Είσαι λίγο… βαρετός; Άλλαξέ το!
Λίγες ημέρες πριν γκρίνιαζες επί μία ώρα για την οικονομική σου στενότητα στον κολλητό σου, χθες μιλούσες ακατάπαυστα για την επιχείρηση που οραματίζεσαι να δημιουργήσεις και σήμερα είσαι κουρασμένος και όχι μόνο δεν παρακολουθείς τον φίλο σου, πετάς άσχετες σκέψεις με το υπό συζήτηση θέμα. Ακόμη θεωρείς ότι δεν είσαι βαρετός… ώρες ώρες;
Σε μια σειρά μελετών, ο κοινωνικός ψυχολόγος Mark Leary και τρεις συνάδελφοί του διαπίστωσαν ότι μπορούμε να γίνουμε πολύ εύκολα βαρετοί κάτι που εξαρτάται από το θέμα και τον τρόπο συζήτησης.
Στην πρώτη σειρά των μελετών, οι ερευνητές ζήτησαν από τους ανθρώπους να περιγράψουν τι είναι αυτό που πραγματικά τους κάνει να βαριούνται στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Στη συνέχεια, δημιούργησαν μία λίστα με 43 χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν από όλους τους συμμετέχοντες, και ζήτησαν από εκατοντάδες ανθρώπους να αξιολογήσουν τις βαρετές αυτές συμπεριφορές. Και κατέληξαν σε εννέα κατηγορίες.
- Ο πιο βαρετός τρόπος συμπεριφοράς ήταν αυτός που οι ερευνητές ονόμασαν «αρνητικός εγωκεντρισμός». Όσο πιο αρνητικός και γκρινιάρης γίνεται κανείς τόσο πιο απεχθής και αδιάφορος γίνεται για τους άλλους.
- Κοινοτοπία. Ο ομιλητής συζητά για ασήμαντα ή επιφανειακά πράγματα ή ενδιαφέρεται για ένα μόνο θέμα, και επαναλαμβάνει τις ίδιες ιστορίες και τα ίδια αστεία.
- Χαμηλή συναισθηματικότητα. Δείχνει λίγο ενθουσιασμό, μιλά μονότονα, δεν επιδιώκει την οπτική επαφή και είναι ανέκφραστος.
- Κουραστικός. Μιλάει αργά, κάνει μεγάλες παύσεις πριν απαντήσει και σέρνει τη φωνή του.
- Παθητικότητα. Ο συγκεκριμένος συνομιλητής δεν έχει προσωπικές απόψεις, είναι προβλέψιμος ή είναι πολύ πιθανό να συμμορφώνεται με ό,τι λένε οι υπόλοιποι.
- Εγωκεντρικός. Μιλάει πάντα για τον εαυτό του.
-
Σοβαρότητα. Είναι πάντα σοβαρός και σπάνια χαμογελά.
- Προσπάθεια απόκτησης εύνοιας. Προσπαθεί να είναι αστείος ή ευγενικός προκειμένου να εντυπωσιάσει τους άλλους ανθρώπους.
- Διάσπαση προσοχής. Η παρέμβαση ή η διακοπή σε κάποιον συνομιλητή, ο αποπροσανατολισμός της κουβέντας και η μικρή συμμετοχή.
Βαρετοί και ενδιαφέροντες άνθρωποι συμπεριφέρονται διαφορετικά
- Οι ενδιαφέροντες άνθρωποι αποκαλύπτουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους από ό,τι κάνουν οι βαρετοί άνθρωποι. (Αυτό, προφανώς, είναι διαφορετικό από το να μιλάτε για τον εαυτό σας όλη την ώρα.)
- Οι ενδιαφέροντες άνθρωποι προσφέρουν περισσότερες πληροφορίες στη συνομιλία (όχι μόνο τα συναισθήματα).
Στην τελευταία μελέτη, ο Leary και οι συνεργάτες του έδειξαν στους συμμετέχοντες βίντεο κλιπ ανθρώπων που ήταν ιδιαίτερα βαρετοί ή ιδιαίτερα ενδιαφέροντες. Κατόπιν, οι ερευνητές τους ζήτησαν να αξιολογήσουν τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων.
Οι βαρετοί άνθρωποι αποκαλύφτηκαν αμέσως. Κρίθηκαν πιο σκληρά από ό, τι οι ενδιαφέροντες άνθρωποι. Για παράδειγμα, άρεσαν λιγότερο, κρίθηκαν λιγότερο δημοφιλείς, λιγότερο φιλικοί και ενθουσιώδεις. Όμως, οι βαρετοί άνθρωποι κρίθηκαν πιο θετικά από τους υπόλοιπους σε ένα σημείο, τους θεώρησαν πιο έξυπνους.