Διαταραχή παρασυσσώρευσης

Η διαταραχή παρασυσσώρευσης είναι η επίμονη δυσκολία να πετάξετε ή να αποχωριστείτε αντικείμενα, επειδή πιστεύετε ότι πρέπει να τα κρατήσετε. 

Μπορεί να νιώθετε έντονη δυσφορία στη σκέψη να ξεφορτωθείτε αντικείμενα. Σταδιακά, συσσωρεύετε έναν τεράστιο αριθμό πραγμάτων, ανεξάρτητα από την πραγματική τους αξία.

Η παρασυσσώρευση συχνά δημιουργεί υπερβολικά ασφυκτικές συνθήκες διαβίωσης, με ελάχιστο χώρο ανάμεσα σε στοίβες αντικειμένων. Πάγκοι, νεροχύτες, κουζίνες, γραφεία, σκάλες και κάθε άλλη επιφάνεια είναι συνήθως καλυμμένες με αντικείμενα. Μπορεί να μην μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιους χώρους για τον σκοπό που προορίζονται – για παράδειγμα, να μη μπορείτε να μαγειρέψετε στην κουζίνα. Όταν το σπίτι γεμίσει εντελώς, η ακαταστασία επεκτείνεται σε γκαράζ, οχήματα, αυλές και άλλους αποθηκευτικούς χώρους.

Η παρασυσσώρευση κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή. Σε κάποιες περιπτώσεις δεν επηρεάζει σημαντικά τη ζωή σας, ενώ σε άλλες διαταράσσει σοβαρά την καθημερινή σας λειτουργικότητα.

Οι άνθρωποι με διαταραχή παρασυσσώρευσης συχνά δεν αντιλαμβάνονται ότι έχουν πρόβλημα, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη συμμετοχή τους στη θεραπεία. Ωστόσο, εντατική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση και αλλαγή των πεποιθήσεων και συμπεριφορών σας, οδηγώντας σε μια πιο ασφαλή και ευχάριστη ζωή.

Συμπτώματα

Τα πρώτα συμπτώματα της διαταραχής παρασυσσώρευσης εμφανίζονται συνήθως κατά την εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή. Μπορεί να αρχίσετε να μαζεύετε και να κρατάτε πάρα πολλά αντικείμενα, να δημιουργείται σταδιακά ακαταστασία στους χώρους σας και να δυσκολεύεστε να αποχωριστείτε πράγματα.

Με την πάροδο του χρόνου, συνεχίζετε να συγκεντρώνετε αντικείμενα που δεν χρησιμοποιείτε και για τα οποία δεν έχετε χώρο. Μέχρι τη μέση ηλικία, η παρασυσσώρευση μπορεί να έχει φτάσει σε επίπεδο που σας κατακλύζει, καθώς τα συμπτώματα επιδεινώνονται και γίνονται πιο δύσκολα στη διαχείριση.

Η διαταραχή αυτή αναπτύσσεται σταδιακά και τείνει να είναι ιδιωτική συμπεριφορά. Μπορεί να αποφεύγετε να καλείτε στο σπίτι συγγενείς, φίλους ή τεχνικούς. Συνήθως, όταν γίνεται αντιληπτή από τρίτους, η ακαταστασία έχει ήδη φτάσει σε σημαντικό επίπεδο.

Συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Απόκτηση και διατήρηση υπερβολικού αριθμού αντικειμένων, ακόμα κι αν δεν τα χρειάζεστε ή δεν έχετε χώρο για αυτά.
• Επίμονη δυσκολία να πετάξετε ή να αποχωριστείτε αντικείμενα, ανεξάρτητα από την αξία τους.
• Έντονη ανάγκη να διατηρείτε αυτά τα αντικείμενα και δυσφορία όταν σκέφτεστε να τα ξεφορτωθείτε.
• Συσσώρευση σε βαθμό που δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε δωμάτια ή χώρους για τον προορισμό τους.
• Τελειομανία, αποφυγή ή αναβολή λήψης αποφάσεων.
• Δυσκολίες στην οργάνωση και τον σχεδιασμό.

Τα αποτελέσματα αυτής της συμπεριφοράς περιλαμβάνουν:

• Ακατάστατοι σωροί ή στοίβες από εφημερίδες, ρούχα, χαρτιά, βιβλία ή συναισθηματικά αντικείμενα.
• Αντικείμενα που μπλοκάρουν ή γεμίζουν τους χώρους διαβίωσης. Για παράδειγμα, να μην μπορείτε να κοιμηθείτε στο κρεβάτι.
• Συσσώρευση φαγητού ή απορριμμάτων σε επίπεδα ανθυγιεινά.
• Δυσφορία ή δυσκολία να διατηρήσετε εσάς, τους άλλους ή κατοικίδια ασφαλή στο σπίτι.
• Συγκρούσεις με ανθρώπους που προσπαθούν να μειώσουν ή να απομακρύνουν την ακαταστασία.
• Προβλήματα στις σχέσεις, αποφυγή κοινωνικών δραστηριοτήτων και δυσκολίες στην εργασία.
• Δυσκολία να οργανώσετε ή να βρείτε σημαντικά αντικείμενα μέσα στην ακαταστασία.

Οι λόγοι για τους οποίους συνήθως διατηρούνται τα αντικείμενα:

• Πιστεύετε ότι είναι μοναδικά ή ότι θα σας χρειαστούν στο μέλλον.
• Έχετε συναισθηματικό δέσιμο με αντικείμενα που σας θυμίζουν ευτυχισμένες στιγμές, αγαπημένα πρόσωπα ή κατοικίδια.
• Νιώθετε ασφάλεια και παρηγοριά όταν περιβάλλεστε από πράγματα.
• Δεν θέλετε να πετάξετε κάτι που μπορεί να έχει κάποια αξία.

Η διαταραχή παρασυσσώρευσης διαφέρει από τη συλλογή. Οι συλλέκτες, όπως εκείνοι που μαζεύουν γραμματόσημα ή μινιατούρες, αναζητούν συγκεκριμένα αντικείμενα, τα οργανώνουν και τα εκθέτουν. Αν και οι συλλογές μπορεί να είναι μεγάλες, δεν χαρακτηρίζονται από ακαταστασία και δεν προκαλούν την ψυχολογική δυσφορία ή τη δυσλειτουργία που σχετίζεται με τη διαταραχή παρασυσσώρευσης.

Δείτε ακόμα: Συλλογές: Συνδέοντας το παρόν με το παρελθόν 

Παρασυσσώρευση ζώων

Ορισμένα άτομα με τη διαταραχή παρασυσσώρευσης συλλέγουν δεκάδες ή ακόμα και εκατοντάδες κατοικίδια. Τα ζώα μπορεί να ζουν εντός ή εκτός σπιτιού. Συνήθως, λόγω του μεγάλου αριθμού, δεν λαμβάνουν την κατάλληλη φροντίδα. Η υγεία και η ασφάλεια τόσο των ζώων όσο και του ατόμου συχνά τίθενται σε κίνδυνο λόγω ανθυγιεινών συνθηκών.

Πότε να δείτε γιατρό

Αν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο παρουσιάζει συμπτώματα διαταραχής παρασυσσώρευσης, απευθυνθείτε το συντομότερο σε επαγγελματία ψυχικής υγείας με εμπειρία στη διάγνωση και θεραπεία της. Ορισμένες κοινότητες προσφέρουν υπηρεσίες βοήθειας για την παρασυσσώρευση – απευθυνθείτε στον δήμο ή την περιφερειακή αρχή σας για διαθέσιμους πόρους.

Αν η κατάσταση απειλεί την υγεία ή την ασφάλεια, ίσως χρειαστεί να επικοινωνήσετε με τις τοπικές αρχές (αστυνομία, πυροσβεστική, δημόσια υγεία, κοινωνικές υπηρεσίες ή φιλοζωικές οργανώσεις).

Αίτια

Δεν είναι πλήρως κατανοητό τι προκαλεί τη διαταραχή παρασυσσώρευσης. Ερευνώνται παράγοντες όπως η κληρονομικότητα, η λειτουργία του εγκεφάλου και τραυματικά ή στρεσογόνα γεγονότα ζωής.

Παράγοντες κινδύνου

Η παρασυσσώρευση συνήθως ξεκινά στις ηλικίες 15 έως 19 ετών και επιδεινώνεται με την ηλικία. Είναι πιο συχνή σε μεγαλύτερους ενήλικες.

Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:

• Προσωπικότητα: Πολλοί έχουν δυσκολία στη λήψη αποφάσεων, προβλήματα συγκέντρωσης, οργάνωσης και επίλυσης προβλημάτων.
• Οικογενειακό ιστορικό: Αν υπάρχει συγγενής με διαταραχή παρασυσσώρευσης, αυξάνονται οι πιθανότητες εμφάνισης της.
• Στρεσογόνα γεγονότα: Για παράδειγμα, θάνατος αγαπημένου προσώπου, διαζύγιο ή απώλεια περιουσίας.

Επιπλοκές

Η διαταραχή παρασυσσώρευσης μπορεί να οδηγήσει σε:

• Αυξημένο κίνδυνο πτώσεων.
• Τραυματισμούς ή παγίδευση από πτώση αντικειμένων.
• Συγκρούσεις με την οικογένεια.
• Μοναξιά και κοινωνική απομόνωση.
• Ανθυγιεινές συνθήκες.
• Κίνδυνο πυρκαγιάς.
• Χαμηλή επαγγελματική απόδοση.
• Νομικά προβλήματα, όπως έξωση.

Συννοσηρότητες με άλλες ψυχικές διαταραχές

Η παρασυσσώρευση συχνά συνυπάρχει με άλλες διαταραχές όπως:

• Κατάθλιψη
• Αγχώδεις διαταραχές
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (OCD)
• Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ADHD)

Πρόληψη

Δεδομένου ότι τα αίτια της διαταραχής δεν είναι πλήρως κατανοητά, δεν υπάρχει γνωστή μέθοδος πρόληψης. Όπως συμβαίνει με πολλές ψυχικές διαταραχές, η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αποτρέψει την επιδείνωση της κατάστασης. Είναι σημαντικό να ζητείται βοήθεια μόλις εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια.

Μετάφραση-Επιμέλεια από το πρωτότυπο: Ταναμπάση Χριστίνα

Συντάκτης: Flowmagazine,

Influence:

Ο στόχος του flowmagazine.gr είναι να προβάλλει τις θετικές ιδέες, δράσεις και πληροφορίες από την Ελλάδα και τον κόσμο…