Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής με απλά λόγια
Τα ανευρύσματα είναι διογκώσεις που παρουσιάζονται σε αποδυναμωμένες περιοχές του αρτηριακού τοιχώματος. Τα πιο συχνά και παράλληλα επικίνδυνα εξ αυτών είναι στην αορτή, την κύρια αρτηρία που παρέχει πλούσιο σε οξυγόνο αίμα από την καρδιά μέσω των κλάδων της σε όλο το σώμα.
Η πλειοψηφία των ανευρυσμάτων παρουσιάζονται στην κοιλιακή περιοχή κάτω από το διάφραγμα. Προκαλούνται από μία χαλάρωση του αορτικού τοιχώματος. Όταν μια συγκεκριμένη περιοχή της αορτής μεγαλώνει περισσότερο από το 50% του φυσιολογικού της μεγέθους ή πάνω από 3 εκατοστά, θεωρείται ως ανεύρυσμα κοιλιακής αορτής (ΑΚΑ).
Όπως ένα μπαλόνι, η αποδυναμωμένη αορτή αυξάνεται σιγά σιγά λόγω της εσωτερικής πίεσης του αίματος, αλλά όσο μεγαλώνει τόσο πιο γρήγορα αυξάνεται σε διάμετρο μέχρι τελικά τη ρήξη. Η θνητότητα από τα ραγέντα ανευρύσματα είναι 50-90%, και αυτοί που επιβιώνουν έχουν συχνά σοβαρές επιπλοκές. Με την σύγχρονη γήρανση του πληθυσμού, η συχνότητα του ΑΚΑ έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία 40 έτη. Τα περισσότερα περιστατικά αφορούν άνδρες άνω των 65 ετών, όπου τα ανευρύσματα είναι 4 φορές συχνότερα απ’ ότι στις γυναίκες.
ΑΙΤΙΑ
Τα ανευρύσματα της κοιλιακής αορτής προκαλούνται κυρίως από τη βλάβη του αρτηριακού τοιχώματος. Πολλοί είναι οι παράγοντες που προκαλούν φλεγμονή στο αορτικό τοίχωμα (συμπεριλαμβανομένης και της αυξημένης αρτηριακής πίεσης). Η φλεγμονή προκαλεί διάσπαση του ιστού και αποδυνάμωση του αρτηριακού τοιχώματος, οδηγώντας στη μεγέθυνσή του σαν μπαλόνι.
Αν η αρτηριακή πίεση δεν ελεγχθεί, θα συνεχίσει να αποδυναμώνει το τοίχωμα και το ανεύρυσμα θα συνεχίσει να μεγαλώνει. Τελικά το αρτηριακό τοίχωμα θα σπάσει, προκαλώντας μία κατάσταση επείγουσα και φυσικά απειλητική για τη ζωή.
Τα βασικά αίτια του ΑΚΑ περιλαμβάνουν:
- Αρτηριακή Υπέρταση
- Κάπνισμα
- αυξημένη χοληστερίνη
Βασικοί παράγοντες κινδύνου για ΑΚΑ:
- Άρρεν
- Ηλικία >60 ετών
- Αυξημένη χοληστερίνη
- Κάπνισμα
- Αρτηριακή υπέρταση
- Οικογενειακό ιστορικό ανευρύσματος
Υπολογίζεται ότι στην Αμερική από τα 1.5 εκατομμύρια ασθενών με ΑΚΑ μόλις οι 200.000 έχουν διαγνωστεί. Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα μικρά ανευρύσματα δεν προκαλούν συμπτώματα.
Ανησυχητικά συμπτώματα
Τα περισσότερα ανευρύσματα δεν προκαλούν συμπτώματα, αν και μερικοί ασθενείς μπορεί να έχουν παρατηρήσει σφύξεις στο μέσο της κοιλιάς. Αν το ανεύρυσμα σπάσει, ο ασθενής θα αισθανθεί οξεία συμπτώματα σοκ λόγω της εξεσημασμένης απώλειας αίματος (ζάλη, λιποθυμία, αδυναμία, ιδρώτας, ταχυκαρδία, απώλεια αισθήσεων). Κάθε χρόνο στην Αμερική πάνω από 15.000 ασθενείς πεθαίνουν από ρήξη ανευρύσματος.
Πρόληψη
Υπάρχουν διάφορα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να σταματήσουμε την αύξηση μεγέθους ενός ΑΚΑ:
- Στοπ στο κάπνισμα. Το κάπνισμα βλάπτει τις αρτηρίες. Η νικοτίνη προκαλεί αγγειόσπασμο και υπέρταση. Επίσης καθυστερεί την αυτοίαση των χαλασμένων αγγείων. Η διακοπή του καπνίσματος είναι ο νούμερο ένα παράγοντας πρόληψης του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής
- Ρύθμισε την αρτηριακή σου πίεση. Η υπέρταση κάνει την καρδιά να δουλεύει πιο πολύ και έτσι ασκούνται μεγαλύτερες πιέσεις στα αρτηριακά τοιχώματα. Αυξάνει την διάταση του ανευρύσματος κάνοντάς το να μεγαλώνει πιο γρήγορα.
- Ρύθμισε τη δίαιτά σου και διατήρησε ένα φυσιολογικό βάρος. Τα λιπαρά και γεμάτα χοληστερόλη φαγητά αυξάνουν το σύνολο της αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες. Αποφεύγουμε φαγητά πλούσια σε αλάτι, αφού αυξάνεται έτσι η αρτηριακή πίεση, προτιμούμε χαμηλά σε λιπαρά προϊόντα χωρίς επιπλέον αλάτι, φρέσκα λαχανικά και φρούτα και φαγητά στον ατμό ή στο φούρνο (όχι τηγανιτά).
- Αν τα διαιτητικά μέτρα δεν είναι αρκετά, σε συνεργασία με το γιατρό μας ξεκινούμε θεραπευτική αγωγή, με στόχο τη μείωση της χοληστερίνης και της αθηρωματικής πλάκας.
- Ξεκινούμε και διατηρούμε ένα πρόγραμμα γυμναστικής
Treatments
Ένας από τους σημαντικούς λόγους που ο ιατρός σας εξετάζει την κοιλιά σας σε εξέταση ρουτίνας, είναι για να δει αν υπάρχει ένδειξη διατεταμένης αορτής μέσω μη φυσιολογικών αορτικών σφύξεων στο μέσο της κοιλιάς. Κάτι τέτοιο μπορεί να αναδείξει ένα μεγάλο ασυμπτωματικό ανεύρυσμα στους μισούς από τους ασθενείς.
Με την υποψία ή την ανακάλυψη ενός ανευρύσματος ο αγγειοχειρουργός σας μπορεί να ζητήσει επιπλέον εξετάσεις όπως:
- υπέρηχο κοιλίας
- αξονική τομογραφία
- μαγνητική τομογραφία
- αγγειογραφία . για την αναγνώριση της εντόπιση, του μεγέθους και της έκτασης του ανευρύσματος
Τα μικρότερα ανευρύσματα αναπτύσσονται πιο αργά και γι αυτό μπορούν απλά να παρακολουθούνται μέχρι να φτάσουν σε μέγεθος που απαιτεί εγχείρηση. Τα μεγαλύτερα ανευρύσματα (κατά μέσο όρο άνω των 5 εκατοστών σε διάμετρο) επεκτείνονται γρήγορα και απαιτούν χειρουργική (ανοιχτή ή ενδοαυλική) θεραπεία.
Υπάρχουν δύο κύριες θεραπείες για τα ΑΚΑ.
Στην ανοικτή μέθοδο το ανεύρυσμα αφαιρείται και αντικαθίσταται με ένα συνθετικό μόσχευμα που ράβεται στην φυσιολογική αορτή του ασθενούς.
Στην ενδοαυλική μέθοδο, που έχει αναπτυχθεί την τελευταία δεκαετία, ένα ενδαγγειακό μόσχευμα προωθείται μέσω της μηριαίας αρτηρίας στη βουβωνική χώρα και παρακάμπτει εκ των έσω το ανεύρυσμα μέσω ενός καθετήρα. Καθοδηγούμενος από ακτίνες Χ, ο αγγειοχειρουργός τοποθετεί το ενδαγγειακό μόσχευμα στη σωστή θέση παρακάμπτοντας το ανεύρυσμα.
Η ανοιχτή μέθοδος, έχει μεγάλη διάρκεια ζωής και επιλέγεται σε ασθενείς που είναι σε θέση να αντέξουν τους κινδύνους ενός ανοικτού χειρουργείου. Η ενδαγγειακή μέθοδος προτιμάται σε ασθενείς με συνοδά προβλήματα υγείας καθώς δεν απαιτείται κοιλιακή τομή. Χρειάζεται όμως συχνή παρακολούθηση μετεγχειρητικά και κατά μέσο όρο μπορεί να χρειαστεί στη διάρκεια της ζωής μία ή περισσότερες επανεπεμβάσεις.
Ο κάθε ασθενής αποτελεί μοναδική περίπτωση και σε συνεργασία με τον αγγειοχειρουργό του πρέπει να επιλέγει την μία ή την άλλη μέθοδο, αφού κατανοήσει τα αρνητικά και τα θετικά της ανοικτής και της κλειστής μεθόδου.
Σε κάθε περίπτωση όταν το ανεύρυσμα αντιμετωπιστεί «ψυχρά» , χωρίς δηλαδή να υπάρχει ρήξη, οι περιεγχειρητικές επιπλοκές δεν ξεπερνούν το 5%, σε αντίθεση με τη μεγάλη θνητότητα που έχει το ανεύρυσμα αν ραγεί.
«Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με τον αγγειοχειρουργό κο. Τζορμπατζόγλου. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.aggeia.eu»
