9 ελληνικές λέξεις που δεν είναι ελληνικές: Η ψηφίδα του γλωσσικού δανεισμού

Υπάρχουν “ελληνικές” λέξεις που όλοι χρησιμοποιούμε καθημερινά, χωρίς να γνωρίζουμε την ξένη τους προέλευση.

Η ελληνική γλώσσα, με την πλούσια ιστορία και την εξέλιξή της μέσα στους αιώνες, έχει ενσωματώσει πλήθος λέξεων από άλλες γλώσσες. Αυτή η διαδικασία του γλωσσικού δανεισμού, δηλαδή η υιοθέτηση ξένων λέξεων, είναι αναπόφευκτη και συμβαδίζει με τις ιστορικές, πολιτισμικές και εμπορικές επαφές που έχει η Ελλάδα με άλλους λαούς. Αν και συχνά θεωρούμε ότι ορισμένες λέξεις είναι αποκλειστικά ελληνικές, πολλές από αυτές προέρχονται από ξένες γλώσσες.

Δείτε ακόμα: Ιστοσελίδες για τη σωστή χρήση της ελληνικής γλώσσας

1. Σβέρκος

Η λέξη “σβέρκος” είναι αρκετά διαδεδομένη στην ελληνική γλώσσα και χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον αυχένα ή το πίσω μέρος του λαιμού. Παρά το γεγονός ότι ο αντίστοιχος ελληνικός όρος είναι “τράχηλος”, η λέξη “σβέρκος” έχει επικρατήσει και είναι αλβανικής προέλευσης. Πιο συγκεκριμένα, προέρχεται από τη ρίζα “zverk” της αλβανικής γλώσσας.

2. Μπέσα

Η λέξη “μπέσα” χρησιμοποιείται στην ελληνική για να δηλώσει την έννοια της τιμής, της πίστης και του λόγου τιμής. Προέρχεται από τα αλβανικά, όπου η λέξη “besa” σημαίνει “επίκληση τιμής” και αναφέρεται στην πίστη ή την υπόσχεση που δίδεται σε κάποιον.

3. Παράδεισος

Αν και η λέξη “παράδεισος” έχει καθιερωθεί στον ελληνικό λόγο για να περιγράψει έναν τόπο ευτυχίας και ευημερίας, η προέλευσή της είναι περσική. Η ρίζα της λέξης είναι το “pardēz”, που σημαίνει “κήπος” και αναφερόταν στον κήπο του βασιλιά ή κάποιου πλούσιου ηγεμόνα.

4. Παπούτσι

Η ελληνική λέξη για το παπούτσι είναι το “υπόδημα”, το οποίο είναι πιο τυπικό και επιστημονικό. Η λέξη “παπούτσι”, ωστόσο, χρησιμοποιείται ευρέως στην καθημερινή γλώσσα και προέρχεται από τα τουρκικά. Ειδικότερα, η λέξη “pabuç” έχει περσικές καταβολές και υιοθετήθηκε στην ελληνική γλώσσα μέσω της τουρκικής.

5. Γάμπα

Η λέξη “γάμπα” αναφέρεται στην περιοχή του ποδιού κάτω από το γόνατο και έχει προέλευση από τα Ιταλικά. Στα Ιταλικά, η λέξη “gamba” σημαίνει τόσο το τμήμα του σώματος όσο και το αντίστοιχο μέρος ενός παντελονιού ή κάλτσας που καλύπτει την κνήμη.

6. Καρβέλι

Η λέξη “καρβέλι” αναφέρεται στον καρπό του ψωμιού ή σε μικρές ποσότητες ψωμιού και έχει μεσαιωνική ελληνική μορφή ως “γαρβέλιν”. Προέρχεται από την σλαβική λέξη “karvalj” και χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα για να περιγράψει το ψωμί.

7. Σατανάς

Η λέξη “Σατανάς”, που συνδέεται με τη θρησκευτική πίστη και τις δυνάμεις του κακού, προέρχεται από την εβραϊκή λέξη “śāṭān”. Η λέξη αυτή έχει χρησιμοποιηθεί στην ελληνική γλώσσα και συνδέεται με τη θρησκευτική και ηθική έννοια του κακού.

8. Σπίτι

Η λέξη “σπίτι” είναι πλέον καθιερωμένη στην καθημερινή γλώσσα για να περιγράψει τον τόπο κατοικίας. Ωστόσο, η ελληνική γλώσσα είχε και άλλες λέξεις για το σπίτι, όπως “οικία” και “κατοικία”. Το “σπίτι” προέρχεται από τη λατινική λέξη “hospes”, που σήμαινε “ξένος” ή “φιλοξενούμενος” και χρησιμοποιούνταν για να δηλώσει το σπίτι.

9. Παρέα

Η λέξη “παρέα” αναφέρεται σε μια ομάδα ατόμων που βρίσκονται μαζί και απολαμβάνουν τη συντροφιά. Αυτή η λέξη προέρχεται από το ισπανικό “pareja”, το οποίο σημαίνει “ζευγάρι” ή “σύνολο ατόμων”. Εισήχθη στην ελληνική γλώσσα για να δηλώσει την έννοια της κοινωνικής συντροφικότητας.

Η γλώσσα είναι ένα ζωντανό και συνεχώς εξελισσόμενο μέσο επικοινωνίας. Ο γλωσσικός δανεισμός, όπως φαίνεται και από τις παραπάνω λέξεις, είναι ένα φαινόμενο που χαρακτηρίζει την ανάπτυξη κάθε γλώσσας, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής. Οι λέξεις που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε καθαρά ελληνικές, συχνά έχουν μια πλούσια ιστορία και μας συνδέουν με άλλους πολιτισμούς και εποχές. Αξιοποιώντας αυτές τις λέξεις στην καθημερινότητά μας, συνεχίζουμε να διατηρούμε ζωντανή αυτήν την παράδοση της γλωσσικής αλληλεπίδρασης.

Συντάκτης: Χαρά Θεοδωρακοπούλου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.