Αιολικά πάρκα στα βουνά: δεκτό ή απαράδεκτο;

Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) είναι στην αιχμή της τεχνολογίας και προσφέρουν άφθονη ενέργεια φιλική προς το περιβάλλον. Τα αιολικά πάρκα είναι μια από τις σημαντικότερες ΑΠΕ, όμως τα τελευταία χρόνια εμφανίζονται παντού ακόμη και σε περιοχές Natura και σε κορυφές με ιστορική σημασία. Τίθεται λοιπόν το ερώτημα κατά πόσο η χωροθέτησή τους μπορεί να είναι ανεξέλεγχτη;

Οι εναλλακτικές μορφές ενέργειας

Η παραγωγή ηλεκτρισμού από τα ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και το λιγνίτη θεωρείται ιδιαίτερα επιβαρυντική για το φυσικό περιβάλλον. Πλέον υπάρχει μια σαφής παγκόσμια μεταστροφή στις ΑΠΕ που δεν εξαντλούν φυσικούς πόρους και δεν παράγουν ρύπανση. Τα ηνία έχουν τα φωτοβολταϊκά που αξιοποιούν την ηλιακή ακτινοβολία, έπονται οι ανεμογεννήτριες και στη συνέχεια βρίσκεται η υδροηλεκτρική ενέργεια και άλλες πιο εξειδικευμένες ΑΠΕ όπως η ενέργεια από τα κύματα και τις παλίρροιες.

Το αιολικό δυναμικό

Τα αιολικά πάρκα για να έχουν καλή απόδοση πρέπει να εγκατασταθούν σε περιοχές με έντονους ανέμους ούτως ώστε να παράγουν ικανοποιητικές ποσότητες ενέργειας. Έτσι ξεκίνησε η πρακτική να τοποθετούνται σε λόφους και ψηλά βουνά. Βέβαια αξίζει να πούμε ότι δεν παίζει πάντα ρόλο το υψόμετρο αφού υπάρχουν και τα υπεράκτια αιολικά πάρκα μέσα στη θάλασσα, άρα σε μηδενικό υψόμετρο, που θεωρούνται υπερεπαρκή και μια άριστη επένδυση. Στη χώρα μας υπάρχει κατάλληλο αιολικό δυναμικό σε πολλές περιοχές και τα τελευταία χρόνια έχουν κατακλυστεί τα βουνά από ανεμογεννήτριες.

Το περιβαλλοντικό πρόβλημα

Μια κριτική που έχουν δεχτεί τα αιολικά πάρκα είναι ότι μπορεί να είναι επικίνδυνα για τα πουλιά που μπλέκονται στις λεπίδες τους και τραυματίζονται θανάσιμα. Συνήθως πρέπει να αποφεύγονται σε περιοχές με σπάνια είδη πτηνών. Επίσης μεγάλο θέμα είναι ότι η κατασκευή των ανεμογεννητριών συνοδεύεται πάντα από έργα οδοποιίας σε τόπους που συχνά δεν υφίστανται δρόμοι ή υπήρχαν κάποιοι χωματόδρομοι. Έτσι μεταβάλλεται δραστικά το περιβαλλοντικό προφίλ της περιοχής και βιομηχανοποιείται το ορεινό τοπίο ενώ επηρεάζονται σημαντικά όλα τα τοπικά οικοσυστήματα.

Το αισθητικό πρόβλημα

Είναι και αρκετοί που διαμαρτύρονται αποκλειστικά για την αισθητική ρύπανση που προκαλείται στην ύπαιθρο. Τα βουνά, απόρροια γεωλογικών εξελίξεων χιλιάδων χρόνων, ξαφνικά αποκτούν τεχνητά εξογκώματα και χάνουν την αυθεντική ομορφιά τους. Έχουμε μάθει να χαιρόμαστε τη φύση άγρια όπως είναι και αυτό το γνήσιο αίσθημα ακυρώνεται εν μέρει με κάθε ανθρώπινη κατασκευή.

Το πολιτιστικό πρόβλημα

Τέλος κάποιοι εμφανίζουν το όλο θέμα και σαν πολιτιστικό πρόβλημα. Δεχόμαστε χωρίς όρους την υποταγή του φυσικού περιβάλλοντος στις ανθρώπινες δραστηριότητες και μάλιστα σε παρεμβάσεις βιομηχανικού τύπου χωρίς να σεβόμαστε την ιστορία του τόπου και τις προσπάθειες όλων των ζωντανών οργανισμών να κατοικήσουν και να εξελιχθούν. Άρα επιδεικνύουμε μια μορφή βίας στο τοπίο αγνοώντας τα ιστορικά δεδομένα που το δημιούργησε.

Τα οικολογικά κινήματα

Μη νομίζετε ότι αυτές οι ιδέες είναι εξεζητημένες. Δραστηριοποιούνται εδώ και χρόνια εκατοντάδες συλλογικότητες μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα που διεκδικούν την απαγόρευση εγκατάστασης ανεμογεννητριών σε βουνά της Ελλάδας και περιοχές με ιστορική σημασία. Πρόκειται για οικολογικές κινήσεις με χιλιάδες εγγεγραμμένους που επιχειρούν να επηρεάσουν την κεντρική πολιτική και συχνά οργανώνουν εκδηλώσεις διαμαρτυρίας. Είναι λίγο οξύμωρο αλλά το οικολογικό κίνημα, που κάποτε αγωνιζόταν ολόψυχα για την αξιοποίηση των ΑΠΕ, τώρα βρίσκεται σε θέση αμυνόμενου αγωνιζόμενο για τον εξορθολογισμό της χωροθέτησής τους. 

Επομένως αναμένουμε τις νέες εξελίξεις μέσα από το χώρο των ΜΚΟ και των περιβαλλοντικών οργανώσεων που δεν αποκλείεται να φέρουν στο μέλλον πιο αυστηρούς όρους για τα αιολικά πάρκα που να λαμβάνουν υπόψη τις τοπικές συνθήκες αλλά και όλα τα περιβαλλοντικά, ιστορικά και πολιτιστικά δεδομένα.

Συντάκτης: Ανδρέας Φράγκος,

Influence:

Είμαι πολιτικός μηχανικός με σημαντική εμπειρία. Έχω πάθος με την ελεύθερη διάδοση και μετάδοση γνώσεων και πληροφοριών…