Ελεγκτικός γονιός και τι μπορείς να κάνεις

Η ελεγκτική συμπεριφορά του γονιού δε σταματά με την ενηλικίωση ή το γάμο του παιδιού, απεναντίας πολλές φορές εντείνεται. Το πρότυπο του ελεγκτικού γονέα είναι σχεδόν επιδημικό στην ελληνική κοινωνία, τόσο που σχεδόν να θεωρείται πια φυσιολογικό και δεδομένο. Τι μπορεί να κάνει το παιδί;

Ελεγκτική συμπεριφορά

Μεταδίδεται από γενιά σε γενιά, ο έλεγχος, καλυμμένος πίσω από έναν μανδύα ψευδο-προστασίας και διαστρεβλωμένου ενδιαφέροντος. Η δυσκολία του ενήλικου τέκνου να αντισταθεί στην ελεγκτική συμπεριφορά του γονιού διογκώνεται και περιπλέκεται, ειδικά όταν δεν έχει αναγνωρίσει και δεν έχει επιλύσει τα παιδικά τραύματα από τον έλεγχο του γονιού ή δεν έχει εργαστεί για να αποκτήσει την αυτογνωσία και την αυτοπεποίθηση ώστε να μπορέσει ως ενήλικας να αντισταθεί στις πιέσεις των άλλων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ενδυναμώνω τον εαυτό μου και οριοθετώ τους άλλους αποτελεσματικά: Αποστολή εξετελέσθη!

Χωρίς επίγνωση, συνεχίζει να ελέγχεται για μια ζωή (ακόμη και μετά το θάνατο του γονιού), ενώ συχνά μεταδίδει το μοτίβο του ελέγχου επιλέγοντας ελεγκτικό σύντροφο ή ασκώντας καταπιεστικό έλεγχο στα δικά του παιδιά.

Τι μπορεί να κάνει το παιδί;

Η πρώτη και ουσιαστικότερη αλλαγή είναι πάντα εσωτερική. Αυτό είναι το πρώτο θετικό μήνυμα γιατί τον εσωτερικό μας κόσμο- μπορούμε να τον καθορίσουμε εμείς, ακόμη κι όταν δεν μπορούμε να ελέγξουμε τις εξωτερικές συνθήκες. Για παράδειγμα, με την κατάλληλη αυτογνωσία και στήριξη ένα άτομο που μένει στο ίδιο σπίτι με ελεγκτικούς γονείς μπορεί να αποστασιοποιείται πιο αποτελεσματικά από κάποιον άλλον που ενώ μένει σε διαφορετική πόλη, αρκεί ένα απλό μήνυμα του ελεγκτικού γονιού, για να οδηγηθεί σε πλήρη σύγχυση, θυμό και αυτό-αμφιβολία.

Αν είσαι ενήλικος και έχεις ελεγκτικούς γονείς, το πρώτο είναι να συνειδητοποιήσεις ότι έχεις δικαίωμα να είσαι ο εαυτός σου, έχεις δικαίωμα να διαφωνείς με τους γονείς σου, έχεις δικαίωμα να κάνεις πράγματα που δεν εγκρίνουν οι γονείς σου και έχεις δικαίωμα να μην τους ενημερώνεις για θέματα που δεν τους αφορούν. Έχεις δικαίωμα στην ιδιωτική σου ζωή και στον ιδιωτικό σου χώρο και έχεις δικαίωμα να είσαι διαφορετικός από τους γονείς σου.

Αν είσαι διαφορετικός από τους γονείς σου ούτε θα καταστραφείς, ούτε θα τους καταστρέψεις. Έχεις δικαίωμα να ελευθερωθείς από το νοητικό τους έλεγχο, ακόμη και αν σε κάποια πρακτικά πράγματα τους χρειάζεσαι ακόμη. Σκέψου ότι οι γονείς σου δεν είναι αλάνθαστοι, όχι περισσότερο από εσένα, άρα δεν έχουν μεγαλύτερη δικαιοδοσία να κρίνουν τι είναι σωστό και τι λάθος στη δική σου ζωή. Δεν σημαίνει πως ό,τι λένε είναι λάθος, αλλά εσύ θα έχεις την τελική κρίση για το τι είναι σωστό – όχι εκείνοι.

Ένας άλλος τρόπος να πειστείς μέσα σου ότι θα πρέπει να βρεις τη δική σου αλήθεια και να ακούσεις τη δική σου φωνή είναι ότι οι γονείς κάποια στιγμή θα φύγουν από τη ζωή. Ποιος θα αναλάβει τη ευθύνη για τις επιλογές σου τότε; Εκείνοι δεν θα είναι εκεί για να τους ζητήσεις εξηγήσεις, αν οι οδηγίες τους αποβούν λανθασμένες.

Τουλάχιστον αν ακούσεις την εσωτερική σου φωνή, θα έχεις την ικανοποίηση ότι έκανες το καλύτερο που μπορούσες και ήσουν αυθεντικός στα πιστεύω σου. Αν όχι, θα ζήσεις την υπόλοιπη ζωή σου με πικρία γιατί κάποιος άλλος σε παραπλάνησε. Όμως είσαι ενήλικος και οφείλεις στον εαυτό σου να αναλάβεις εσύ την ευθύνη της ζωής σου- όσο και αν εκείνοι δεν θέλουν να σε αφήσουν να ενηλικιωθείς.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νέος κύκλος σεμιναρίων Believe In You: «Άγχος- Φόβος-Θυμός: Νικάω τους εχθρούς της ψυχικής μου υγείας»

Σε πρακτικό επίπεδο, αν οι γονείς σου είναι ιδιαίτερα ελεγκτικοί και αρνούνται κάθε λογική συζήτηση οριοθέτησης, μη μοιράζεσαι σημαντικές προσωπικές πληροφορίες μαζί τους. Μην αποζητάς κατανόηση ή έγκριση από εκείνους. Κράτησε τα σημαντικά πράγματα (θετικά κι αρνητικά) για τον εαυτό σου και τους πιστούς σου φίλους, γιατί ο ελεγκτικός γονιός θα χρησιμοποιήσει οποιαδήποτε πληροφορία για να σε χειριστεί.

Οι ελεγκτικοί γονείς θα επιμείνουν να ρωτούν, να παρεμβαίνουν, να σου λένε τι να κάνεις, ακόμη και να διατάζουν, ενίοτε σε σημείο που να αγγίζει την κακοποίηση. Σε όλα αυτά, προσπάθησε να κρατάς την αλληλεπίδραση στο ελάχιστο δυνατό- μην ανταπαντάς, μη μπαίνεις σε διάλογο, μην αντικρούεις με επιχειρήματα, καθώς ο ελεγκτικός γονιός θα τα χρησιμοποιήσει αυτά ως λαβή για να ασκήσει ακόμη περισσότερο έλεγχο. Στις επίμονες ερωτήσεις, δίνε σύντομες, ασαφείς, γενικόλογες απαντήσεις, χωρίς να θρέφεις περαιτέρω συζήτηση.

Τροφή για σκέψη

Κανείς δεν μπορεί να μας ελέγξει αν δεν τον αφήσουμε. Και τον αφήνουμε, όταν ενδόμυχα εμείς φοβόμαστε ή δεν θέλουμε να αναλάβουμε την ευθύνη της δικής μας ζωής. Όμως, όσο φόβο και αν προκαλεί, όσο ανοίκειο και αν μας είναι σε μια κοινωνία όπου οι γονείς είχαν βαρύνοντα λόγο στην ενήλικη ζωή του παιδιού τους, ο μόνος τρόπος για να νιώσουμε πλήρωση ως ενήλικες είναι να αναλάβουμε την ευθύνη της ζωής μας. Αλλιώς θα ανακυκλώνουμε το μοτίβο του ελέγχου, ελέγχοντας τα δικά μας παιδιά, υιοθετώντας το πινγκ πονγκ της ρίψης ενοχών και -σε βάθος χρόνου- κατηγορώντας τα, γιατί ‘εξαιτίας τους’ δεν ζήσαμε τη ζωή που θέλαμε.

Συντάκτης: Ευαγγελία Μποζαντζόγλου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.