Άγχος, βαθμοί, μύθοι για τη ζωή
Για τους τελειόφοιτους του Λυκείου, οι Πανελλαδικές εξετάσεις είναι ένας βραχνάς, μια ανεξάντλητη πηγή άγχους και πίεσης που προέρχεται είτε από τους ίδιους, λόγω των φιλοδοξιών τους, ή από τους γονείς τους. Γενικότερα, πίεση ασκείται στους υποψηφίους των Πανελλαδικών εξετάσεων από την κοινωνία και όλο το εκπαιδευτικό σύστημα: «πρέπει να μπω στο πανεπιστήμιο», «εάν αποτύχω είμαι ένας χαμένος», κλπ. Αξίζει όλο αυτό το άγχος;
Για να μπορέσουν να απαλλαγούν οι μαθητές από αυτό το δυσβάσταχτο άγχος θα πρέπει να αλλάξουν νοοτροπία. Συγκεκριμένα, να απορρίψουν κάποιους δημοφιλείς μύθους που έχουν συμβάλλει σε όλη αυτή την πίεση από την κοινωνία. Οι μύθοι αυτοί για απορριφθούν θα πρέπει πρώτα να καταρριφθούν γιατί απλούστατα είναι αναληθείς. Για να δούμε γιατί:
Οι καλοί βαθμοί είναι απόδειξη ευφυΐας
Οι καλοί βαθμοί δεν αποδεικνύουν αυτόματα ότι κάποιος είναι έξυπνος. Η υψηλή βαθμολογία μπορεί να είναι προϊόν εξάσκησης σε συγκεκριμένα θέματα, αποστήθισης (για τους υποψηφίους της θεωρητικής κατεύθυνσης, κυρίως), δημιουργικότητας (για όσους προτιμούν τα μαθήματα της θετικής κατεύθυνσης), ακόμη και τύχης. Η σκληρή μελέτη και η δουλειά φέρνουν αποτελέσματα, επομένως και καλή βαθμολογία.
Από την άλλη, η χαμηλή βαθμολογία δεν αποδεικνύει ότι κάποιος «δεν παίρνει τα γράμματα» ή πως δεν είναι έξυπνος. Το εκπαιδευτικό σύστημα στηρίζει συγκεκριμένες επιλογές, με αποτέλεσμα όσοι και όσες δε χωρούν στα καθιερωμένα πρότυπά του να φαίνονται κατώτεροι. Δεν είναι όμως. Οι «κακοί» μαθητές και οι «κακές» μαθήτριες δε σημαίνει σε καμία περίπτωση πως είναι κατώτεροι/-ες πνευματικά από τους άλλους, απλώς έχουν άλλες ανάγκες και άλλα μαθησιακά προφίλ· δεν εξυπηρετούνται από το σύστημα άρα δεν του δίνουν προσοχή, με αποτέλεσμα τη χαμηλή τους βαθμολογία. Δε χρειάζεται να βάζουμε την ταμπέλα του ευφυούς νέου σε κάποιον που αριστεύει και την ταμπέλα του ακαλλιέργητου σε κάποιον που μετά βίας «περνά τη βάση». Σε λίγα χρόνια, η ζωή και των δύο μπορεί να μας εκπλήξει.
Η επιτυχία στις εξετάσεις εγγυάται μια καλή ζωή
Πόσοι μαθητές δε θεώρησαν πως η ζωή τους καταστράφηκε επειδή δεν εισήχθησαν σε κάποια σχολή; Οι υψηλές επιδόσεις και η εισαγωγή κάποιου σε ένα ίδρυμα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εγγυάται ότι το άτομο αυτό θα σπουδάσει, όχι ότι θα επιτύχει στη ζωή του. Αυτό που είναι εγγύηση για μια καλύτερη ζωή είναι να έχει κανείς τα εφόδια για να κάνει αυτό που του αρέσει καλά και αποτελεσματικά. Αυτό δε γίνεται αμέσως, ούτε γίνεται, σε αρκετές περιπτώσεις, μέσω των Πανελλαδικών εξετάσεων, ή αργότερα, μέσω της επιτυχίας στις εξεταστικές περιόδους της σχολής στην οποία σπουδάζει κανείς. Ο Μπιλ Γκέιτς έλεγε πως απέτυχε σε κάποιες εξετάσεις του πανεπιστημίου, ενώ ένας φίλος του πέτυχε σε όλες. Ο φίλος του εργάζεται ως μηχανικός στη Microsoft, ενώ ο ίδιος είναι ο ιδιοκτήτης της εταιρείας. Το συμπέρασμα; Οι εξετάσεις που εγγυώνται μια καλή ζωή είναι αυτές που δίνουμε στον εαυτό μας και σχετίζονται με τους στόχους, τις ικανότητες και τα ενδιαφέροντά μας.
Καλοί βαθμοί: Είναι το εισιτήριο για μια «καλή» δουλειά;
Ποιες είναι οι «καλές» δουλειές; Πώς τις ορίζουμε; Ο καθένας μας είναι διαφορετικός, με διαφορετικές αξίες και στόχους και ορίζει διαφορετικά ποια επαγγέλματα είναι «καλά». Οι μηχανικοί αυτοκινήτων έχουν γνώσεις φυσικής, ηλεκτρολογίας και χειρίζονται ηλεκτρονικά εργαλεία – η δουλειά τους όμως δε θεωρείται καλή. Οι σερβιτόροι/-ες εκτός από τις σωματικές αντοχές που απαιτείται να έχουν, πρέπει να έχουν και ικανότητες επικοινωνίας, σωστή γλώσσα του σώματος, καλή μνήμη, υπομονή, γνώσεις για την εξυπηρέτηση πελατών. Και όμως, ούτε η δική τους δουλειά θεωρείται σεβαστή. Κυριαρχεί η άποψη πως οι καλές δουλειές είναι αυτές που απαιτούν υψηλή βαθμολογία στις εξετάσεις. Έτσι, οι υποψήφιοι/-ες των Πανελλαδικών εξετάσεων παλεύουν για τις υψηλόβαθμες σχολές που μπορεί και να μην τους ταιριάζουν, θεωρώντας λανθασμένα πως με την απόκτηση του πτυχίου τους θα έρθει και η «καλή δουλειά». Ας αναλογιστούμε κατά πόσο αυτό είναι ρεαλιστικό και πόσο γεμίζουμε τα νέα παιδιά με άγχος εξαιτίας μύθων που ανταποκρίνονται σε ανάγκες άλλων ετών…