Για πολλούς ανθρώπους το ‘όχι’ είναι μια λέξη που σπάνια βγαίνει από το στόμα τους. Όσοι συναναστρέφονται μαζί τους τους …
7 αποτελεσματικοί τρόποι για να λέτε «όχι»
Φανταστείτε το εξής σενάριο: Κάποιος γνωστός σας σάς ζητάει μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος να τον φιλοξενήσετε κατά την παραμονή του στην πόλη σας.
Λάβετε υπόψη σας ότι πρόκειται για κάποιον που δεν είναι ιδιαίτερα οικείος σας και ο οποίος διαθέτει τα μέσα ώστε να μείνει σε ξενοδοχείο.
Δεν αισθάνεστε άνετα στην ιδέα να μείνει στο σπίτι σας.
Οι πιθανές επιλογές είναι τρεις:
- Από ντροπή δέχεστε, αισθανόμενοι ωστόσο δυσαρεστημένοι
- Αρνείστε αισθανόμενοι άσχημα
- Αρνείστε χωρίς να αισθάνεστε άσχημα
Η συνετότερη όλων είναι η τρίτη επιλογή.
Ίσως ν’ αναρωτιέστε πώς είναι δυνατόν ν’ αρνηθεί κάποιος χωρίς να αισθανθεί άσχημα.
Προκειμένου ν’ απαντήσετε στο συγκεκριμένο ερώτημα είναι καλό πρώτα ν’ αναρωτηθείτε σχετικά με τους λόγους που γεννούν τα άσχημα συναισθήματα όταν απορρίπτουμε κάποιον.
Η άρνηση δημιουργεί την αίσθηση της επιθετικότητας, καθώς μοιάζει με απόρριψη.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δε θέλουν να είναι επιθετικοί, αφού αυτό έχει αρνητικές προεκτάσεις για το χαρακτήρα τους. Ή, ενδεχομένως, αισθάνονται ότι γίνονται δυσάρεστοι, κακοί.
Ίσως αισθάνονται ότι απογοητεύουν τον άλλο άνθρωπο και νιώθουν ένοχοι.
Ίσως πάλι να νιώθουν ότι θα γίνουν αντιπαθητικοί και θα παρεξηγηθούν ως αναίσθητοι και άσπλαχνοι.
Ως εκ τούτου, οι περισσότεροι επιλέγουν το δρόμο της μικρότερης πιθανότητας για σύγκρουση, με αποτέλεσμα να συμβιβάζονται.
Αν πάλι οι άνθρωποι αρνιούνται, συνήθως το κάνουν με αναποτελεσματικούς τρόπους, συνοδευόμενους από κάποια δικαιολογία. Παραδείγματος χάριν, μπορεί κάποιος να πει πως «Θα ήθελα να σε βοηθήσω, όμως είμαι πολύ απασχολημένος αυτή την εβδομάδα».
Το πρόβλημα με τη συγκεκριμένη τακτική είναι ότι αφήνει περιθώρια διαπραγμάτευσης, καθώς ο άλλος άνθρωπος διαβλέπει μία πιθανότητα. Το αποτέλεσμα είναι να εξακολουθεί την προσπάθεια λέγοντας « Αν είσαι απασχολημένος αυτή την εβδομάδα, μπορείς την επόμενη;».
Παρακάτω παρουσιάζονται ορισμένοι αποτελεσματικοί τρόποι ώστε να λέτε «όχι».
- Δηλώστε το.
Μην περιστρέφεστε γύρω από το ζήτημα με δικαιολογίες και ασάφειες. Κάτι τέτοιο αφήνει περιθώρια στο συνομιλητή.
Επίσης, μην περιμένετε και μην καθυστερείτε.
Αν χρειαστεί, διασαφηνίστε του εξηγώντας, χωρίς όμως να αισθάνεστε υποχρεωμένοι.
Όσο λιγότερα πείτε, τόσο το καλύτερο.
- Να είστε δυναμικοί και ευγενείς.
Μπορείτε δηλαδή να πείτε «Λυπάμαι που δε μπορώ αυτή τη χρονική στιγμή, θα σε ειδοποιήσω όμως αν μπορέσω».
Η συγκεκριμένη προσέγγιση σάς βάζει σε θέση ισχύος, μεταθέτοντας τη δυναμική της σχέσης και διατηρώντας την ευγένεια.
Αναλαμβάνετε πρωτοβουλία πληροφορώντας σχετικά με το πότε και το εάν θα μπορέσετε να τον εξυπηρετήσετε.
Ακόμη ένα παράδειγμα είναι να πείτε «εκτιμώ που ζητάς τη βοήθειά μου, όμως είμαι τόσο πιεσμένος ώστε αδυνατώ να προσφέρω το χρόνο ώστε να σού παρέχω ουσιαστική βοήθεια».
- Κατανοήστε τη στρατηγική των ανθρώπων.
Είτε συνειδητά είτε όχι, πολλοί άνθρωποι και εταιρείες μηχανεύονται τεχνικές χειραγώγησης.
Μία τεχνική που επιστρατεύονται, για παράδειγμα φιλανθρωπικοί οργανισμοί όταν ζητούν δωρεές εμπεριέχει την επιλογή του καταναγκασμού: «Θα θέλατε να δωρίσετε το ποσό των 10, 20 ή των 30 ευρώ;».
Ακόμη μία παραπλήσια τακτική είναι να λένε «Οι περισσότεροι δωρίζουν 20 ευρώ, εσείς πόσα θέλετε να προσφέρετε;» .
Οι παραπάνω τακτικές βασίζονται στην πίεση της κοινωνίας.
- Θέστε όρια.
Υπάρχουν φορές όπου οι άνθρωποι δυσκολεύονται να πουν όχι, καθώς δεν έχουν αξιολογήσει ορθά τις σχέσεις και τον ρόλο που έχουν οι ίδιοι μέσα σε αυτές.
Όταν υπάρχει ουσιαστική αντίληψη της δυναμικής και του ρόλου του ανθρώπου μέσα στη σχέση, τότε δεν υπάρχει τόσο άγχος σχετικά με τις συνέπειες της άρνησης, αφού θα έχετε συνειδητοποιήσει ότι η σχέση είναι αρκετά στέρεη ώστε ν’ αντέξει την άρνηση.
- Θέστε την ερώτηση στον άνθρωπο που σας ζητά
Πρόκειται για μία εξαιρετικά αποτελεσματική μέθοδο στο εργασιακό περιβάλλον. Υποθέστε, για παράδειγμα ότι σάς ζητά κάποιος προϊστάμενος την ανάληψη πολλών καθηκόντων ταυτόχρονα-περισσότερα απ’ όσα μπορείτε να εκπληρώσετε.
Μπορείτε λοιπόν ν’ ανταποκριθείτε ρωτώντας « Είναι χαρά μου, ωστόσο θα χρειαστώ τρεις αντί για δύο εβδομάδες, ώστε το αποτέλεσμα να είναι ποιοτικό. Πώς θα ήθελες να τα ιεραρχήσω;».
- Παραμείνετε αμετακίνητοι.
Αν κάποιος αδυνατεί ν’ αποδεχθεί το «όχι» σας, τότε ίσως δεν πρόκειται για πραγματικό φίλο σας, ή είναι ένας άνθρωπος που δεν σας σέβεται.
Παραμείνετε ακλόνητοι και μη νιώθετε υποχρεωμένοι να ενδώσετε, επειδή ο άνθρωπος αισθάνεται άβολα.
- Γίνετε εγωιστές.
Ιεραρχήστε πρώτα τις ανάγκες σας, όχι εκείνες των ανθρώπων που σας ζητούν κάτι.
Αν πρώτα ιεραρχήσετε τις ανάγκες των άλλων, τότε θα πληγεί η προσωπικότητά σας και η πίκρα μέσα σας θα σιγοβράζει.
Ίσως μπορούμε να διδαχθούμε κάτι από τον επενδυτή Γουόρεν Μπάφετ, ο οποίος έχει πει πως «η διαφορά των επιτυχημένων από του εξαιρετικά επιτυχημένους ανθρώπους είναι ότι οι δεύτεροι λένε σχεδόν σε όλα όχι».
Αρχικό άρθρο του Jonathan Alpert, ψυχοθεραπευτή και συγγραφέα
Μετάφραση-επιμέλεια: Μαρίνα Σίσκου
