Αυγό και χοληστερίνη: Τι ισχύει στην πραγματικότητα;
Το αυγό είναι από τα πιο αγαπημένα τρόφιμα μικρών και μεγάλων καθώς αποτελεί τροφή υψηλής βιολογικής αξίας και θεωρείται από τα πλέον πλούσια σε θρεπτικά συστατικά τρόφιμα που μας χαρίζει απλόχερα η φύση. Το αυγό μαζί με το γάλα αποτελούν τις μόνες πλήρεις φυσικές τροφές, δηλαδή εκείνες που περιέχουν όλα τα απαραίτητα συστατικά για μια ισορροπημένη διατροφή.
Διατροφική αξία αυγού
Τα αυγά αποτελούν μια πολύ καλή πηγή μετάλλων και βιταμινών, απαραίτητα για την καλή υγεία και την ανάπτυξη. Είναι πλούσια σε ασβέστιο, φώσφορο, νάτριο, κάλιο, βιταμίνη Α, Β12, φυλλικό οξύ, ενώ περιέχουν σημαντικές ποσότητες σιδήρου. Επίσης, το ασπράδι των αυγών είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε υψηλής βιολογικής αξίας πρωτεΐνη, καθώς περιέχει όλα τα απαραίτητα αμινοξέα, ενώ ο κρόκος περιέχει τα λιπίδια που είναι κυρίως φωσφολιπίδια, ενώ η αναλογία πολυακόρεστων λιπαρών οξέων προς τα κορεσμένα είναι αρκετά υψηλή.
Σύνθεση του λευκώματος (ασπράδι):
Νερό: 85-90%
Πρωτεΐνες (αλβουμίνες): 12%
Λίπος: 0,25%
Τέφρα: 0,6%
Υδατάνθρακες (κυρίως λακτόζη): 0,7%
Μικρές ποσότητες λεκιθίνης, χοληστερόλης, βιταμινών Β και ενζύμων.
Συστατικά κρόκου:
Νερό: 45-51%
Πρωτεΐνες: 16-17%
Λίπος: 31-36%%
Τέφρα: 1,3%
Υδατάνθρακες: 0,2-1,1%
Τι είναι η χοληστερίνη;
Η χοληστερίνη είναι λιπίδιο που συντίθεται κατά το μεγαλύτερο μέρος του στο ήπαρ. Μια συγκεκριμένη ποσότητα είναι απαραίτητη για πολλές λειτουργίες του οργανισμού. Η χοληστερίνη βρίσκεται σε όλα τα κύτταρα και ο οργανισμός μας τη χρησιμοποιεί για να συνθέσει τη βιταμίνη D, ορμόνες, χολικά άλατα.
Όταν η χοληστερίνη στο αίμα είναι πάνω από τα φυσιολογικά όρια, αυξάνεται ο κίνδυνος της αθηροσκλήρωσης, μια κατάσταση η οποία μπορεί να οδηγήσει σε έμφραγμα του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Καλό είναι να γνωρίζουμε ότι οι ουσίες που μεταφέρουν στον οργανισμό τη χοληστερίνη είναι οι λιποπρωτεΐνες.
- Η HDL είναι η καλή λιποπρωτεΐνη, γιατί απομακρύνει τη χοληστερίνη από τα κύτταρα των τοιχωμάτων των αρτηριών προς το συκώτι και έτσι μειώνει τον κίνδυνο των εμφραγμάτων.
- Η LDL είναι η κακή λιποπρωτεΐνη γιατί σχηματίζει λιπαρά εναποθέματα στα κύτταρα των τοιχωμάτων των αρτηριών και δημιουργεί την αθηροσκληρωτική πλάκα.
Παράγοντες που επηρεάζουν το επίπεδο της χοληστερίνης στο αίμα
- Η παχυσαρκία
- Γενετικοί ή κληρονομικοί
- Μειωμένη φυσική δραστηριότητα
Η διατροφή έχει τον κυρίαρχο λόγο στη μείωση ή την αύξηση της χοληστερίνης. Μια πλούσια σε λίπη δίαιτα καθώς και η μεγάλη κατανάλωση ζωικών και γαλακτοκομικών τροφών είναι η κύρια αιτία που τα υψηλά επίπεδα χοληστερίνης είναι τόσο συχνό φαινόμενο. Επομένως, ένας πιο σωστός τρόπος ζωής και μια ισορροπημένη διατροφή βοηθάει στη διατήρησή της σε φυσιολογικά επίπεδα.
Αυγό και χοληστερίνη
Εφόσον είδαμε αναλυτικά το αυγό, την σύστασή του και τη διατροφική του αξία όπως και τη χρήση την χοληστερίνης και τους παράγοντες που την επηρεάζουν στον οργανισμό μας, σε αυτό το σημείο θα προσπαθήσουμε να δούμε αν το αυγό επηρεάζει τη χοληστερίνη και κατ’ επέκταση την υγεία μας.
Η χοληστερίνη που υπάρχει κυρίως στον κρόκο του αυγού ελάχιστα επηρεάζει την ολική χοληστερίνη του οργανισμού. Κατά συνέπεια δεν έχουν κανένα λόγο τουλάχιστον οι υγιείς να περιορίζουν τον αριθμό των αυγών που επιθυμούν να καταναλώσουν.
Η άποψη αυτή στηρίζεται στο γεγονός ότι μόνο το 1/3 της χοληστερίνης που κυκλοφορεί στο αίμα των φυσιολογικών ατόμων προέρχεται από τις τροφές. Η κύρια αιτία αύξησης της χοληστερίνης του αίματος βρίσκεται στο γονιδιακό υπόστρωμα του κάθε ατόμου που καθορίζει τον αριθμό των υποδοχέων της LDL χοληστερίνης.
Το αυγό όμως, εκτός από χοληστερίνη περιέχει και αρκετή ποσότητα λεκιθίνης, ένα λιπίδιο που θεωρείται χοληστερινο-προστατευτικό, η οποία λειτουργεί ως αντίβαρο, με αποτέλεσμα η συμβολή του αυγού στην αύξηση της χοληστερίνης να είναι ελάχιστη.
Ο ιδανικός συνδυασμός είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση αυγού και μιας άλλης πηγής χοληστερίνης, όπως είναι το κρέας. Καλό θα ήταν η κατανάλωσή του να συνοδεύεται με τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες (πχ. μία πλούσια σαλάτα και μία φέτα ψωμί ολικής άλεσης) οι οποίες έχουν την ιδιότητα να δεσμεύουν και να αποβάλλουν την χοληστερίνη.
Με τον τρόπο αυτό παίρνουμε όλα τα θρεπτικά συστατικά του αυγού χωρίς να επηρεάζονται καθόλου τα επίπεδα της χοληστερίνης στο αίμα.
Επιπλέον, πρέπει να γνωρίζουμε ότι τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα έχουν την τάση να μειώνουν τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα. Ένα μέτριο αυγό περίπου 60 γραμμ. περιέχει περίπου 240 mg χοληστερίνης, ενώ περιέχει σε μεγάλη αναλογία ακόρεστα λιπαρά οξέα. Έτσι λοιπόν όχι μόνο είναι ακίνδυνο, αλλά και ταυτόχρονα ευεργετικό για την υγεία.
Σύμφωνα με διάφορες έρευνες που λαμβάνουν χώρα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση αυγών δεν επηρεάζει σημαντικά τα επίπεδα χοληστερίνης στο αίμα. Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονιστεί ότι αυτό συμβαίνει μόνο εφόσον η συνολική διατροφή που ακολουθείται είναι χαμηλή σε λιπαρά.
Επομένως, αυτό που πρέπει να προσέχουμε είναι η διατροφή μας και η μη κατανάλωση κορεσμένου λίπους και όχι η πρόσληψη χοληστερίνης από το αυγό. Έτσι καταλήγουμε πως το «παν μέτρον άριστον» ισχύει και στην περίπτωση της κατανάλωσης του αυγού. Σιγά σιγά και σύμφωνα πάντα με την ιατρική και την επιστήμη αρχίζουμε να καταρρίπτουμε τον μύθο ότι το αυγό επηρεάζει τα επίπεδα της χοληστερίνης.
