Ανακαλύψτε το χωριό “Βενεράτο” στο Ηράκλειο Κρήτης
H Κρήτη είναι ένας τόπος που από πολλούς χαρακτηρίζεται «παράδεισος». Γεμάτη ζωή και υπέροχα τοπία, ο επισκέπτης δε δυσκολεύεται να ανακαλύψει το καταφύγιο που του ταιριάζει μέσα σε αυτό το νησί με τα πολλά πρόσωπα. Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα του τόπου αυτού, είναι ότι αποτελείται από πολλά χωριά, ορεινά ή παραθαλάσσια, παραδοσιακά ή μοντέρνα, ξεχασμένα ή πολυπληθή. Στον νομό Ηρακλείου βρίσκεται ένα χωριό ιδιαίτερο, που έχει πολλές ιστορίες να μας διηγηθεί και φυσικά αξίζει λίγο από το χρόνο του κάθε επισκέπτη που θα βρεθεί στο Ηράκλειο. Το χωριό αυτό λέγεται Βενεράτο.
Εικόνα 1: Το Βενεράτο
Ένα ταξίδι στο χρόνο
Το Βενεράτο βρίσκεται σε απόσταση περίπου 19 χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα και είναι κτισμένο στη δυτική πλαγιά ενός μικρού φαραγγιού. Πρόκειται για ένα αρκετά σύγχρονο χωριό με ιδιαίτερη όμως φυσική ομορφιά και μεγάλη ιστορία πίσω του. Ας κάνουμε μαζί ένα ταξίδι στο παρελθόν, τότε που η Κρήτη ήταν κατακτημένη από τους Βενετούς και το Βενεράτο αποτελούσε το καλοκαιρινό θέρετρο των αρχόντων…
Βρισκόμαστε γύρω στα 1600 μ.Χ. και το Αρχοντοχώρι γεμίζει σιγά σιγά με Βενετούς άρχοντες που έρχονται να παραθερίσουν για τους καλοκαιρινούς μήνες. Από την είσοδο του οικισμού μπορεί κανείς να δει τα πανέμορφα εξoχικά, πετρόχτιστα σπίτια με το μοναδικό οικόσημο του πέτρινου Λέοντως να δεσπόζει στην είσοδό τους. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει γιατί οι Ενετοί επέλεξαν το μέρος αυτό για παραθερισμό. Τα τοπία που προσφέρει είναι μαγευτικά, η γαλήνη της φύσης κυριαρχεί σε κάθε γωνιά του ενώ τα χρώματα κι οι ευωδιές του σου γαληνεύουν την ψυχή. Πρόκειται για τον τόπο που τότε ήταν γνωστός ως «παρά κρεμμυδότσουφλο Βενετία».
Λίγα χρόνια αργότερα το χωριό θα ονομασθεί Βενεράτο και θα λέγεται έτσι μέχρι σήμερα. Πήρε το όνομά του από την ιταλική λέξη venerato που σημαίνει «σεβάσμιος» και πιθανώς να προέκυψε από την παρακείμενη μονή της Παλιανής που οι Ενετοί την χαρακτήριζαν «Monasterium venerato». Σήμερα, δεν έχει χάσει σε τίποτα από την αίγλη εκείνης της εποχής. Τα βενετσιάνικα αρχοντικά σε υποδέχονται επιβλητικά και τα γραφικά σοκκάκια σε ταξιδεύουν στο χρόνο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η ιστορία του χωριού είναι μεγάλη και φαίνεται στα Μινωικά πατητήρια, τις Βυζαντινές εκκλησίες, τις φάμπρικες και τις παραδοσιακές γειτονιές. Καθένα από αυτά έχει να μας διηγηθεί τη δική του, μακρινή ιστορία.
Φυσιολατρική διαδρομή
Εικόνα 2: Το Φαράγγι Βενεράτου
Το Βενεράτο διαθέτει ποικιλία φυσικού πλούτου που δεν αφήνει ασυγκίνητο τον επισκέπτη που θέλει να ανακαλύψει τη μαγεία της υπαίθρου. Μία μοναδική εμπειρία είναι η επίσκεψη στο Φαράγγι του Βενεράτου το οποίο διασχίζεται από τον ποταμό Απόλλωνα. Το φαράγγι είναι πολύ μικρό αλλά πλούσιο σε φυσική ομορφιά. Ξεκινάει από το πλησίον χωριό της Αυγενικής και καταλήγει στην εκκλησία του Αγίου Φανουρίου. Μέσα στο φαράγγι, εύκολα διακρίνει κανείς ανάμεσα στην πυκνή χλωρίδα έναν παλιό νερόμυλο. Όσοι αποφασίσουν να το διασχίσουν, θα συναντήσουν το σημείο όπου φωλιάζουν τα αγριοπερίστερα και ονομάζεται Γρα Σπηλιάρα, καθώς και το πιο εντυπωσιακό σημείο του φαραγγιού που λέγεται Κουρούπι. Στο σημείο αυτό τα τοιχώματα του φαραγγιού σχεδόν ενώνονται και σχηματίζονται μικροί καταρράκτες. Ένα άγριο τοπίο που σου κόβει την ανάσα ενώ παρακείμενα απλώνονται γαλήνιες κοιλάδες με ελαιώνες και αμπελλώνες.
Μονή Παλιανής
Νότια του χωριού και σε μια καταπράσινη περιοχή, βρίσκεται το γυναικείο μοναστήρι της Παλιανής. Αποτελεί μία από τις παλαιότερες μονές της Κρήτης και είναι κτισμένη πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού. Λειτουργεί από την εποχή του Βυζαντίου και είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως το μοναστήρι κατάφερε να επιβιώσει και να λειτουργήσει κανονικά επί Τουρκοκρατίας και μέχρι την επανάσταση του 1821. Τότε πυρπολήθηκε από τους Τούρκους και από τις 70 μοναχές κατάφεραν να επιβιώσουν μόνο τρεις. Μία εξ’ αυτών κατάφερε να αναγεννήσει το ναό από τα ερείπιά του ώσπου στα τέλη του 19ου αιώνα ξεκίνησε μία νέα περίοδος ακμής.
Εικόνα 3: Η μονή Παλιανής
Σήμα κατατεθέν και σημείο λατρείας της μονής είναι η Άγια Μυρτιά, ένα αιωνόβιο δένδρο που γιορτάζει στις 23 Σεπτεμβρίου, καθώς πιστεύεται πως μέσα στον κορμό της βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας. Στα φύλλα της Μυρτιάς αποδίδονται θεραπευτικές ιδιότητες και χρησιμοποιούνται για αφεψήματα και φυλακτά.
Τελειώνοντας την περιήγηση στο Βενεράτο, ο επισκέπτης νιώθει μία ψυχική και πνευματική πληρότητα. Φυσικά, δεν μπορεί εγκαταλείψει το χωριό προτού γευτεί τη φιλοξενία των κατοίκων μέσα από μια ρακί, έναν καφέ ή ένα χειροποίητο γλυκό του κουταλιού.
