Καρκίνος Mαστού – Οι λόγοι του ελλιπούς ελέγχου
.jpg)
Στο σχετικό με τον καρκίνο του μαστού ερώτημα«Γιατί ενώ ξέρω τι πρέπει να κάνω για να προστατευτώ, τελικά δεν το κάνω;» προσπαθεί να απαντήσει μέσω του άρθρου της για το flowmagazine.gr η ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια Χριστιάνα Μήτση…
Tα ιατρικά δεδομένα υποστηρίζουν ότι 1 στις 8 γυναίκες θα νοσήσουν από καρκίνο του μαστού σε κάποια φάση της ζωής τους. Οι αιτίες για τον καρκίνο του μαστού δυστυχώς ακόμη δεν έχουν εντοπιστεί αν και μέχρι τώρα έχουν ενοχοποιηθεί κάποιοι παράγοντες που μπορεί να επιβαρύνουν τον οργανισμό, όπως για παράδειγμα το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ, η τεκνοποίηση σε μεγάλη ηλικία, η διατροφή και η μη τήρηση των προληπτικών ελέγχων-εξετάσεων. Η τήρηση των προληπτικών συμπεριφορών αν και δεν μπορεί να εξασφαλίσει ανοσία στη γυναίκα, μιας και ακόμη και η υιοθέτηση των συμπεριφορών υγείας δεν εγγυάται την μη εμφάνιση του καρκίνου του μαστού, μπορεί να εγγυηθεί με ασφάλεια την έγκαιρη διάγνωση.
Έτσι λοιπόν, μια γυναίκα μπορεί να προστατευθεί καλύτερα μέσω της τήρησης των συμπεριφορών υγείας αλλά και μέσω της υιοθέτησης των τυπικών προληπτικών εξετάσεων, που ουσιαστικά οδηγούν στην έγκαιρη διάγνωση της ασθένειας και κατά συνέπεια στην πιθανή ίαση.Ωστόσο, παρά την ενημέρωση για την ασθένεια και τις μεθόδους πρόληψης συχνά οι γυναίκες είτε αποφεύγουν, είτε αμελούν την τήρηση αυτών των προληπτικών εξετάσεων και οι λόγοι γι’ αυτό μπορεί να είναι ποικίλοι. Για παράδειγμα, υπάρχουν κάποιοι σημαντικοί ανασταλτικοί παράγοντες που αποτρέπουν την γυναίκα από την υιοθέτηση των προληπτικών συμπεριφορών και οι οποίοι την καθιστούν μη ενεργή στον έλεγχο της υγείας της.
Αρχικά, ο φόβος του κακού ευρήματος μπορεί να ακινητοποιήσει μια γυναίκα, καθώς η πιθανότητα ύπαρξης μιας κακοήθειας μπορεί να φαίνεται αβάσταχτη. Έτσι αποφεύγει τις συμπεριφορές που μπορεί να τις επιβεβαιώσουν το φόβο της, μειώνοντας τα άγχος για την υγεία της. Δυστυχώς όμως μακροπρόθεσμα η στρατηγική της αποφυγής μπορεί να δυσχεράνει την εξέλιξη, καθώς η έγκαιρη διάγνωση μπορεί να έχει παρεμποδιστεί. Ταυτόχρονα, η αρχική ανυπαρξία συμπτωμάτων αποτελεί έναν πολύ σημαντικό ανασταλτικό παράγοντα, διότι μια γυναίκα δεν κινητοποιείται να υλοποιήσει τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο για το μαστό, εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα τα οποία θα την θορυβήσουν και θα την οδηγήσουν στον γιατρό της, παρά το ότι η έγκαιρη διάγνωση συνήθως επιτυγχάνεται όταν ακόμη τα συμπτώματα δεν έχουν γίνει ορατά. Επίσης, αν και κάθε γυναίκα θεωρεί ότι είναι σημαντικό να φροντίζει για την υγεία της, η έκθεση του σώματος που απαιτείται για την εφαρμογή των συμπεριφορών που οδηγούν στην έγκαιρη διάγνωση, μπορεί πολλές φορές να αποτελεί έναν ισχυρό ανασταλτικό παράγοντα για την ίδια, ενώ τέλος η ύπαρξη συμπτωμάτων ψυχοπαθολογίας, όπως για παράδειγμα οι διαταραχές της διάθεσης και οι αγχώδεις διαταραχές ουσιαστικά μπορούν να παρέμβουν στην εφαρμογή ενός υγιεινού τρόπου ζωής.
Από την άλλη πλευρά, πάντα υπάρχουν παράγοντες που μας κινητοποιούν είτε να αλλάξουμε μια δυσλειτουργική συμπεριφορά, είτε να υιοθετήσουμε μια καινούργια η οποία στην προκειμένη περίπτωση, δεν είναι άλλη από την τήρηση των προληπτικών συμπεριφορών και των τυπικών προληπτικών εξετάσεων. Συγκεκριμένα η προσωπική ευαλωτότητα αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που κινητοποιούν τη γυναίκα να υιοθετήσει συμπεριφορές υγείας και αυτό γιατί εάν θεωρεί ότι είναι εξίσου πιθανό να νοσήσει όπως νοσεί η οποιαδήποτε άλλη γυναίκα και δεν εξαιρεί τον εαυτό της από τα στατιστικά δεδομένα τότε είναι πολύ πιο πιθανό να χρησιμοποιήσει όλα τα επιστημονικά εργαλεία για να προστατεύσει και να θωρακίσει καλύτερα τον οργανισμό της. Ταυτόχρονα, ο καρκίνος του μαστού έχει αναπαρασταθεί ως μια νόσος που ισοδυναμεί με το θάνατο και αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να εμφανίζουν ανησυχία για την εμφάνιση του.
Ωστόσο, μια μέτρια ανησυχία για τον καρκίνο και η εκτίμηση της σοβαρότητας της ασθένειας ως μέτρια, φαίνεται να αυξάνει την συχνότητα των προληπτικών συμπεριφορών. Αντίθετα, η υπερβολική ανησυχία είναι πιθανό να ακινητοποιήσει τη γυναίκα, ενώ μια χαμηλής έντασης ανησυχία δεν της δημιουργεί κίνητρο για υιοθέτηση των προληπτικών συμπεριφορών. Ταυτόχρονα η συστηματικότερη τήρηση των συμπεριφορών υγείας επιτυγχάνεται όταν η γυναίκα θεωρεί ότι η υγεία της εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό, μέσω του υγιεινού τρόπου ζωής και των προληπτικών εξετάσεων, και απ’ ίδια και δεν επαφίεται μόνο στην τύχη ή σε εξωτερικούς παράγοντες τους οποίους η ίδια είναι αδύνατο να ελέγξει.
Η αναγνώριση της ευαλωτότητας, της προσωπικής ευθύνης αλλά και της σοβαρότητας της ασθένειας ουσιαστικά μπορούν να οδηγήσουν στην τήρηση των προληπτικών συμπεριφορών και εξετάσεων για τον καρκίνο του μαστού. Για να αναπτυχθούν οι τρεις αυτοί βασικοί παράγοντες είναι πολύ βασικό να πληρούται η προϋπόθεση της ενημέρωσης για την ασθένεια, για τις μεθόδους έγκαιρης διάγνωσης που δεν είναι άλλες από την κλινική εξέταση, την μαστογραφία και την αυτοεξέταση και για την συχνότητα εμφάνισης της νόσου. Έχοντας αυτές τις πληροφορίες θα είναι πολύ πιο εύκολο για μια γυναίκα να άρει τους ανασταλτικούς παράγοντες πρόληψης, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες έγκαιρης διάγνωσης και κατ΄ επέκταση ίασης σε περίπτωση που βρεθεί αντιμέτωπη με την ασθένεια.
