Οι δυσκολίες των μαθητών στα σχολικά χρόνια – μέρος Α
Από τις πιο σημαντικές αλλαγές που θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει ένα παιδί στη ζωή του, είναι η έναρξη του σχολείου και η μετάβαση από τη μια τάξη στην άλλη. Κάθε αλλαγή οδηγεί σε μια νέα εμπειρία, σε πνευματική και κοινωνική εξέλιξη, σε ολοκλήρωση. Γι’ αυτό και κάθε στάδιο έχει τις δικές του προκλήσεις, αλλά και εκπλήξεις.
Τι αντιμετωπίζουν τα πρωτάκια
Η στιγμή που το παιδί ξεκινάει την Α’ τάξη του δημοτικού ισοδυναμεί με έναν δεύτερο απογαλακτισμό. Η προσαρμογή στο σχολικό περιβάλλον δεν είναι εύκολη υπόθεση για όλους. Τα «πρωτάκια» καλούνται να αντεπεξέλθουν στα καινούργια τους σχολικά καθήκοντα και κάτι τέτοιο χρειάζεται υπομονή και επιμονή. Τα παιδάκια των 6 ετών φοβούνται ότι ο καθημερινός και πολύωρος αποχωρισμός από τους γονείς θα οδηγήσει σε αποξένωση.
Είναι, λοιπόν, σύνηθες ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών να συναντά δυσκολίες στην προσαρμογή τους. Η έντονη απροθυμία τους, η γεμάτη πανικό άρνηση να πάνε στο σχολείο, οι διαμαρτυρίες για σωματικούς πόνους, η ντροπαλότητα, οι έμμονες ιδέες, οι διαταραχές ύπνου και διατροφής, είναι συχνές συμπεριφορές.
Οι γονείς, λοιπόν, θα πρέπει να ενεργήσουν με υπομονή κα με συγκεκριμένες τακιτικές:
- Να αποβάλλουν τα δικά τους άγχη και ανασφάλειες.
- Να σχηματίσουν στο παιδί ρεαλιστικές προσδοκίες.
- Να επικεντρωθούν στην έναρξη της σχολικής χρονιάς, αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο στο παιδί: να αγοράσουν μαζί τον σχολικό εξοπλισμό, επιτρέποντας στο παιδί να κάνει τις δικές του επιλογές.
- Να συνοδεύουν το παιδί στο σχολείο την πρώτη μέρα.
- Να καθησυχάσουν το παιδί με ένα φιλί, εάν αυτό κλάψει τη στιγμή του αποχωρισμού.
- Να βοηθούν στην μελέτη για να μην αγχωθεί το παιδί με τις νέες ευθύνες.
- Ο πατέρας δεν πρέπει να είναι αποκλεισμένος από τη διαδικασία. Το παιδί είναι σημαντικό να νιώθει ότι όλοι είναι σύμφωνοι.
Σημαντικός ρόλος είναι επίσης και αυτός του δασκάλου. Πρέπει να αποτελεί ένα ελκυστικό μοντέλο, να ενημερώνεται για το κάθε παιδί ξεχωριστά και να το προσεγγίζει ανάλογα με τις ιδιαιτερότητές του. Ο δάσκαλος πρέπει να έχει υπομονή, να προσπαθεί να είναι γλυκός μαζί τους, να έχει στο μυαλό του να τα οριοθετήσει σταδιακά και να τα βοηθήσει για να δεχτούν ότι θα έχουν κάποιες εργασίες στο σπίτι.
Από το δημοτικό στο γυμνάσιο
Η ένταξη του παιδιού στο γυμνάσιο είναι ο προθάλαμος για τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην εφηβική ηλικία. Και ακριβώς επειδή η μετάβαση αυτή βρίσκει το παιδί στην προεφηβική ηλικία, είναι συνήθως πιο δύσκολη η προσαρμογή. Το παιδί βιώνει έντονα συναισθήματα, όπως άγχος, αγωνία, χαρά, περιέργεια, φόβο για το άγνωστο. Τα παιδιά με δυσκολίες στο δημοτικό είναι πιο φοβισμένα και ανήσυχα. Η αύξηση των απαιτήσεων, οι νέοι δάσκαλοι και οι νέοι τρόποι διδασκαλίας, η δύναμη της παρέας των συνομήλικων, η τάση για μίμηση των άλλων από φόβο μην απορριφθεί από την παρέα, θα είναι όλα εκεί και θα τα συναντήσουν όλα τα παιδιά.
Οι γονείς μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας πιο ήπιας προσαρμογής φροντίζοντας:
- Να ενθαρρύνουν τα παιδιά να αναλάβουν πρωτοβουλίες και ευθύνες. Η υπερπροστασία, δεν αφήνει περιθώρια ανάπτυξης πρωτοβουλίας στο παιδί, με αποτέλεσμα να το οδηγούμε στη διαμόρφωση αδύνατου χαρακτήρα, με έλλειψη εμπιστοσύνης στις δικές του δυνάμεις.
- Να τους δίνουν την αίσθηση ότι αξίζουν και ότι μπορούν να βάλουν στόχους και τους καταφέρουν.
- Να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον φιλικό προς τα λάθη. Αξιοποιούμε τα λάθη και τις δικές μας αποτυχίες, επειδή μέσω αυτών, χτίζουμε την αυτοεκτίμηση και την υπεθυνότητα.
- Να συζητούν ανοιχτά με τα παιδιά για τα άγχη και τις φοβίες τους.
- Να εξασφαλίζουν χρόνο για εξωσχολικές δραστηριότητες, για να ξεκουράζεται το παιδί.
Αλλά και οι εκπαιδευτικοί από τη μεριά τους μπορούν να βοηθήσουν τους νέους μαθητές. Μπορούν να οργανώσουν ένα πρόγραμμα προσαρμογής, το οποίο θα περιλαμβάνει επισκέψεις των παιδιών στο γυμνάσιο, ξενάγηση στους χώρους του νέου κτιρίου, ενημέρωση των παιδιών από καθηγητές ή από το γυμνασιάρχη για τα μαθήματα του γυμνασίου, τις απουσίες, τις υποχρεώσεις, αλλά και τα δικαιώματα τους. Έτσι, η γνωριμία του παιδιού με το γυμνάσιο θα γίνεται πιο ομαλά και ευχάριστα.
(Το άρθρο συνεχίζεται στο 2ο μέρος με τις δυσκολίες στο Λύκειο και τέλος στο Πανεπιστήμιο. Μείνετε συντονισμένοι…)
