Αφήνει η εκπαίδευση περιθώριο για διάβασμα;

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα συνδέεται άρρηκτα με το θεσμό της βαθμολογίας. Αυτό έχει συνδέσει το διάβασμα με άγχος και πίεση για γονείς και παιδιά, σε σχέση με τους βαθμούς, που δεν έχει καμία σχέση με την ουσία του διαβάσματος.

Από την πρώτη κιόλας δημοτικού, οι γονείς, ως επί το πλείστον, μεταφέρουν το άγχος της βαθμολογίας και της επίδοσης του παιδιού σε σχέση με το διάβασμα με την πιο συνηθισμένη ερώτηση που κάνει ο ένας γονέας στον άλλον : «εσείς πόσες ώρες διαβάζετε το απόγευμα στο σπίτι».

Όλο αυτό το μέτρημα των ωρών διαβάσματος, το άγχος της βαθμολογίας, το αίσθημα του ανταγωνισμού και της σύγκρισης του ενός παιδιού με το άλλο και η γενικότερη στάση της οικογένειας και του εκπαιδευτικού μας συστήματος, γίνεται αντιληπτό και μεταφέρεται στη σκέψη του παιδιού ως μια καταναγκαστική αγγαρεία.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο χτίζουμε έτσι σταδιακά τη σύνδεση της λέξης “διάβασμα” με μια δουλειά υποχρεωτική και επιβλητική, μέσα από την οποία θα κριθεί το παιδί και θα οδηγηθεί στην πρώτη μεγάλη κατηγοριοποίησή του. Κοινώς διάβασμα ίσον καταδίκη;

Η απάντηση είναι όχι φυσικά! Το διάβασμα ουδεμία σχέση έχει με τον καταναγκασμό, τις βαθμολογίες η την κατηγοριοποίηση των ατόμων. Η έννοιά της συνδέεται με την  παλιά ελληνική λέξη, που έχει μείνει και μέχρι σήμερα. Είναι το «αναγιγνώσκω», ανά + γιγνώσκω, δηλαδή ανά + «γνωρίζω» = αναγνωρίζω.  

Με άλλα λόγια: αποκρυπτογραφώ τα «σήματα», τα σημεία, τα σύμβολα των φθόγγων που βλέπω πάνω στο χαρτί, δηλαδή αποκρυπτογραφώ τις λέξεις.

Πόσο μαγικό είναι από μόνο του αυτό; Εκείνο λοιπόν που πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας σαν γονείς, αλλά και σαν εκπαιδευτικό σύστημα, είναι να αποκρυπτογραφούν τον κόσμο και ακόμα όπου δεν τους αρέσει να γράφουν οι ίδιοι το τέλος της ιστορίας.

Έτσι ξεκινάμε πιάνοντας το διάβασμα από ένα άλλο πρίσμα και μάλιστα πολύ πριν το σχολείο. Διαβάζουμε παραμύθια και ιστορίες στα παιδιά μας, επισκεπτόμαστε χώρους τέχνης, κρατάμε οι ίδιοι βιβλία στα χέρια μας, αφήνοντας λιγάκι το κινητό στην άκρη…

Κάτ’  αυτόν τον τρόπο η έννοια διάβασμα παίρνει άλλη όψη στα μάτια των παιδιών, αρχίζει να σχετίζεται με τη γνώση, την ελευθερία, την έκφραση και φυσικά τη διασκέδαση. Αποτελεί μέσο έκφρασης λοιπόν και όχι ένα σημείο κρίσεως και “ψαλίδι της διασκέδασης”.

Απορούμε πώς θα κάνουμε τα παιδιά να αγαπήσουν περισσότερο το διάβασμα, να μειώσουν τις ώρες στα κινητά και στην τηλεόραση. Το πρώτο λοιπόν που πρέπει να γίνει είναι να ξεκινήσουμε από τον εαυτό μας, μια και όλοι αναγνωρίζουμε πλέον την έννοια των προτύπων. Αν το κάνουμε αυτό, θα δούμε με πόση ευκολία και αγάπη θα ακολουθήσουν τα παιδιά το δρόμο μας. Έχουν γίνει σχετικές έρευνες που το αποδεικνύουν άλλωστε.

Χαρίστε βιβλία! Βλέπουμε πια ότι σε γενέθλια και γιορτές παιδιών είναι σπάνιες, για να μην πω σπανιότατες, οι φορές που κάποιος χαρίζει ένα βιβλίο για δώρο και δεσπόζουν παντού τα πολυτελέστατα παιχνίδια πανακρίβου αξίας.

Υποστηρίξτε τις δράσεις που περιλαμβάνουν αφήγηση βιβλίων και δράσεις δανειστικής βιβλιοθήκης.

Βάζοντας στη ζωή των παιδιών με αυτόν τον τρόπο το διάβασμα, θα έρθει πολύ πιο ήπια η επαφή τους με τα σχολικά βιβλία και ακόμα και με τις απαιτήσεις των ασκήσεων στις μεγαλύτερες τάξεις.

Κλείνοντας θα τονίσουμε και το υπέρλαμπρο κομμάτι της πολυποίκιλης γνώσης που προσφέρεται στο παιδί μέσα από το διάβασμα βιβλίων, το οποίο θα οπλίσει το παιδί και θα του δημιουργήσει υπόβαθρο μέσα του, ανοίγοντας πόρτες ώστε να κάνει ευκολότερη τη λήψη πληροφοριών στο σχολικό επίπεδο, καθώς και θα ενισχύσει και τη δημιουργία μεταγνώσης στο μαθητή. 

Άρα τι λέτε τελικά αξίζει τον κόπο η στροφή προς την ανάγνωση

Συντάκτης: Ελένη Τουνακάκη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.