Άγχος ή στρες: Πώς να καταλάβετε τη διαφορά

Το άγχος και το στρες παρουσιάζουν παρόμοια συμπτώματα, αλλά δεν είναι το ίδιο. Το στρες είναι συνήθως προσωρινό και προκαλείται από έναν αναγνωρίσιμο παράγοντα, ενώ το άγχος μπορεί να διαρκέσει περισσότερο και να μην έχει σαφή αιτία.

Η διαφορά μεταξύ στρες και άγχους

Το άγχος και το στρες αποτελούν μέρος της φυσικής αντίδρασης του οργανισμού στη λεγόμενη απόκριση «μάχης ή φυγής» (fight or flight). Όταν κάποιος νιώθει ότι απειλείται, το σώμα του απελευθερώνει ορμόνες του στρες, οι οποίες αυξάνουν τον καρδιακό ρυθμό και ενισχύουν τη ροή του αίματος προς τα ζωτικά όργανα και τα άκρα.

Αυτή η αντίδραση προετοιμάζει τον οργανισμό να αντιμετωπίσει την απειλή ή να διαφύγει από αυτή. Ταυτόχρονα, η αναπνοή επιταχύνεται, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται, οι αισθήσεις γίνονται πιο οξυμένες και το σώμα απελευθερώνει θρεπτικά συστατικά στο αίμα, ώστε να έχει την απαραίτητη ενέργεια.

Αυτή η διαδικασία συμβαίνει ακαριαία και ονομάζεται στρες. Το άγχος είναι η αντίδραση του οργανισμού σε αυτό το στρες.

Οι περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν το άγχος ως μια αίσθηση ανησυχίας ή φόβου πριν από ένα σημαντικό γεγονός. Η αντίδραση αυτή μπορεί να είναι χρήσιμη, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να γίνει υπερβολική και να επηρεάσει την καθημερινότητα.

Συμπτώματα στρες και άγχους

Το στρες και το άγχος έχουν αρκετά κοινά συμπτώματα.

Όταν κάποιος βιώνει στρες, μπορεί να εμφανίσει:

• επιτάχυνση καρδιακού ρυθμού

• γρήγορη αναπνοή

• ανήσυχες σκέψεις

• ευερεθιστότητα, θυμό ή κακή διάθεση

• αίσθημα καταβεβλημένης διάθεσης

• αίσθηση μοναξιάς

• ναυτία

• ζάλη

• διάρροια ή δυσκοιλιότητα

Όταν κάποιος βιώνει άγχος, μπορεί να εμφανίσει:

• επιτάχυνση καρδιακού ρυθμού

• γρήγορη αναπνοή

• αίσθημα ανησυχίας ή φόβου

• έντονη εφίδρωση

• διάρροια ή δυσκοιλιότητα

• νευρικότητα

• σωματική ένταση

• αίσθημα ανησυχίας ή υπερέντασης

Πώς να διακρίνετε το στρες από το άγχος

Επειδή το στρες και το άγχος είναι μέρος της ίδιας βιολογικής αντίδρασης και έχουν παρόμοια συμπτώματα, είναι δύσκολο να τα ξεχωρίσουμε.

Το στρες είναι συνήθως βραχυπρόθεσμο και προκαλείται από έναν αναγνωρίσιμο παράγοντα, όπως μια προθεσμία στη δουλειά ή ένα πρόβλημα στην προσωπική ζωή.

Το άγχος, αντίθετα, μπορεί να επιμείνει ακόμα και όταν ο παράγοντας που προκάλεσε την αρχική ανησυχία έχει παρέλθει ή μπορεί να εμφανιστεί χωρίς εμφανή αιτία.

Διαχείριση και θεραπεία

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να διαχειριστεί κάποιος το στρες και το άγχος:

Τεχνικές χαλάρωσης

Ορισμένες στρατηγικές χαλάρωσης μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του άγχους και του στρες:

• αναπνευστικές ασκήσεις

• συγκέντρωση σε μια χαλαρωτική λέξη, όπως «ηρεμία» ή «γαλήνη»

• νοερή απεικόνιση ενός ήρεμου τοπίου (π.χ. παραλία ή λιβάδι)

• πρακτική γιόγκα

• πρακτική τάι τσι

• αργή μέτρηση μέχρι το 10

Σωματική άσκηση

Η φυσική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει στην αποφόρτιση του στρες. Μια γρήγορη βόλτα, ποδηλασία ή τρέξιμο μπορεί να προσφέρει ανακούφιση. Εναλλακτικά, δραστηριότητες με ρέουσες κινήσεις, όπως η γιόγκα ή το τσι γκονγκ, μπορούν να ενισχύσουν την αίσθηση ηρεμίας.

Συζήτηση και κοινωνική υποστήριξη

Η συζήτηση για τα προβλήματα με κάποιον έμπιστο μπορεί να ανακουφίσει από το στρες. Αυτό μπορεί να γίνει δια ζώσης, τηλεφωνικά ή μέσω διαδικτύου. Ένας φίλος, ένας σύντροφος, ένα μέλος της οικογένειας ή ένας συνάδελφος μπορεί να παρέχει πολύτιμη στήριξη.

Γενικές στρατηγικές διαχείρισης

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ένωση Άγχους και Κατάθλιψης, οι άνθρωποι μπορούν να διαχειριστούν το άγχος και το στρες ακολουθώντας μερικές βασικές αρχές:

• Να αποδεχτούν ότι δεν μπορούν να ελέγξουν τα πάντα.

• Να θέτουν ρεαλιστικούς στόχους αντί να κυνηγούν την τελειότητα.

• Να εντοπίζουν τι προκαλεί το άγχος τους.

• Να περιορίζουν την κατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ.

• Να διατηρούν μια ισορροπημένη διατροφή.

• Να κοιμούνται αρκετά.

• Να ασκούνται καθημερινά.

Μπορεί το στρες να εξελιχθεί σε άγχος;

Ναι, είναι πιθανό το στρες να μετατραπεί σε άγχος. Το στρες είναι η αντίδραση του σώματος σε μια απειλή, ενώ το άγχος είναι η αντίδραση του σώματος στο στρες. Όταν το στρες παραμένει για μεγάλο διάστημα και δεν διαχειρίζεται σωστά, μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη διαταραχών άγχους.

Πότε πρέπει να ζητήσετε ιατρική βοήθεια

Το στρες και το άγχος είναι φυσιολογικές αντιδράσεις που βοηθούν τον οργανισμό να παραμείνει σε εγρήγορση και να αντιμετωπίσει καταστάσεις. Ωστόσο, αν κάποιος νιώθει συνεχώς αγχωμένος ή ανήσυχος, είναι σημαντικό να απευθυνθεί σε έναν ειδικό.

Σημάδια που υποδεικνύουν την ανάγκη για ιατρική παρέμβαση περιλαμβάνουν:

• υπερβολικό άγχος που επηρεάζει την καθημερινή ζωή

• χρήση ουσιών ή αλκοόλ για την αντιμετώπιση του στρες

• παράλογοι φόβοι

• σημαντικές αλλαγές στις συνήθειες ύπνου ή διατροφής

• έλλειψη προσωπικής φροντίδας και υγιεινής

• παρατεταμένη καταθλιπτική διάθεση

• αυτοτραυματισμός ή σκέψεις αυτοτραυματισμού

• αυτοκτονικές σκέψεις

• αίσθημα απώλειας ελέγχου

Το στρες και το άγχος είναι φυσιολογικές αντιδράσεις του οργανισμού σε στρεσογόνες καταστάσεις. Το στρες αποτελεί την απάντηση σε έναν αναγνωρίσιμο κίνδυνο, ενώ το άγχος είναι η αντίδραση του οργανισμού σε αυτό το στρες.

Η διαχείριση του άγχους και του στρες μπορεί να επιτευχθεί με τεχνικές χαλάρωσης, σωματική άσκηση και κοινωνική υποστήριξη. Αν το άγχος και το στρες επηρεάζουν την καθημερινότητα, η αναζήτηση βοήθειας από έναν ειδικό μπορεί να είναι απαραίτητη.

Μετάφραση-Επιμέλεια από το πρωτότυπο: Σιαφίλιου Θεοδώρα

Συντάκτης: Flowmagazine,

Influence:

Ο στόχος του flowmagazine.gr είναι να προβάλλει τις θετικές ιδέες, δράσεις και πληροφορίες από την Ελλάδα και τον κόσμο…