημαίνουν στην αγγλική γλώσσα: “Eye Movement Desensitization and Reprocessing”, όρος που αποδίδεται στα ελληνικά ως “Απευαισθητοποίηση και Επανεπεξεργασία μέσω οφθαλμικών κινήσεων”.
Πώς γίνεται το EMDR;
Στο EMDR ο θεραπευτής καθοδηγεί και βοηθά τον θεραπευόμενο να επανεξετάσει το τραυματικό γεγονός. Ανακαλούνται οι τραυματικές αναμνήσεις (όσα στοιχεία θυμάται από αυτά τα γεγονότα) και μέσω τις θεραπευτικής διαδικασίας, τα σχετικά συναισθήματα επαναβιώνονται με ένα νέο τρόπο, όπως και οι πεποιθήσεις που το συνοδεύουν.
Μέσα από τη διαδικασία EMDR επιτυγχάνεται απελευθέρωση του ψυχικού πόνου και ανακατασκευή των πεποιθήσεων. Το άτομο αποκτά μια διαφορετική οπτική του γεγονότος και του εαυτού του, ελευθερώνεται από τον πόνο, κατακτά μεγαλύτερο βαθμό ελευθερίας και εξαλείφονται συμπτώματα που συνδέονται με τα στρεσσογόνα γεγονότα (πχ διάφορες φοβίες, άγχος, κρίσεις πανικού, κατάθλιψη).
Η θεραπευτική διαδικασία αποτελείται από συγκεκριμένα πρωτόκολλα, βασικό στοιχείο των οποίων είναι τα διεστιακά (αμφίπλευρα) αισθητηριακά ερεθίσματα (οπτικά, ακουστικά, απτικά/αφής), τα οποία αποτελούν την καινοτομία της μεθόδου.
Τα αισθητηριακά ερεθίσματα αυτά διεγείρουν νευρωνικά κυκλώματα του θαλάμου, των ιπποκάμπων, του μετωπιαίου λοβού και γενικότερα του εγκεφαλικού φλοιού. Ο θεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει ορισμένες ηλεκτρονικές συσκευές για τα ερεθίσματα αυτά ή τα χέρια του (προς αποφυγή παρερμηνειών, σημειώνουμε πως το EMDR δεν είναι ηλεκτροσόκ, ούτε εφαρμόζεται ρεύμα στον εγκέφαλο ή αλλού κατ’ οιονδήποτε τρόπο!)
Κατά τη διάρκεια των φάσεων θεραπευτικής επεξεργασίας ο θεραπευόμενος:
α) εστιάζει την προσοχή του σε στρεσσογόνες αναμνήσεις, ενώ
β) παράλληλα καλείται να παρακολουθήσει τα διεστιακά αυτά ερεθίσματα.
Τα αισθητηριακά αμφίπλευρα ερεθίσματα ενισχύουν συνειρμικές διαδικασίες, με αποτέλεσμα ο θεραπευόμενος να βιώνει αλλαγές σε επίπεδο γνωστικό, συναισθηματικό, νευροφυσιολογικό και σωματικών αισθήσεων. Απλή φαινομενικά στην εφαρμογή της η μέθοδος αυτή, βασίζεται σε εδραιωμένες κλινικές θεωρητικές κατευθύνσεις, συμπεριλαμβανομένης της ψυχοδυναμικής ψυχοθεραπείας, της γνωσιακής, της συμπεριφορικής και της προσωποκεντρικής.
Σημειώνουμε πως το EMDR δεν είναι ύπνωση/υπνοθεραπεία. Ο θεραπευόμενος είναι απόλυτα συνειδητός κατά τη συνεδρία EMDR. Το EMDR είναι σαφώς πιο αποτελεσματικό από την ύπνωση (και από το παρεμφερές Brainspotting).
Πηγή: therapia.gr
