Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε βρεθεί σε μικρά ή μεγάλα καθημερινά αδιέξοδα στη ζωή μας, τα οποία δεν …
Coaching: η υγιής καθοδήγηση προς την αυτογνωσία!
Η ζωή είναι ένα ταξίδι αρκετά απαιτητικό, αλλά συναρπαστικό! Ο δρόμος του δεν είναι πάντα ευθύς… μπορεί να συναντήσουμε στροφές. Κάποιες φορές διακλαδώσεις και άλλοτε κόμβους, όπου χρειάζεται υπομονή και σεβασμός για να αποκτήσουμε προτεραιότητα. Ο κύριος οδηγός αυτού του ταξιδιού είμαστε πάντα εμείς.
Είναι πολύ σημαντικό όμως να έχουμε μαζί μας έμπιστους και ισχυρούς συνοδοιπόρους. Και όταν έρθουν οι δύσκολες ανηφόρες και οι απότομες κατηφόρες; Πώς θα συνεχίσουμε; Ποιο κίνητρο θα μας δώσει το έναυσμα να πατήσουμε γκάζι, να κατεβάσουμε ταχύτητα ή να ακολουθήσουμε τη σωστή πινακίδα όταν χαθούμε; Σήμερα, αγαπητοί αναγνώστες, θα συζητήσουμε για την υποστήριξη στην ενίσχυση αυτού του κινήτρου. Έτσι θα καταφέρουμε να προσφέρουμε στον εαυτό μας ένα ευτυχισμένο ταξίδι ζωής.
Θα μιλήσουμε για το «coaching». Μαζί μας βρίσκεται η κ. Εύη Ξυραφά, σύμβουλος προσωπικής ανάπτυξης και εκπαιδεύτρια, που παρέχει υπηρεσίες life, business και career coaching ατομικά και ομαδικά. Έχουμε τη χαρά να συζητήσουμε μαζί αρκετά ερωτήματα και απορίες πάνω στο θέμα του «coaching».
Τι σημαίνει «coaching» και ποιος είναι ο στόχος του;
«Coaching κατά κύριο λόγο σημαίνει καθοδήγηση. Ένας ακόμη όρος που έχει καθιερωθεί είναι η λέξη “προπόνηση”. Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει one-to-one ή ομαδικά, με οργανωμένες μικρές ομάδες ατόμων. Το coaching βασίζεται στη μαιευτική του Σωκράτη. Με ερωτήσεις βοηθάμε το άτομο να ξεκαθαρίσει τι σκέφτεται και τι νιώθει για ποικίλα ζητήματα. Ανάλογα πάνω σε τι είδους θέμα δουλεύουμε, επιδιώκουμε το κάθε άτομο να βρει το στόχο του, να θέσει τα βήματα για την επίτευξή του και ταυτόχρονα να ανακαλύψει και τα εμπόδια που μπορεί να συναντήσει στο δρόμο του».
Ποια είναι τα είδη coaching;
«Στην Αμερική υπάρχουν εκατό διαφορετικές ειδικότητες coaching! Στην Ελλάδα έχουν εξελιχθεί –τα τελευταία χρόνια– συγκεκριμένα είδη coaching, με κυριότερα το life coaching, business coaching, career coaching, relationship coaching και το wellness coaching. Καινούργια είδη που έχουν αναπτυχθεί είναι το health coaching, το diet coaching, το parent coaching και άλλα».
Πώς μπορεί κάποιος να ωφεληθεί από το coaching;
«Πολλά και διαφορετικά είναι τα οφέλη του coaching! Εξαρτώνται φυσικά και από το θέμα πάνω στο οποίο δουλεύουμε. Τα θετικά αποτελέσματα μπορούν να γίνουν πραγματικότητα, αρκεί όμως να είναι αποφασισμένος ο πελάτης. Κατά κύριο λόγο μιλάμε για οφέλη σε επίπεδο αυτογνωσίας: καλλιέργεια αυτοπεποίθησης, αναγνώριση συναισθήματος, έλεγχος αντιδράσεων, διαχείριση άγχους. Επίσης υπάρχουν και συμπεριφορικές αλλαγές π.χ. μαθαίνει ένα άτομο να διεκδικεί, να λέει όχι και να οριοθετεί τους άλλους. Πολλές φορές συμβαίνει και το εξής: μπορεί να έρθει κάποιος για να ασχοληθεί με ένα συγκεκριμένο ζήτημα και στην πορεία, μέσα από την απόκτηση γνώσης και την εξάσκηση, να προκύψουν και άλλα ζητήματα, στα οποία δεν είχε εστιάσει στο παρελθόν».
Σε τι διαφέρει από την ψυχοθεραπεία;
«Μια βασική διαφορά μεταξύ τους είναι ο χρονικός ορίζοντας σε συνδυασμό με τον τρόπο με τον οποίο δουλεύουν. Το coaching κατευθύνεται και είναι στοχευμένο από το τώρα στο μέλλον, ενώ η ψυχοθεραπεία κατευθύνεται από το τώρα στο παρελθόν. Σε σχέση με την ψυχοθεραπεία, το coaching αγγίζει πολύ επιδερμικά τα θέματα του παρελθόντος. Το coaching δεν αφορά παθολογικά θέματα και ζητήματα κλινικής φύσεως, με τα οποία ασχολούνται ψυχίατροι, ψυχολόγοι ή ψυχοθεραπευτές. Επίσης το coaching διαρκεί πιο λίγο συνήθως σε σχέση με την ψυχοθεραπεία, η οποία μπορεί να κρατήσει και χρόνια».
Ποια η δική σας πηγή έμπνευσης για να ασχοληθείτε επαγγελματικά με το coaching;
«Η δική μου πηγή έμπνευσης ξεκίνησε από το μεταπτυχιακό μου το 2003 στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τότε λειτούργησε το πρώτο μεταπτυχιακό στο HR, δηλαδή τη Διοίκηση Ανθρωπίνων Πόρων. Το coaching στην Ελλάδα δεν είναι κάτι καινούργιο. Είναι μια έννοια η οποία υπήρχε πάντα στον εργασιακό τομέα και ιδιαίτερα στο πεδίο της διοίκησης ανθρώπινου δυναμικού. Ουσιαστικά, κάθε προϊστάμενος θα έπρεπε να είναι και coach των υφισταμένων του, δηλαδή να τους καθοδηγεί κατάλληλα ώστε να βελτιώσουν την απόδοσή τους και να πετύχουν τους στόχους τους. Μου άρεσε πολύ όλη αυτή η γνώση που αποκτάς σχετικά με το τι είναι αυτό που επηρεάζει τις συμπεριφορές των ανθρώπων. Αν μάθεις τα κίνητρά τους, μαθαίνεις στη συνέχεια και τι τους επηρεάζει. Όλα αυτά λοιπόν λειτούργησαν ως το πρώτο μου ερέθισμα για να ασχοληθώ επαγγελματικά με το coaching».
Ποιος είναι ο ρόλος ενός coach;
«Ο coach θέτει τις κατάλληλες ερωτήσεις, οι οποίες λειτουργούν ως “χωνί”, θα λέγαμε συμβολικά. Χρησιμοποιεί εργαλεία, όπως τεστ, ερωτηματολόγια και φυσικά διάλογο με τον πελάτη για τη διάγνωση των αναγκών. Ακούει προσεκτικά και ενεργητικά. Ακόμη, παρατηρεί τη γλώσσα του σώματος. Δίνει feedback, λειτουργώντας με αυτόν τον τρόπο ως καθρέφτης που αντανακλά τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις του πελάτη. Ουσιαστικά, ο coach κάνει διαλεκτική κατά τη διάρκεια της συνάντησης, αλλά στη συνέχεια σκέφτεται, σχεδιάζει και βλέπει διορατικά ανάλογα με το θέμα, ώστε να βοηθήσει όσο καλύτερα γίνεται!»
Ποια κριτήρια και γνώσεις είναι απαραίτητο να διαθέτει κάποιος για να ασχοληθεί με το coaching;
«Το τοπίο στην Ελλάδα είναι αρκετά ρευστό, καθώς το coaching δεν είναι κατοχυρωμένο επάγγελμα, με την έννοια του να υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές για να το εξασκήσεις. Δεν απαιτείται συγκεκριμένο προηγούμενο επίπεδο σπουδών. Η άποψή μου όμως είναι ότι απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί ένα πρώτο πτυχίο είτε σε ψυχολογία είτε σε διοίκηση ανθρώπινων πόρων, αν μιλάμε για life coaching, ή διοίκησης επιχειρήσεων ή marketing για το business coaching, ώστε να αποτελέσουν τη βάση των γνώσεων. Μετά από αυτό, μπορεί κανείς να σπουδάσει coaching σε επίπεδο diploma είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, ώστε να αποκτήσει όλες τις απαραίτητες και χρήσιμες δεξιότητες και τεχνικές. Χρειάζεται πολλή προσοχή όσον αφορά την επιλογή της σχολής, φυσικά, και στη συνέχεια απαιτούνται πολλές ώρες εξάσκησης, για να θεωρηθεί κανείς επαγγελματίας».
Ποια είναι τα θέματα τα οποία θέλει να επιλύσει περισσότερο ο κόσμος μέσω του coaching;
«Πολλά και διαφορετικά θέματα! Τα πιο σημαντικά στα οποία θέλουν να εστιάσουν είναι η ενίσχυση της αυτοπεποίθησης, η διαχείριση του άγχους και των αρνητικών συναισθημάτων, η βελτίωση αυτογνωσίας και επικοινωνίας (αν για παράδειγμα κάποιος αντιμετωπίζει δυσαρέσκεια και θυμό στη δουλειά του). Ακόμη, κύρια ζητήματα είναι η οριοθέτηση, η διεκδικητικότητα, θέματα καριέρας –όσον αφορά το σχεδιασμό καριέρας–, προετοιμασία συνεντεύξεων, διοίκηση προσωπικού».
Τι αποτελέσματα έχει μέχρι στιγμής στα άτομα που παρακολουθούν και συμμετέχουν στη δική σας διαδικασία coaching;
«Έχει άμεσα αποτελέσματα! Οι περισσότεροι πελάτες έχουν ορατό όφελος και αποκτούν εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιούν γενικότερα στη ζωή τους. Επειδή διατηρώ επαφή και χρόνια μετά, βλέπω γενικά ότι ευημερούν και ζούνε καλύτερα. Μαθαίνουν να εκφράζουν και να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους. Κάποιος μπορεί να έρχεται συγχυσμένος και να φεύγει χαλαρός. Αυτό στο οποίο στοχεύουμε είναι η ηρεμία, η ανακούφιση και η μεγαλύτερη σιγουριά».
Όλα αυτά τα χρόνια της ενασχόλησής σας με το coaching, τι πιστεύετε ότι σας έχει διδάξει στην προσωπική και επαγγελματική σας πορεία;
«Πάρα πολλά! Μαθαίνω συνεχώς με το coaching, είναι μια ζωντανή σχέση καθώς υπάρχει διάδραση. Μαθαίνω να εκτιμώ αυτά που έχω, βλέποντας πόσες δυσκολίες αντιμετωπίζει ο κόσμος. Επίσης απαιτεί συνεχή μάθηση. Ποτέ δεν σταματά αυτό. Κάθε φορά εμφανίζονται διαφορετικές ανάγκες στις οποίες καλείσαι να ανταποκριθείς.
Είμαι ευγνώμων που έχει ανακαλυφθεί και αναπτύσσεται στην Ελλάδα. Θεωρώ πως τους περισσότερους ανθρώπους τούς βοηθά το coaching. Όπως δεν γίνεται αθλητής χωρίς προπονητή, έτσι πιστεύω ότι όλοι θα ωφελούνταν αν είχαν έναν coach να τους ενθαρρύνει και να τους καθοδηγεί για την επίτευξη των προσωπικών και επαγγλεματικών τους στόχων! Ωστόσο για να σε ωφελήσει το coaching, θα πρέπει να είσαι ο ίδιος δεκτικός στη διαδικασία, ανοιχτός στη μάθηση και αποφασισμένος να φέρεις την αλλαγή στη ζωή σου. Άρα με αυτή την έννοια, καταλαβαίνουμε ότι δεν ταιριάζει σε όλους.
Προσωπικά αισθάνομαι ευλογημένη που κάνω αυτό το επάγγελμα. Σου δίνει ευτυχία! Επίσης κρύβει μέσα του πολύ μεγάλη ευθύνη το να βοηθάς κάποιον να κάνει τη ζωή του καλύτερη».
Ποια θεωρείτε ότι είναι η μαγική λέξη-κλειδί στη φιλοσοφία του coaching;
Αν σύστηνα τη δουλειά μου με δύο λέξεις, θα έλεγα ότι είναι “εκπαίδευση μυαλού”. Για μένα αυτές είναι οι μαγικές λέξεις, αρχικά. Εκπαίδευση του μυαλού ώστε να το ελέγχεις και να το διαχειρίζεσαι.
Δεύτερη μαγική λέξη είναι η αυτογνωσία. Το “γνώθι σαυτόν”. Είναι ο υπέρτατος στόχος στη ζωή. Ακούγεται οξύμωρο, αλλά είναι δύσκολο να γνωρίσεις καλά τον εαυτό σου και ιδιαίτερα αν το κάνεις μόνος σου. Για να χτίσεις αυτογνωσία, είναι απαραίτητο να παίρνεις feedback από άλλους, ώστε να μπορέσεις να δεις το “τυφλό κομμάτι” του εαυτού σου, που δεν μπορείς μόνος σου. Σε αυτό, ιδανικά, μπορεί να σε βοηθήσει ένας ειδικός γιατί μπορεί και είναι αμερόληπτος».
