5 χαρακτηριστικά που δεν ήξερες ότι κληρονομείς από τη μαμά (και 4 που κληρονομείς από τον μπαμπά)

Έχετε τη μύτη της μαμάς σας; Μήπως ο μπαμπάς σας κληρονόμησε την κατάρα του φτερνίσματος στο έντονο φως του ήλιου; Και από πού προήλθαν τα κόκκινα, σγουρά μαλλιά του μωρού σας, όταν δεν υπήρχε κοκκινομάλλα στην οικογένειά σας εδώ και γενιές; Αυτές οι ερωτήσεις μπορεί να ακούγονται απλές, αλλά οι απαντήσεις περιπλέκονται γρήγορα. Γιατί; Επειδή η επιστήμη της γενετικής κληρονομικότητας είναι περίπλοκη. 

Είναι σχεδόν αδύνατο να ξεκαθαρίσουμε από πού ακριβώς προήλθε κάθε χαρακτηριστικό μας. Τα περισσότερα χαρακτηριστικά επηρεάζονται από πολλά διαφορετικά γονίδια και κληρονομούμε μερικά από κάθε γονέα. Επιπλέον, υπάρχει και η επιρροή που παίζει το περιβάλλον σας- επειδή έχετε ένα γονίδιο για ένα συγκεκριμένο χαρακτηριστικό δεν σημαίνει πάντα ότι θα καταλήξετε να το έχετε. Στη συνέχεια, υπάρχουν χαρακτηριστικά που οι άνθρωποι συχνά υποθέτουν ότι είναι κληρονομικά, αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι.

Πώς κληρονομείτε τα χαρακτηριστικά

Υπάρχουν τρεις βασικοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε να κληρονομήσετε χαρακτηριστικά από τους γονείς σας. Ο πρώτος είναι μέσω ενός κυρίαρχου γονιδίου -αν κληρονομήσετε ένα κυρίαρχο γονίδιο, θα αναπτύξετε αυτό το χαρακτηριστικό. Πάρτε για παράδειγμα το χρώμα των ματιών. Αν κάποιος από τους γονείς σας έχει καστανά μάτια, πιθανότατα θα έχετε καστανά μάτια, καθώς πρόκειται για κυρίαρχο χαρακτηριστικό.

Δεύτερον, μέσω ενός υπολειπόμενου γονιδίου – και οι δύο γονείς πρέπει να έχουν το υπολειπόμενο γονίδιο για να έχετε αυτό το χαρακτηριστικό. Για παράδειγμα, αν έχετε γαλανά μάτια, τότε και οι δύο γονείς σας πρέπει να φέρουν το γονίδιο για τα γαλανά μάτια, ακόμη και αν το χρώμα των ματιών τους δεν είναι μπλε. Τέλος, υπάρχουν τα Χ-συνδεδεμένα χαρακτηριστικά, τα οποία βρίσκονται μόνο στο χρωμόσωμα Χ και μεταβιβάζονται μέσω της μητέρας.

Η ικανότητά σας να χάσετε βάρος

Υπάρχουν δύο τύποι λίπους στο σώμα σας: το” καλό” καφέ λίπος, το οποίο αυξάνει το μεταβολισμό σας και σας βοηθά να διατηρήσετε ένα υγιές βάρος, και το “κακό” λευκό λίπος, το οποίο μπορεί να προκαλέσει παχυσαρκία και ασθένειες αν έχετε πολύ από αυτό.Ο καθένας έχει λίγο από κάθε τύπο, αλλά το πόσο καφέ λίπος έχετε -και επομένως το πόσο υψηλός είναι ο μεταβολισμός σας- μπορεί να κληρονομηθεί από τη μαμά σας. 

Πόσο εύκολα παίρνετε βάρος

Ωστόσο, ενώ η μαμά σας μπορεί να σας βοηθάει με το καφέ λίπος, μπορείτε να κατηγορήσετε τον μπαμπά σας για το λευκό σας λίπος. Το πόσο λίπος αποθηκεύετε, ιδίως γύρω από τα όργανά σας, μπορεί να καθορίζεται εν μέρει από γονίδια που κληροδοτούνται από τον πατέρα σας. Η γενετική δεν είναι το πεπρωμένο όταν πρόκειται για το βάρος σας- οι επιλογές του τρόπου ζωής σας παίζουν ακόμη μεγαλύτερο ρόλο.

Η ικανότητά σας να συγκεντρώνεστε

Εάν η μητέρα σας έχει χαμηλότερα επίπεδα σεροτονίνης, μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου που συνδέεται με τη διάθεση, τότε είναι πιο πιθανό να αναπτύξετε διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας αργότερα στη ζωή σας. Τα γονίδια, που μεταβιβάζονται από τη μαμά στο παιδί, τα οποία επηρεάζουν την παραγωγή σεροτονίνης φαίνεται επίσης να επηρεάζουν την ικανότητά σας να συγκεντρωθείτε. Ελέγξτε αυτούς τους συνήθεις λόγους για τους οποίους δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε και πώς να τους διορθώσετε.

Αν μπείτε νωρίς στην εφηβεία

Η εφηβεία, και όλα τα ορόσημα που τη συνοδεύουν, όπως η ακμή, το σπάσιμο της φωνής ή η περίοδος, είναι μια ιεροτελεστία που πολλά παιδιά περνούν στο δρόμο τους προς την ενηλικίωση. Η γενετική και των δύο γονέων παίζει ρόλο στο πότε ακριβώς ξεκινάτε τη μεγάλη αλλαγή, αλλά αν ξεκινήσατε νωρίς την εφηβεία -πριν από την ηλικία των 8 ετών στα κορίτσια και των 9 ετών στα αγόρια- αυτό μπορεί να οφείλεται σε ένα γονίδιο που κληρονομήσατε από τον πατέρα σας. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκε ότι μια γενετική μετάλλαξη οδηγεί σε ένα είδος πρόωρης εφηβείας, πράγμα που σημαίνει ότι αν το έχεις, θα πρέπει να αντιμετωπίσεις όλα αυτά τα πράγματα πριν από τους φίλους σου.

Οι γραμμές γέλιου σας

Το πόσο καλά γερνάτε και πόσο το δείχνετε καθορίζεται σε κυτταρικό επίπεδο από τη συσσώρευση φθορών κατά τη διάρκεια της ζωής σας στο μιτοχονδριακό σας DNA – γονίδια που παίρνετε μόνο από τη μαμά σας. Περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η έκθεση στον ήλιο, το κάπνισμα και η ανθυγιεινή διατροφή, μπορούν να προκαλέσουν βλάβες στο mtDNA, αλλά μέρος της βλάβης μπορεί να κληρονομηθεί από τη μητέρα σας. Όσο περισσότερο mtDNA με μεταλλάξεις κληρονομείτε από τη μητέρα σας, τόσο πιο γρήγορα γερνάτε και τόσο περισσότερο θα φαίνεται σε χαρακτηριστικά όπως οι ρυτίδες και τα γκρίζα μαλλιά. 

Η διάθεσή σας

Οι μητέρες μπορούν να επηρεάσουν τη διάθεσή σας με πολλούς τρόπους. Η δομή του τμήματος του εγκεφάλου που είναι γνωστό ως φλοιώδες σύστημα, το οποίο ελέγχει τη συναισθηματική ρύθμιση και παίζει ρόλο σε διαταραχές της διάθεσης όπως η κατάθλιψη, είναι πιο πιθανό να μεταβιβαστεί από τις μητέρες στις κόρες παρά από τις μητέρες στους γιους ή από τους πατέρες στα παιδιά οποιουδήποτε φύλου. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι οι κόρες κληρονομούν τουλάχιστον εν μέρει τη διάθεσή τους από τις μητέρες τους. 

Το φύλο των παιδιών σας

Προφανώς τα γονίδια από εσάς και τον/την σύζυγό σας καθορίζουν το φύλο των παιδιών σας. Γνωρίζατε όμως ότι τα γονίδια που μεταβιβάζετε στα παιδιά σας και καθορίζουν το φύλο, μπορεί να έχουν περάσει από τον πατέρα σας; Ακούστε πώς λειτουργεί αυτό: Ένας άνδρας με πολλά αδέλφια είναι πιο πιθανό να αποκτήσει γιους, ενώ ένας άνδρας με πολλές αδελφές είναι πιο πιθανό να αποκτήσει κόρες. 

Η μνήμη σας

Είναι γνωστό εδώ και αρκετό καιρό ότι το οικογενειακό ιστορικό της νόσου Αλτσχάιμερ αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου και συγκεκριμένα ο γενετικός κίνδυνος προέρχεται κυρίως από τη μητέρα σας. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή αιτία άνοιας αργότερα στη ζωή, οπότε είναι σημαντικό να γνωρίζετε ποιοι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο -συμπεριλαμβανομένου του ιατρικού ιστορικού της μητέρας σας- ώστε να αρχίσετε να λαμβάνετε μέτρα για την προστασία της υγείας του εγκεφάλου σας από τώρα. Το ιατρικό ιστορικό είναι μόνο μία από τις ερωτήσεις που πρέπει να κάνετε στους γονείς σας πριν να είναι πολύ αργά.

Η γονιμότητά σας

Η γονιμότητα μιας γυναίκας μπορεί να επηρεάζεται από ένα γονίδιο που κληρονόμησε από τον πατέρα της. Σε ένα φυσιολογικό ωάριο, ένα τμήμα του κυττάρου που ονομάζεται κεντριόλια εξαλείφεται ως μέρος της φυσικής διαδικασίας ανάπτυξης. Ωστόσο, εάν τα κεντριόλια δεν εξαλειφθούν -συχνά λόγω μιας γενετικής δυσλειτουργίας, που μεταβιβάζεται από τον πατέρα της- τότε η γυναίκα είναι στείρα.

Η γραμμή των μαλλιών σου

Μπορεί να έχετε ακούσει ότι το πώς και πότε ένας άνδρας χάνει τα μαλλιά του οφείλεται σε ένα κληρονομικό χαρακτηριστικό από την πλευρά της μητέρας του. Ωστόσο, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο PLoSGenetics, η οποία ανέλυσε περισσότερους από 55.000 άνδρες, απέδειξε ότι πρόκειται για μύθο. Οι ερευνητές βρήκαν 287 ανεξάρτητα γενετικά σήματα που συνδέονταν με την τριχόπτωση του ανδρικού προτύπου, και ενώ 40 βρέθηκαν μόνο στο χρωμόσωμα Χ, που σημαίνει ότι κληρονομήθηκαν από τη μητρική πλευρά, τα υπόλοιπα ήταν διάσπαρτα σε όλο το DNA που κληρονομήθηκε και από τα δύο πρότυπα. Είναι ενδιαφέρον ότι ορισμένα γονίδια που σχετίζονται με την τριχόπτωση φαίνεται επίσης να συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων στους άνδρες. Ενώ ορισμένα χαρακτηριστικά κληρονομούνται, άλλα μαθαίνονται. Βεβαιωθείτε ότι γνωρίζετε αυτά τα κακά γονικά χαρακτηριστικά που μπορεί να έχετε -χωρίς καν να το γνωρίζετε.

Συντάκτης: Ευαγγελία Μποζαντζόγλου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.