Απότομη πτώση στα επίπεδα δημοκρατίας παγκοσμίως και στην Ελλάδα!

“Η δημοκρατία είναι το χειρότερο πολίτευμα, αν εξαιρέσει κανείς όλα τα άλλα που έχουμε δοκιμάσει” λέει ο Ουίνστον Τσόρτσιλ. Πως εξελίσσεται όμως η δημοκρατία στον 21^ο αιώνα;

Η δημοκρατία είναι από τα σημαντικά επιτεύγματα της ανθρώπινης διανόησης και ύπαρξης. Η αρχαία Αθήνα ήταν η πρώτη ολοκληρωτική δημοκρατία που ενθάρρυνε την συμμετοχή όλων των πολιτών στα κοινά και οι αποφάσεις λαμβάνονταν συλλογικά.

Από τότε όμως πολλά έχουν αλλάξει και το δημοκρατικό πολίτευμα πέρασε από αρκετά εξελικτικά στάδια ώστε να προσαρμοστεί στον σύγχρονο δυτικό πολιτισμό. Οι τελευταίες ενδείξεις όμως για την εξάπλωση της δημοκρατίας στον κόσμο είναι το λιγότερο ανησυχητικές.

Το V–Dem

Το πρόγραμμα V–Dem είναι μια έρευνα η οποία συντελέστηκε από το ινστιτούτο πολιτικών επιστημών του Gothenburg University και ενέπλεξε 4000 μαθητές από 180 διαφορετικές χώρες του κόσμου για να γίνουν οι μετρήσεις. Χωρίζεται σε 3 τομείς οι οποίοι μελετούν την εξέλιξη της δημοκρατίας παγκοσμίως.

Το πρώτο επίπεδο μετρά την πρόοδο τα τελευταία 45 χρόνια. Το δεύτερο επίπεδο προσφέρει αναλύσεις πληθυσμών και γεωγραφικών δεδομένων των χωρών αυτών, ενώ το τρίτο επίπεδο μελετά αυστηρά τα απολυταρχικά καθεστώτα και τους τρόπους με τους οποίους εδραιώνουν την κυριαρχία τους μέσα στην εδαφική τους επικράτεια, καθώς επίσης και τους τρόπους που χρησιμοποιούν για την συντηρήσουν.

Η έρευνα χωρίζει τις χώρες του κόσμου σε 4 κατηγορίες ανάλογα με τις ελευθερίες τις οποίες απολαμβάνουν οι κάτοικοί τους. Αυτές είναι οι εξής:

1. Κλειστή απολυταρχική δικτατορία: Στην οποία δεν υπάρχουν εκλογές, ούτε άλλα κόμματα να ανταγωνιστούν το καθεστώς και οι πολιτικές και νομοθετικές εξουσίες συγκεντρώνονται στα χέρια ενός ατόμου. Δεν υπάρχει καμία ελευθερία του τύπου και η λογοκρισία είναι καθημερινό φαινόμενο.

2. Εκλογική απολυταρχία: Σε αυτό το πολίτευμα έχουμε εκλογές με άλλα κόμματα, αλλά οι εκλογές δεν είναι δίκαιες και συχνά παρατηρείται νοθεία και αλλοίωση των αποτελεσμάτων. Δεν υπάρχει ελευθερία έκφρασης του λόγου.

3. Εκλογική Δημοκρατία: Σε αυτό το πολίτευμα οι εκλογές είναι δίκαιες και ελεύθερες, η συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία είναι αρκετά μεγάλη και ικανοποιητική, ενώ δεν υπάρχει περιορισμός στην ελευθερία έκφρασης του λόγου και την ένωση των πολιτών σε σωματεία για την προστασία των δικαιωμάτων τους.

4. Φιλελεύθερη δημοκρατία: Συναντώνται όλα τα τυπικά χαρακτηριστικά μιας δημοκρατίας όπου όλοι είναι ίσοι απέναντι στον νόμο και ο νόμος υπάρχει για να ισχυροποιεί και να προστατεύει τους πολίτες και να περιορίζει την δύναμη των πολιτικών στελεχών.

Τα αποτελέσματα και οι μετρήσεις

Οι μετρήσεις δείχνουν ότι οποιαδήποτε βελτίωση έγινε τα προηγούμενα 35 χρόνια έχει πλέον εξαλειφθεί. Επιστρέφουμε σε επίπεδα δημοκρατίας τα οποία είχαμε να συναντήσουμε από το 1986. Συγκεριμένα το 72% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει κάτω από απολυταρχικές συνθήκες και υφίσταται έντονη καταπίεση. Οι περιοχές της Ανατολικής Ευρώπης, της Ασίας και της Λ. Αμερικής είναι αυτές οι οποίες περισσότερο από οποιεσδήποτε άλλες χώρες βρίσκονται στα επίπεδα του ψυχρού πολέμου.

Οι μεγάλες αλλαγές είναι ότι σε 35 χώρες του κόσμου καταργήθηκαν ατομικές ελευθερίες έναντι 7 την περασμένη δεκαετία. Ανάμεσα στις χώρες με την πιο απότομη πτώση σε επίπεδα δημοκρατίας ανήκει ο Μαυρίκιος, η Αρμενία, η Πολωνία, η Βραζιλία και η Ελλάδα.

Στόχος των δικτατόρων

Οι περισσότεροι δικτάτορες πλέον επιχειρούν να μειώσουν την επαφή του κόσμου με τον έξω κόσμο και την ελεύθερη διακίνηση και μεταβίβαση απόψεων από άτομο σε άτομο. Έτσι λοιπόν στο στόχαστρό τους βρίσκονται ο τύπος και η απρόσκοπτη έκφρασή του, καθώς επίσης και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και ενημέρωσης. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της νοοτροπίας αποτελεί η Κίνα και η Ρωσία – δύο από τις πλέον απολυταρχικές χώρες.

Στη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν ειδικά κατά την περίοδο του Ρωσο-Ουκρανικού πολέμου έκλεισαν και λογοκρίθηκαν περισσότερες από 9000 ιστοσελίδες, ενώ απαγορεύτηκε η προβολή καναλιών όπως το BBC, το Deutsche Welle, το Radio Liberty και πολλά άλλα. Αντίστοιχα στην κομμουνιστική Κίνα όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι παρακολουθούμενα από το κράτος και προβάλλουν μόνο συγκεκριμένου τύπου μηνύματα, τα οποία καθορίζονται από κυβερνητικές αρχές. Επιπλέον οι εκλογές είναι περιορισμένες, μια και ο ψηφοφόρος έχει να επιλέξει από υποψήφιους οι οποίοι ανήκουν στο ίδιο κόμμα.

Επιπλέον ένας ακόμα στόχος είναι οι μαζικές κινητοποιήσεις των ανθρώπων και οι ομαδικές διαμαρτυρίες. Στη Ρωσία την περίοδο του Ρωσο-Ουκρανικού πολέμου οποιαδήποτε μαζική διαμαρτυρία έγινε με σκοπό την ειρήνη και την μη εμπλοκή της Ρωσίας σε μια τέτοια εμπόλεμη σύρραξη, κατέληξε σε βίαιη καταστολή. Η Ρωσία αποτελεί ένα μόνο παράδειγμα αυτής της πρακτικής, την οποία ενστερνίζονται και ακολουθούν άλλες 30 χώρες.

Οι κυριότεροι παράγοντες αλλαγής ενός απολυταρχικού καθεστώτος σε δημοκρατικό είναι η μαζική συμμετοχή και η κινητοποίηση του κόσμου, η διαμόρφωση νομικού πλαισίου που να ενισχύει τους πολίτες, η ύπαρξη ενοποιημένης άμυνας και έπειτα η διεξαγωγή εκλογών και η ύπαρξη διεθνούς υποστήριξης.

Οικονομική σκοπιά

Ένα ακόμα αρνητικό είναι ότι τα απολυταρχικά καθεστώτα θωρακίζονται πλέον και γίνονται όλο και περισσότερο αυτάρκη. Αυτό είναι αρνητικό διότι δεν μπορεί να υπάρχει κάποια βαλβίδα πίεσης από τις δημοκρατικές δυνάμεις, σε απάνθρωπες και απεχθείς θηριωδίες, τις οποίες μπορεί να διαπράξουν έναντι των πολιτών τους.

Επιπλέον αρχίζουν οι δημοκρατικές δυνάμεις να γίνονται όλο και λιγότερο αυτάρκεις μεταξύ τους και να χρειάζονται πόρους από τις χώρες οι οποίες κρατούνται από μονάρχες. Επιπλέον το ΑΕΠ τους αυξάνεται στο 46% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ το 47% του παγκόσμιου εμπορίου ανήκει στις χώρες του δημοκρατικού τόξου. Αυτό μεταφράζεται σε πολλά χρήματα τα οποία διατίθενται στην επιβολή της δύναμης και της εξουσίας τους, καθώς επίσης και στην βίαιη καταστολή εξεγέρσεων.

Η δημοκρατία στην Ελλάδα μας

Σύμφωνα με την έρευνα, η Ελλάδα μας έπεσε μια ολόκληρη βαθμίδα στην κλίμακα δημοκρατικότητας από την φιλελεύθερη δημοκρατία στην εκλεγόμενη δημοκρατία. Η μελέτη αναφέρει ότι η δικαστική και νομοθετική εξουσία δεν λειτουργεί με τον σωστό τρόπο και δεν προστατεύει αποτελεσματικά τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Επιπλέον το σκάνδαλο με τις υποκλοπές και τις παρακολουθήσεις λειτουργεί αρνητικά στην βαθμολογία μας, όπως επίσης και η έντονη κριτική και λογοκρισία που υφίστανται οι δημοσιογράφοι μας και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Είναι γεγονός ότι αρκετοί δημοσιογράφοι δέχονται επίθεση για την έκφραση των απόψεων και των πιστεύω τους.

Εντούτοις όλα αυτά συμβαίνουν σε διάστημα των τελευταίων 3 χρόνων και όχι σε επίπεδο δεκαετίας. Αυτό ίσως να είναι ενθαρρυντικό, μια και δεν γνωρίζουμε ποιο μπορεί να είναι το αποτέλεσμα στο μέλλον.

Συντάκτης: Αθανάσιος Χριστόπουλος, Πλαστικός Χειρουργός

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr