Απώλεια ακοής στους νέους: Αίτια, συμπτώματα και μέτρα πρόληψης

Κανονικά, η βαρηκοΐα αποτελεί ένα φυσιολογικό προοδευτικό σύμπτωμα της διαδικασίας γήρανσης. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς παρατηρούν νέους ανθρώπους με γερασμένα αφτιά. Η πρόωρη απώλεια ακοής στους νέους οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, εκδηλώνεται με συγκεκριμένα συμπτώματα, αλλά μπορεί να προληφθεί.

Αίτια

Περά από τα γενικότερα προβλήματα ηχορύπανσης στα αστικά κέντρα, η πρόωρη απώλεια της ακουστικής ικανότητας, που παρατηρείται στους νέους με αυξανόμενο ρυθμό τα τελευταία χρόνια, έχει τις ρίζες της στις ιδιαίτερες συνήθειες της ηλικιακής αυτής ομάδας.

Για την πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση έχουν ενοχοποιηθεί κυρίως τα ακουστικά των διαφορών κινητών συσκευών, που προσφέρουν τη δυνατότητα να ακούει κανείς μουσική όπου επιθυμεί. Από την εποχή που πρωτοεμφανίστηκαν τα walkman ως σήμερα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Η σχετική τεχνολογία έχει αναπτυχθεί ραγδαία, παρέχοντας τη δυνατότητα στον καθένα να έχει παντού μαζί του την αγαπημένη του μουσική. Οι νέοι, ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με τις τεχνολογικές εξελίξεις, χρησιμοποιούν φορητές συσκευές αναπαραγωγής μουσικής για μεγάλα χρονικά διαστήματα και στη διάρκεια διαφόρων δραστηριοτήτων. Είναι συνήθης η εικόνα νέων παιδιών να ακούνε μουσική με ακουστικά την ώρα που βρίσκονται στο μετρό, όσο αθλούνται, ακόμη και κατά τη διάρκεια της μελέτης τους.

Η παρατεταμένη χρήση, που μπορεί να φθάσει σε πολλές ώρες καθημερινά, συνοδεύεται συχνά και από υψηλή ένταση. Τα Εθνικά Ακουστικά Εργαστήρια της Αυστραλίας διεξήγαγαν έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας έδειξαν ότι το 25% των χρηστών κινητών συσκευών μουσικής ρυθμίζουν την ένταση του ήχου στα ακουστικά τους σε υψηλότερο από το ασφαλές για την ακοή επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό τα ακουστικά νεύρα τραυματίζονται και η πολύωρη έκθεσή τους σε ήχο υψηλής έντασης δεν τους επιτρέπει να αναπαυθούν επαρκώς και να ανακάμψουν.

Συμπτώματα

Συνήθως οι ηχητικοί τραυματισμοί στους νέους δεν γίνονται αμέσως αντιληπτοί ή δεν τους δίνεται η δέουσα προσοχή, διότι η απώλεια μέρους της ακοής είναι συνδεδεμένη με τη γήρανση και, επομένως, θεωρείται ότι αφορά αποκλειστικά τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας.

Επιπλέον, η απώλεια ακοής περνά απαρατήρητη λόγω της σταδιακής εμφάνισής της: Ο βαρήκοος αντιλαμβάνεται το πρόβλημά του περίπου τρία χρόνια μετά τα πρώτα συμπτώματα, όταν αρχίζει να αντιμετωπίζει έντονα προβλήματα επικοινωνίας με το περιβάλλον του.

Η τραυματική βαρηκοΐα, μια προσωρινή απώλεια ακοής, μπορεί να αναπτυχθεί μέχρι τα εξωτερικά ακουστικά κύτταρα να ανακάμψουν με την ησυχία του νυκτερινού ύπνου. Το σύμπτωμα αυτό είναι συχνά το πρώτο που εμφανίζεται σε άτομα που εκτίθενται σε θόρυβο, παρά το γεγονός ότι δεν μπορούν να εκτιμήσουν τη σημασία του.

Άλλο σύμπτωμα απώλειας ακοής είναι η δυσκολία του ατόμου να ακούσει ήχους υψηλής συχνότητας όπως πουλιά, τριζόνια και κουδούνια. Το ανθρώπινο ακουστικό φάσμα κινείται κατά μέσο όρο μεταξύ 20Hz και 20kHz.

Οι συχνότητες που μπορεί να «πιάσει» το ανθρώπινο αφτί διαφέρουν όσο το άτομο μεγαλώνει και τα τριχοειδή κύτταρα στο αφτί χάνονται σταδιακά. Είναι, άλλωστε, από τα λίγα μέρη του ανθρώπινου σώματος όπου τα κύτταρα δεν αναγεννιούνται. Τα τριχοειδή κύτταρα «πιάνουν» πρώτα τις πιο υψηλές συχνότητες· όσο καταστρέφονται, τόσο μικρότερο γίνεται το φάσμα που ακούει το άτομο. Γι’ αυτόν τον λόγο οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι, που έχουν εκτεθεί περισσότερα χρόνια σε θορύβους στο περιβάλλον τους και έχουν χάσει περισσότερα τριχοειδή κύτταρα, έχουν μεγαλύτερα προβλήματα στις υψηλές συχνότητες.

Ποιες συχνότητες «πιάνει» η ακοή σας; Κάντε το τεστ!

Οι εμβοές (βουητό) αποτελούν και αυτές ανησυχητικό σύμπτωμα, ενδεικτικό ότι έχει επέλθει ακουστική βλάβη. Αν μετά την έκθεση σε ήχους υψηλής έντασης ή την ακρόαση δυνατών ήχων για μεγάλο χρονικό διάστημα, τα αφτιά βουΐζουν, αυτό είναι σημάδι ότι τα ακουστικά νεύρα έχουν υποφέρει λόγω υπερβολικής έντασης του ηχητικού γεγονότος. Η ξεκούραση σε ἠσυχο περιβάλλον επιτρέπει στα νεύρα να ανακάμψουν, οπότε οι εμβοές παύουν. Ωστόσο, η συχνή επανάληψη τέτοιων επεισοδίων οδηγεί βαθμιαία σε ανεπανόρθωτες ακουστικές βλάβες.

Πρόληψη

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η συνολική έκθεση σε ήχο (συνδυασμός διάρκειας και έντασης) αποτελεί βασικό παράγοντα κινδύνου βαρηκοΐας. Ειδικά οι νέοι μπορούν να προλάβουν τις πρόωρες βλάβες στην ακοή τους λαμβάνοντας τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα:

• Τήρηση απόστασης από πηγές ήχου μεγάλης έντασης, π.χ. μεγάφωνα.

• Χρήση ακουστικών κεφαλής αντί για ακουστικά «ψείρες» που τοποθετούνται μέσα στον ακουστικό πόρο και βρίσκονται πολύ κοντά στον τυμπανικό υμένα.

• Μείωση της ηχητικής έντασης στα ακουστικά. Έχει υπολογιστεί ότι η ρύθμιση της έντασης στο 60% του μέγιστου δυνατού επιπέδου για μία περίπου ώρα την ημέρα είναι ασφαλής για την ακοή.

• Χρήση ωτοασπίδων ή ακουστικών καταστολής θορύβου κατά την πολύωρη έκθεση σε δυνατούς ήχους.

• Παρεμβολή παύσεων κατά την ακρόαση δυνατών ήχων.

• Επαρκής ξεκούραση της ακοής μετά από πολύωρη ακρόαση δυνατών ήχων.

Σε περίπτωση που παρατηρήσουν ένα ή περισσότερα από τα προαναφερθέντα συμπτώματα, συστήνεται να απευθυνθούν το συντομότερο σε ειδικό γιατρό ωτορινολαρυγγολόγο, ώστε να γίνει έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του προβλήματος.

Συντάκτης: Flowmagazine,

Influence:

Ο στόχος του flowmagazine.gr είναι να προβάλλει τις θετικές ιδέες, δράσεις και πληροφορίες από την Ελλάδα και τον κόσμο…