Είναι τα Social Media εμπόδιο για την ηθική συνείδηση;

Η άνοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει φέρει πρωτοφανείς δυνατότητες επικοινωνίας, αλλά παράλληλα έχει ανοίξει τον δρόμο για διαστρέβλωση της ηθικής συνείδησης. Πώς επηρεάζει αυτό την κοινωνία μας, και τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση;

Η αποπροσωποποίηση της επικοινωνίας στα social media

Η διάσημη φράση του Mike Tyson, «Τα social media σας έκαναν υπερβολικά άνετους στο να προσβάλλετε τους άλλους χωρίς να αντιμετωπίζετε τις συνέπειες», αποτυπώνει την πραγματικότητα της διαδικτυακής συμπεριφοράς.

Στην πραγματικότητα, το διαδίκτυο δημιουργεί μια αίσθηση ανωνυμίας που επιτρέπει στους χρήστες να εκφράζονται με τρόπους που δεν θα τολμούσαν στην καθημερινότητά τους. Τα προσβλητικά σχόλια δεν απευθύνονται σε «πραγματικούς» ανθρώπους, αλλά σε απρόσωπα προφίλ, μειώνοντας την ενσυναίσθηση και τη συνειδητοποίηση των επιπτώσεων που έχουν τα λόγια τους στους άλλους.

Η «ηχώ» των αλγορίθμων και ο αποκλεισμός της διαφορετικότητας

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βασίζονται σε αλγορίθμους που ενισχύουν τα ενδιαφέροντα των χρηστών, δημιουργώντας θόλους ηχούς. Αυτό μπορεί να είναι αθώο όταν αφορά γάτες ή συνταγές, αλλά όταν αφορά πολιτικά ή κοινωνικά θέματα, η κατάσταση γίνεται επικίνδυνη.

Οι άνθρωποι εκτίθενται μόνο σε απόψεις που συμφωνούν με τις δικές τους, αποκλείοντας τη διαφωνία και δημιουργώντας την αίσθηση ότι όσοι διαφωνούν είναι «οι άλλοι» που πρέπει να «εξαλειφθούν». Αυτό οδηγεί σε πόλωση, αποξένωση και πολλές φορές στη διαδικτυακή παρενόχληση.

Η υπερπληροφόρηση μειώνει την ενσυναίσθηση

Η συνεχής έκθεση σε περιεχόμενο – από διαφημίσεις και ειδήσεις έως βίντεο με γάτες – υπερφορτώνει το μυαλό μας. Η ταχύτητα με την οποία καταναλώνουμε περιεχόμενο δεν μας αφήνει περιθώριο να σκεφτούμε ή να επεξεργαστούμε βαθύτερα ζητήματα, όπως οι κοινωνικές ανισότητες ή οι παγκόσμιες κρίσεις.

Συχνά, αυτή η υπερπληροφόρηση οδηγεί είτε σε συναισθηματική εξουθένωση, είτε σε πλήρη αποσύνδεση από σημαντικά θέματα. Έτσι, οι χρήστες είτε σταματούν να νοιάζονται, είτε αποφεύγουν να συμμετέχουν σε συζητήσεις που απαιτούν ηθική και νοητική επένδυση.

Οι πραγματικές επιπτώσεις της διαδικτυακής βίας

Παραδείγματα όπως η αυτοκτονία του Pranshu, ενός 16χρονου από την Κεράλα που δέχθηκε 4.000 προσβλητικά σχόλια για ένα βίντεό του, καταδεικνύουν τη σκληρή πραγματικότητα. Τα λόγια έχουν βαρύτητα, ακόμη και όταν γράφονται πίσω από μια οθόνη.

Η χρήση του όρου «τρολ» για να περιγράψει διαδικτυακούς παρενοχλητές μπορεί να ακούγεται αθώα, αλλά στην ουσία περιγράφει άτομα που λειτουργούν απομονωμένα και καταστροφικά, μακριά από την ανθρώπινη σύνδεση.

Είναι η σκληρότητα μέρος της ανθρώπινης φύσης;

Παρά τα φαινόμενα, η ευγένεια και η φροντίδα είναι εγγενείς στην ανθρώπινη φύση. Απόδειξη αυτού αποτελεί η εύρεση απολιθωμάτων που δείχνουν ότι οι πρώτοι άνθρωποι φρόντιζαν τους αδύναμους και τους ηλικιωμένους της κοινότητάς τους.

Ακόμη και σήμερα, η δημοφιλής τάση «Starman trend» δείχνει ανθρώπους να βοηθούν άλλους σε καθημερινές πράξεις καλοσύνης. Αυτές οι στιγμές μάς υπενθυμίζουν ότι, πέρα από τις διαφορές μας, είμαστε όλοι άνθρωποι με την ικανότητα να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

Για να αλλάξουμε την τοξική κουλτούρα των social media, χρειάζονται:

1. Εκπαίδευση: Κατανόηση της δύναμης των λέξεων και της ευθύνης που φέρουν.

2. Ενσυναίσθηση: Εστίαση στην ανθρωπιά και στη σύνδεση με τους άλλους.

3. Αλλαγή νοοτροπίας: Υιοθέτηση συμπεριφορών που προάγουν τον διάλογο και τη συνεργασία.

Η ευγένεια και η ενσυναίσθηση μπορούν να κάνουν τη διαφορά, τόσο online όσο και offline. Ας θυμηθούμε ότι κάθε μας πράξη, όσο μικρή κι αν φαίνεται, έχει αντίκτυπο στους άλλους. Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι, και μαζί μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο γεμάτο ανθρωπιά, κατανόηση και σεβασμό.

Μετάφραση-Επιμέλεια από το πρωτότυπο: Σιαφίλιου Θεοδώρα

Συντάκτης: Flowmagazine,

Influence:

Ο στόχος του flowmagazine.gr είναι να προβάλλει τις θετικές ιδέες, δράσεις και πληροφορίες από την Ελλάδα και τον κόσμο…