«Θέλω να δώσω τα πάντα στο παιδί μου». Αυτή είναι μια φράση που ακούγεται από πολλούς γονείς θέλοντας μέσω της …
«Εγχειρίδιο» γονεϊκότητας στον καιρό των αυξανόμενων απαιτήσεων
Γονείς και ειδικοί μιλούν για τις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις και το στρες που συνοδεύει την ανατροφή των παιδιών σήμερα. Ποια είναι τα «όπλα» των σύγχρονων γονιών και ποιες οι παγίδες;
Όταν πριν από λίγο καιρό, ένας νέος μπαμπάς έκανε μια ανάρτηση στο Facebook αναζητώντας συμβουλές για το είδος parenting που θα έπρεπε να ακολουθήσει στην ανατροφή των -νεογέννητων- δίδυμων παιδιών του, κάποιοι τον προέτρεψαν να χαλαρώσει και όταν τα μωρά του μεγαλώσουν να ακολουθήσει το ένστικτό του. Άλλοι πάλι, ξεκίνησαν να απαριθμούν τα υπέρ και τα κατά του κάθε είδους parenting.
Πρώτο βήμα, η σωστή ενημέρωση
Πώς αλήθεια έγινε η ανατροφή των παιδιών μια τόσο δύσκολη υπόθεση; Και ακόμα: πού μπορεί να βασιστεί ένας σύγχρονος γονιός ώστε να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις; Ο Αχιλλέας, έχει μια απάντηση που πρόλαβε να φιλοσοφήσει πολύ πριν έρθουν στη ζωή τα δύο μωρά του. «Η ανατροφή ενός παιδιού είναι θέμα σωστής ενημέρωσης, πριν μπεις σε ένα μεγάλο και σοβαρό εγχείρημα. Βασικός στόχος μου και αγωνία μου αν θέλεις, όπως νομίζω και πολλών άλλων γονιών, είναι να παραδώσω στην κοινωνία δύο άτομα που θα νιώθουν καλά με τον εαυτό τους και θα παράγουν λύσεις και όχι προβλήματα. Αυτό δεν μπορεί, κατά τη γνώμη μου, να αφεθεί στην τύχη, ούτε και μόνο στο ένστικτο».
Το προφίλ των νέων γονιών
Στην πραγματικότητα, δεν είναι η αντίληψη για τη γονεϊκότητα που έχει αλλάξει την τελευταία δεκαπενταετία, είναι το ίδιο το προφίλ των σημερινών γονιών που οδήγησε σε νέες προσεγγίσεις. Μια πρόσφατη έρευνα της «Pew» σε δείγμα 3.757 γονιών στην Αμερική, αποκαλύπτει πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία για το ζήτημα. Το βασικό συμπέρασμα είναι πως η γονεϊκότητα σήμερα είναι πολύ πιο απαιτητική και στρεσογόνα από ό,τι ήταν στο παρελθόν. Τα 2/3 των ερωτώμενων απάντησαν πως το να είναι γονείς είναι πιο δύσκολο εγχείρημα σε σχέση με αυτό που είχαν φανταστεί, με το 1/3 των μητέρων συγκεκριμένα, να απαντά πως ήταν μάλιστα πολύ πιο δύσκολο.
Τη μεγαλύτερη πίεση από όλες τις κατηγορίες γονέων και στα δύο φύλα, υφίστανται οι ανώτερης μόρφωσης μητέρες, οι οποίες έχουν απαιτητικές εργασίες που συχνά τους ζητούν να είναι διαθέσιμες σχεδόν όλες τις ώρες της ημέρας, χωρίς όμως οι μισθοί τους να αντικατοπτρίζουν την υψηλή κατάρτισή τους. Μάλιστα, η κοινωνική «απαίτηση» να είναι άψογες μητέρες την ώρα που πρέπει να είναι και άψογες επαγγελματίες, τους δημιουργεί μεγάλο άγχος, κάτι που δεν ισχύει τόσο με τους άντρες.
Και άντρες και γυναίκες, ανέφεραν πως νιώθουν την υποχρέωση να βρίσκονται σε συνεχή διάδραση με τα παιδιά τους και να τους μαθαίνουν νέα πράγματα, ενώ αντιθέτως, οι γονείς των προηγούμενων γενιών δεν ένιωθαν καμία ενοχή με το να κάνουν πράγματα για τους ίδιους.
Σχεδόν το 50% των ερωτώμενων απάντησαν ότι μεγαλώνουν με διαφορετικό τρόπο τα παιδιά τους σε σχέση με την ανατροφή που πήραν οι ίδιοι. Η βασική διαφορά έγκειται στον τρόπο που δείχνουν την αγάπη τους αλλά και στις καλές σχέσεις που προσπαθούν να χτίζουν με τα παιδιά τους.+
Σύμφωνα με την έρευνα, οι «γονείς-ελικόπτερο» της δεκαετίας του 1980 ανησυχούσαν περισσότερο για ζητήματα τα οποία είχαν να κάνουν με την ασφάλεια των παιδιών τους, ενώ οι σημερινές ανησυχίες έχουν να κάνουν με την ψυχική και πνευματική υγεία των παιδιών αλλά και την ευτυχία τους, με τα ¾ των γονιών της έρευνας να ανησυχούν μήπως τα παιδιά τους εμφανίσουν άγχος ή υποστούν bullying.
Αγωνία για τα πάντα
«Με το που έκανα το πρώτο μου παιδί, στα 32, ξεκίνησαν οι αμφιβολίες για τα πάντα. Σε αυτό συνέβαλαν γιαγιάδες, παππούδες, φίλοι, φίλες, ο άντρας μου… Ο καθένας είχε την άποψη του και -ενώ ήμουν αρκετά διαβασμένη- αμφισβητούσα τις αποφάσεις μου σε σχέση με τον μικρό μου γιο» αφηγείται η Νατάσσα Ανυφαντή, περιγράφοντας τις δυσκολίες που άρχισε να νιώθει, όταν έγινε μητέρα.
Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το εργασιακό τέλμα στο οποίο βρισκόταν εκείνη την περίοδο αλλά και την ανάγκη να δει πιο «επαγγελματικά » το parenting, την οδήγησαν στην απόφαση να δώσει εξετάσεις στη σχολή Νηπιαγωγών – ενώ η βασική εργασία της ήταν στον χώρο της επικοινωνίας. Όταν πέρασε στη σχολή, ο μεγάλος της γιος ήταν δύο χρονών. Όταν την τελείωσε, ο δεύτερος γιος της ήταν ενός έτους.
Η Νατάσσα περιγράφει πως αυτή η απόφαση την έφερε πιο κοντά στον κόσμο του παιδιού ως επιστήμονα της προσχολικής αγωγής, όχι όμως και ως μαμά. Όπως λέει: «Το νέο πτυχίο μου διεύρυνε τον τρόπο σκέψης. Ως μαμά, περισσότερο με βοήθησε η ψυχοθεραπεία παρά το πτυχίο».
Η ίδια δεν κρύβει πάντως πως στο υπόστρωμα όλης αυτής της ανάγκης για καλή ανατροφή, βρίσκεται ένα έντονο άγχος, το οποίο περιγράφει ως εξής: «Το παρακάνουμε, το υπεραναλύουμε. Στόχος μας, να γίνουν όλα σωστά. Προσωπικά, έχω περάσει τεράστιο άγχος με αυτό. Νομίζω γι’ αυτό και οδηγήθηκα στις νέες σπουδές. Ξέσπασα έτσι. Επίσης, οι σημερινοί γονείς ζουν πολύ μέσα από τα παιδιά τους».
Ο Αχιλλέας από την πλευρά του συνειδητοποιεί πως οι αγωνίες που άρχισε να νιώθει πριν γίνει πατέρας ήταν πολλές και «απλώνονταν» σε πολλά πεδία. «Όταν έμεινε έγκυος η γυναίκα μου, όλοι οι φίλοι έλεγαν “θα υποφέρεις, θα σέρνεσαι, θα τσακώνεσαι με τη γυναίκα σου”. Την ίδια στιγμή, εμείς συνειδητοποιούσαμε ότι δεν είμαστε ικανοποιημένοι από την κοινωνία στην οποία ζούμε και θέλουμε να βάλουμε το λιθαράκι μας στο να βελτιωθεί. Μας ενδιέφερε να μάθουμε στα παιδιά μας να σέβονται τον διπλανό τους, να είναι ευγενικά, να κάνουν υπομονή όταν πρέπει, να έχουν αυτοπεποίθηση, να μοιράζονται, να μην είναι βίαια. Με άγχωναν όμως και άλλα, πιο πρακτικά ζητήματα. Να διαβάσω για παράδειγμα τους “οκτώ τρόπους για να ηρεμήσει ένα παιδί που κλαίει” πριν βρεθώ σ’ αυτή τη δύσκολη θέση, ή να γνωρίζω μερικά βασικά πράγματα για το πώς να διαχειριστώ το πρώτο κρυολόγημα. Απλές γνώσεις δηλαδή, που κάνουν την καθημερινότητα του μωρού και των γονιών του πολύ πιο βατή». Κάπως έτσι, ο Αχιλλέας βρέθηκε να διαβάζει πλήθος βιβλίων και συμβουλευτικών πηγών στο διαδίκτυο επί εννέα μήνες, όσο δηλαδή διήρκησε η εγκυμοσύνη της γυναίκας του.
Ο ίδιος πάντως παραδέχεται πως σαν άνθρωπος έχει δύο χαρακτηριστικά που είναι κοινά σε πολλούς σημερινούς ανθρώπους, όχι απαραίτητα γονείς: «Είμαι προ δραστικός και υπέρ αναλυτικός. Πολλοί άνθρωποι της γενιάς μου σκεφτόμαστε πως η σωστή προετοιμασία, είναι το μισό της επιτυχίας, ειδικά όταν καταπιάνεσαι με ένα νέο αντικείμενο».
