Το 2024 ήταν γεμάτο με σημαντικά επιτεύγματα: ιατρικές ανακαλύψεις που έμοιαζαν «εξωπραγματικές», είδη που σώθηκαν από την εξαφάνιση, η ενέργεια …
Από τους ξηρούς καρπούς μέχρι τα φύκια: Τα “αρνητικά σε άνθρακα” τρόφιμα που βοηθούν στην αντιστροφή της κλιματικής αλλαγής
Η κατανάλωση τροφίμων με χαμηλό αποτύπωμα άνθρακα συμβάλλει στη μείωση των εκπομπών. Ορισμένα τρόφιμα, όμως, απορροφούν περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα (CO2) από την ατμόσφαιρα απ’ όσο εκπέμπουν, αφήνοντας το κλίμα σε καλύτερη κατάσταση.
Η σημασία της διατροφής στο αποτύπωμα άνθρακα
Η παραγωγή τροφίμων ευθύνεται για περίπου το ένα τέταρτο των ανθρωπογενών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Αυτές οι εκπομπές προέρχονται από διάφορες πηγές, όπως τα καύσιμα για τα τρακτέρ, η κατασκευή λιπασμάτων και τα βακτήρια στο πεπτικό σύστημα των αγελάδων. Ωστόσο, υπάρχουν τρόφιμα που όχι μόνο δεν επιβαρύνουν το κλίμα, αλλά αφαιρούν CO2 από την ατμόσφαιρα, συμβάλλοντας στην αποκατάσταση των οικοσυστημάτων.
Πώς ορισμένα τρόφιμα γίνονται “αρνητικά σε άνθρακα“
Όταν τα φυτά μεγαλώνουν, απορροφούν CO2 από τον αέρα. Ωστόσο, όταν αυτά καταναλώνονται από ανθρώπους ή ζώα, το CO2 απελευθερώνεται και πάλι στην ατμόσφαιρα. Για να μειώσουμε τον άνθρακα στην ατμόσφαιρα, χρειάζεται να αποθηκεύεται μόνιμα σε μέρη όπως οι ωκεανοί, τα εδάφη ή τα δέντρα. Ορισμένα τρόφιμα και πρακτικές παραγωγής το πετυχαίνουν αυτό.
Φύκια (Kelp): Μια φυσική λύση
Καθώς τα φύκια μεγαλώνουν, απορροφούν CO2. Μερικά τμήματά τους αποσπώνται και βυθίζονται στον ωκεανό, αποθηκεύοντας έτσι άνθρακα στο βυθό. Για να είναι τα τρόφιμα από φύκια αρνητικά σε άνθρακα, η αλυσίδα παραγωγής πρέπει να είναι πολύ αποδοτική, με ελάχιστες μεταφορές, συσκευασία και επεξεργασία.
Η αγορά φυκιών μπορεί να ενθαρρύνει την αποκατάσταση κατεστραμμένων δασών φυκιών, προσφέροντας περιβαλλοντικά οφέλη πέρα από τη μείωση της κλιματικής αλλαγής.
Βακτηριακά προϊόντα: Καταναλώνοντας μεθάνιο
Ορισμένα βακτήρια καταναλώνουν μεθάνιο, ένα αέριο θερμοκηπίου 30 φορές πιο ισχυρό από το CO2. Όταν τα καταναλώνουμε, μετατρέπουμε το μεθάνιο σε CO2, μειώνοντας το συνολικό αποτύπωμα. Τα βακτήρια αυτά μπορούν να αναπτυχθούν χρησιμοποιώντας θρεπτικά συστατικά από απόβλητα τροφίμων ή κοπριά ζώων.
Προϊόντα όπως πρωτεϊνικές σκόνες ή υποκατάστατα κρέατος από αυτά τα βακτήρια είναι πιθανότατα αρνητικά σε άνθρακα, αν και δεν είναι ακόμα διαθέσιμα σε ευρεία κλίμακα.
Μύρτιλλα, κράνα και σέλινο: Καλλιέργειες σε υγροτόπους
Σε υγροτόπους τύρφης, το οργανικό άνθρακα αποθηκεύεται γρηγορότερα από ό,τι αποσυντίθεται. Προϊόντα όπως μύρτιλλα, κράνα και σέλινο, που καλλιεργούνται σε τέτοια εδάφη, έχουν τη δυνατότητα να είναι αρνητικά σε άνθρακα. Ωστόσο, συχνά καταναλώνουν πολλή ενέργεια λόγω συσκευασίας και μεταφορών, καθιστώντας αυτά τα προϊόντα σπάνια και δύσκολο να βρεθούν.
Ξηροί καρποί, ελιές και εσπεριδοειδή: Φυτεύοντας δέντρα σε γεωργικές εκτάσεις
Η φύτευση δέντρων σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις συμβάλλει στην αποθήκευση άνθρακα. Τα προϊόντα από ξηρούς καρπούς, όπως τα αμύγδαλα και τα φιστίκια, αφαιρούν περίπου 1,3 κιλά CO2 ανά κιλό προϊόντος. Αν τα δέντρα αυτά χρησιμοποιηθούν για μακροχρόνια προϊόντα, όπως ξυλεία, ο άνθρακας αποθηκεύεται για ακόμα μεγαλύτερες περιόδους.
Αναγεννητική γεωργία: Μια νέα προσέγγιση
Πρακτικές όπως η μη όργωση του εδάφους και η φύτευση φρακτών μπορούν να αυξήσουν την αποθήκευση άνθρακα στο έδαφος και τη βλάστηση. Για παράδειγμα, εταιρείες όπως η Wildfarmed αναφέρουν αποθηκεύσεις έως και 1,5 κιλών CO2 ανά κιλό σιταριού.
Ωστόσο, για τρόφιμα με υψηλές εκπομπές, όπως το βόειο κρέας, οι πρακτικές αυτές δύσκολα μπορούν να πετύχουν αρνητικότητα σε άνθρακα.
Η ανάγκη για ετικέτες άνθρακα
Η αναγνώριση τροφίμων αρνητικών σε άνθρακα είναι δύσκολη σήμερα. Ωστόσο, προγράμματα όπως η μέτρηση εκπομπών σε αγροκτήματα στη Νέα Ζηλανδία και οι ετικέτες άνθρακα στη Γαλλία βοηθούν να διευκολυνθεί η διαδικασία.
Η σημασία των τροφίμων με χαμηλή χρήση γης
Η μείωση της κατανάλωσης κρέατος και γαλακτοκομικών και η αντικατάστασή τους με φυτικά προϊόντα, όπως φασόλια ή τόφου, μπορεί να ελευθερώσει δισεκατομμύρια εκτάρια γης για αναδάσωση, απορροφώντας CO2 από την ατμόσφαιρα.
Η μετάβαση σε μια διατροφή βασισμένη σε τρόφιμα αρνητικά σε άνθρακα είναι ένα σημαντικό βήμα για την προστασία του πλανήτη μας. Με την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και την ενημέρωση των καταναλωτών, μπορούμε να συμβάλουμε στη δημιουργία ενός βιώσιμου μέλλοντος για τις επόμενες γενιές.
Μετάφραση-Επιμέλεια από το πρωτότυπο: Σιαφίλιου Θεοδώρα
