Υπάρχουν παράγοντες που κατευθύνουν την όρεξη μας για φαγητό και είναι ικανοί να καθορίσουν αρνητικά την κατανάλωση πολλών θερμίδων. Η …
Ανεξήγητη αύξηση βάρους: Τι κρύβεται πίσω από τα επιπλέον κιλά
Ποιες είναι οι «κρυφές» αιτίες που μπορεί να σαμποτάρουν τις προσπάθειές σας για σταθερό βάρος.
Παίρνετε βάρος χωρίς να έχετε αλλάξει τη διατροφή ή τη φυσική σας δραστηριότητα; Πέρα από τις προφανείς αιτίες, όπως η υπερφαγία ή η έλλειψη άσκησης, υπάρχουν λιγότερο γνωστοί, αλλά εξίσου σημαντικοί παράγοντες — από ορμονικές αλλαγές και προβλήματα ύπνου, μέχρι συγκεκριμένα φάρμακα και χρόνιο άγχος.
Αιτίες που σχετίζονται με την ηλικία
Καθώς μεγαλώνουμε, συμβαίνουν φυσιολογικές αλλαγές που μπορούν να επηρεάσουν το βάρος. Η σημαντικότερη από αυτές είναι η απώλεια μυϊκής μάζας. Από τη μέση ηλικία και μετά, χάνουμε περίπου 1% μυϊκής μάζας κάθε χρόνο, κάτι που επηρεάζει τη δύναμη και τον μεταβολισμό μας (δηλαδή πόσο γρήγορα καίμε θερμίδες).
Άλλες αλλαγές που σχετίζονται με την ηλικία και μπορεί να επηρεάσουν το βάρος περιλαμβάνουν:
Χρόνιο άγχος
Καθώς γερνάμε, γίνεται πιο δύσκολο να διαχειριστούμε το άγχος. Και αν είστε διαρκώς σε κατάσταση στρες, μπορεί να έχετε σταθερά υψηλά επίπεδα της ορμόνης κορτιζόλης. Μία από τις λειτουργίες της κορτιζόλης είναι να βοηθά τον οργανισμό να αναπληρώνει τα αποθέματα ενέργειας. Σε κάποιους ανθρώπους, αυτό μπορεί να προωθήσει έμμεσα την αύξηση βάρους, αυξάνοντας την όρεξη (αφού ο οργανισμός νομίζει ότι χρειάζεται ενέργεια) και ενισχύοντας την αποθήκευση της αχρησιμοποίητης ενέργειας ως λίπος.
Κακός ύπνος
Η ηλικία επηρεάζει την ικανότητά μας να κοιμόμαστε καλά. Ο ελλιπής ύπνος συνδέεται με:
- υψηλότερα επίπεδα ορμονών που μας κάνουν να πεινάμε
- χαμηλότερα επίπεδα ορμονών που μας κάνουν να αισθανόμαστε κορεσμό
- υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης
Ορμονικές αλλαγές
Άνδρες και γυναίκες βιώνουν μειώσεις συγκεκριμένων σεξουαλικών ορμονών καθώς μεγαλώνουν.
- Στις γυναίκες, τα χαμηλά επίπεδα οιστρογόνων συνδέονται με προβλήματα ύπνου και αυξημένο σωματικό λίπος.
- Στους άνδρες, τα χαμηλότερα επίπεδα τεστοστερόνης σχετίζονται με μείωση της μυϊκής μάζας.
Υποκείμενα νοσήματα
Η αύξηση βάρους, ειδικά αν είναι πρόσφατη, μπορεί να αποτελεί ένδειξη κάποιου προβλήματος υγείας. Για παράδειγμα, άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια μπορεί να παρουσιάσουν αύξηση βάρους λόγω κατακράτησης υγρών — κάτι που μπορεί να εμφανιστεί ως πρήξιμο στα πόδια, στους αστραγάλους, στα κάτω άκρα ή στην κοιλιά. Άλλα νοσήματα που σχετίζονται με αύξηση βάρους:
- Διαβήτης
- Ορισμένες νεφρικές παθήσεις
- Άπνοια ύπνου (διακοπές στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου)
- Προβλήματα με τον θυρεοειδή
Παρενέργειες φαρμάκων
Η τακτική χρήση ορισμένων φαρμάκων μπορεί να προκαλέσει αύξηση βάρους.
Κάποια φάρμακα, όπως η πρεδνιζόνη, μπορεί να προκαλέσουν κατακράτηση υγρών και αύξηση του σωματικού βάρους.
Πολλά φάρμακα επηρεάζουν επίσης χημικές ουσίες του εγκεφάλου που ρυθμίζουν την όρεξη, κάνοντάς μας πιο πεινασμένους απ’ το συνηθισμένο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση τροφής και αύξηση βάρους.
Νυχτερινή κατανάλωση φαγητού
Ορισμένα στοιχεία υποδηλώνουν ότι η κατανάλωση φαγητού αργά το βράδυ μπορεί να:
- μας κάνει πιο πεινασμένους κατά τη διάρκεια της ημέρας
- επιβραδύνει τον μεταβολισμό
- αυξήσει το σωματικό λίπος
Δείτε ακόμα: 3 τρόποι να καταπολεμήσεις το ανούσιο τσιμπολόγημα
Μικροβίωμα του εντέρου
Ο πληθυσμός μικροβίων που ζει στο έντερό μας (το μικροβίωμα) είναι μια άλλη ύποπτη αιτία. Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις από μελέτες σε ζώα ότι το μικροβίωμα επηρεάζει την όρεξη, τον μεταβολισμό, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και την αποθήκευση λίπους. Στους ανθρώπους, τα στοιχεία είναι λιγότερο σαφή.
Δείτε ακόμα: Η Υγεία του Εντέρου: Το Αόρατο Κλειδί για Ολική Ευεξία
Τι πρέπει να κάνετε
Οποιαδήποτε πρόσφατη ή υπερβολική αύξηση βάρους απαιτεί επίσκεψη στον γιατρό. Εκείνος μπορεί να αναζητήσει πιθανά υποκείμενα προβλήματα υγείας και να εξετάσει αν τα φάρμακά σας επηρεάζουν το βάρος. Ο έλεγχος αυτών των δύο παραγόντων είναι ουσιώδης.
Επιπλέον, μπορεί να είναι χρήσιμο να συμβουλευτείτε έναν διατροφολόγο, ώστε να προσδιορίσετε τη σωστή θερμιδική πρόσληψη για τις τρέχουσες ανάγκες σας.
Πέρα από αυτά ο καλύτερος τρόπος για να ελέγχετε το βάρος καθώς μεγαλώνετε είναι η καθαρή και υγιεινή ζωή:
- Υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, όσπρια, μικρές ποσότητες ολικής άλεσης και αμυλούχων λαχανικών
- Επαρκής πρόσληψη άπαχης πρωτεΐνης για διατήρηση της μυϊκής μάζας
- Αποφυγή κατανάλωσης τροφής αργά το βράδυ
- 7 έως 9 ώρες ύπνου καθημερινά
- Καθημερινή ζωηρή άσκηση για τουλάχιστον 20 λεπτά
- Προπόνηση ενδυνάμωσης τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα
Μετάφραση-Επιμέλεια από το πρωτότυπο: Ταναμπάση Χριστίνα
