Οι κρεατοελιές (σπίλοι) είναι κοινές δερματικές αναπτύξεις που εμφανίζονται συνήθως ως μικρές, σκούρες καφέ κηλίδες. Η κατανόηση του γιατί εμφανίζονται …
Ανατροπή! Οι Λίγες Ελιές Ίσως Είναι Πιο Επικίνδυνες απ’ Ό,τι Νομίζαμε
Για χρόνια, ο συνολικός αριθμός και το σχήμα των κρεατοελιών θεωρούνταν καθοριστικοί παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη μελανώματος, της πιο επιθετικής μορφής καρκίνου του δέρματος. Ωστόσο, νέα ευρήματα που δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση JAMA Dermatology ανατρέπουν αυτή την πεποίθηση, αποκαλύπτοντας ότι οι περισσότεροι ασθενείς με μελάνωμα έχουν στην πραγματικότητα λίγες ελιές στο σώμα τους.
Αναθεώρηση των δεδομένων
Παλαιότερες έρευνες είχαν συνδέσει τον μεγάλο αριθμό και την άτυπη μορφολογία των σπίλων με αυξημένο κίνδυνο κακοήθειας. Παρ’ όλα αυτά, το νέο επιστημονικό έργο από το Harvard δείχνει πως η σχέση μεταξύ αριθμού, σχήματος και πάχους των ελιών είναι πολύ πιο περίπλοκη από ό,τι πιστεύαμε.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι δύο στους τρεις ασθενείς που διαγνώστηκαν με μελάνωμα είχαν λιγότερους από 20 σπίλους συνολικά, ενώ το 73% δεν παρουσίαζε ακανόνιστες ή “επικίνδυνες” ελιές. Τα αποτελέσματα υποδεικνύουν ότι η ύπαρξη λίγων αλλά πιθανώς πιο ενεργών σπίλων μπορεί να αποτελέσει ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου.
Νέα ερευνητικά ευρήματα
Η μελέτη, που περιέλαβε 566 ασθενείς με μελάνωμα, κατέδειξε ότι:
- Το 66,4% είχε 0–20 σπίλους συνολικά.
- Το 73,35% δεν είχε ακανόνιστες κρεατοελιές.
- Οι ασθενείς κάτω των 60 ετών με πάνω από 50 ελιές εμφάνιζαν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης μελανώματος.
- Αντίθετα, όσοι είχαν περισσότερους από 5 άτυπους σπίλους παρουσίαζαν αυξημένη πιθανότητα ανάπτυξης της νόσου.
Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, οι όγκοι με πάχος μικρότερο από 1 χιλιοστό σπάνια εξαπλώνονται, αλλά όσο αυξάνεται το πάχος, αυξάνεται και η πιθανότητα μετάστασης.
Παράγοντες κινδύνου και πρόληψη
Το μελάνωμα δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τον αριθμό των ελιών. Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Ανοιχτόχρωμο δέρμα, μάτια και μαλλιά
- Ιστορικό ηλιακών εγκαυμάτων
- Κληρονομικότητα (περίπου 60% της ευαισθησίας θεωρείται γενετική)
Αξίζει να σημειωθεί ότι λιγότερο από το 50% των μελανωμάτων αναπτύσσονται από προϋπάρχουσες ελιές — τα υπόλοιπα εμφανίζονται αυτόματα σε υγιές δέρμα.
Στους άνδρες, το μελάνωμα εντοπίζεται συχνότερα στον κορμό, ενώ στις γυναίκες στα κάτω άκρα. Παρά το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει μόλις 1% των καρκίνων του δέρματος, είναι η πιο θανατηφόρα μορφή.
Παγκόσμια εικόνα
Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, το μελάνωμα θα διαγνωστεί σε περισσότερα από 76.000 άτομα ετησίως, ενώ προκαλεί περίπου 10.000 θανάτους κάθε χρόνο. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αποτελεί την πέμπτη πιο κοινή μορφή καρκίνου, με πάνω από 2.000 θανάτους ετησίως.
Η νέα αυτή μελέτη φέρνει μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε το μελάνωμα. Ο συνολικός αριθμός ελιών δεν αρκεί πλέον ως προγνωστικός δείκτης. Η προσοχή πρέπει να στραφεί σε ποιοτικά χαρακτηριστικά των σπίλων, όπως το χρώμα, το περίγραμμα και η εξέλιξή τους με τον χρόνο.
Η πρόληψη μέσω τακτικού δερματολογικού ελέγχου και προστασίας από τον ήλιο παραμένει το πιο αποτελεσματικό όπλο απέναντι σε αυτή τη θανατηφόρα νόσο.
